Schapen met een poot teveel, een burgermoeder als Barbapapa, en burgemeesterskandidaten die liefst niet krankzinnig zijn.
Het Zaanse burgemeesterschap houdt ook Anneke van Dok- van Weele bezig.
Wekelijks deelt ze wat haar opvalt. Vandaag gebruikt ze inkt en pen om een lans te breken voor een onpartijdige, onafhankelijke burgemeester met een geweten.
Geniet van haar eerste column van 2017.
Vijf poten
Ik heb de wensbrieven die Orkaanlezers aan hun toekomstige burgemeester schreven met grote aandacht gelezen. Als oud- burgemeester ben je nieuwsgierig naar de wensen van de Zaanse burgerij. Ik heb deze vorm van inspraak zelf nooit meegemaakt.
Wat mij in de brieven opvalt, is dat er over de inhoud goed is nagedacht en dat de gevraagde kwaliteiten beter zijn omschreven dan in de profielschets, die door een gemeenteraden wordt opgesteld. Die schets is vaak een optelsom van deugden, tegenstrijdige voorwaarden en niet vervulde wensen.
Soms lijkt de verlanglijst op een afrekening met de vorige burgemeester. In Zaanstad is dat gelukkig niet het geval. Geke werd vaak als voorbeeld genoemd. Zoals in een brief die pleit voor de keuze voor een wijze burgermoeder, die zich inzet voor de jeugd en die kindermishandeling wil bestrijden.
Formeel zijn de eisen die aan een burgemeester worden gesteld heel beperkt. Toen ik mijn eerste sollicitatiebrief op de bus deed, schreef de gemeentewet voor dat je Nederlander, meerderjarig en niet krankzinnig moest zijn. Iedere kandidaat voldeed uiteraard aan die eisen, hoewel sommige twitteraars het derde criterium tegenwoordig in twijfel trekken.
Men noemt de burgemeester vaak een schaap met vijf poten. En die vergelijking klopt aardig. De vijf poten moeten de pluche zetel ondersteunen. Die blijkt wankel te zijn, gezien het aantal ambtsketens, dat in de laatste jaren voortijdig moest worden afgelegd.
De vergelijking met het schaap gaat ook op voor het takenpakket. Ik heb mijzelf weleens vergeleken met Barbapapa, het kinderboekfiguurtje dat zich in alle mogelijke gedaanten kan omvormen. Van strenge leider in crisissituaties tot diplomatiek pleitbezorgster voor het bedrijfsleven, van troostende burgermoeder tot gezagdrager die haar handtekening onder een dwangbevel zet, maar vooral in de gedaante van onafhankelijk en onpartijdig baken in een politieke slangenkuil.
De laatste tijd toonden veel burgemeesters zich van die laatste kant, wanneer ze het openlijk opnamen voor minderheden. Ze lieten zich niet als Pontius Pilatus door het volk ophitsten, maar volgden hun geweten en lieten hun gezag gelden.
In sommige wensbrieven werd gepleit voor een gekozen burgemeester. Daar valt veel voor te zeggen, maar ik hoop vurig dat de onpartijdigheid en onafhankelijkheid van de door de kroon benoemde ambtsdrager niet worden ingeleverd.
Om elk misverstand te voorkomen: dit is geen sollicitatiecolumn, hoewel briefschrijver Jacob Passander een 71 -jarige Italiaanse burgergrootmoeder ten voorbeeld stelde. Ik heb keten en hamer voorgoed ingeruild voor inkt en pen.
