De gemeente Oostzaan is volgens de kantonrechter in Zaandam ‘niet bevoegd’ om boetes op te leggen wegens het negeren van het inrijverbod in Kerkstraat en De Haal tijdens de spitsuren. Oostzaan doet dat sinds 2019 om sluipverkeer door het dorp tegen te gaan. Maar de nieuwe manier van boetes opleggen die een jaar geleden is ingevoerd, is niet in orde volgens de rechter.

Het oordeel van de rechter is ‘voorlopig’. Oostzaan mag op dat oordeel reageren voordat er een definitieve uitspraak komt. Dat gaat de gemeente dus doen. Daar was men in afwachting van publicatie van het vonnis dat gistermiddag – 27 juni – online kwam. Wethouder Martin Wörsdörfer meldt dat het college het vonnis gaat ‘bestuderen’. Ze hebben daar vier weken de tijd voor.

1. Hoe zit het met het inrijverbod?

Oostzaan laat sinds 2019 het negeren van de inrijverboden als verkeersovertreding beboeten, maar dat geld kwam bij het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) terecht. De gemeente liet het daarom met ingang van medio 2023 als ‘bestuurlijke boete’ afdoen waardoor ze zelf het geld konden innen. Het is nu opgenomen in de APV (de Algemene Plaatselijke Verordening).

2. Waar ging de rechtszaak over?

De kantonrechter deed uitspraak in een drietal zaken die via Bezwaartegenverkeersboetes.nl waren aangespannen. De automobilisten hadden in augustus en september 2023 een boete van € 100 gekregen wegens het negeren van het inrijverbod bij de Kerkstraat. Hun beroep bij de gemeente was afgewezen. Bij de kantonrechter gingen ze in hoger beroep. Voorlopig met succes. De kantonrechter gaf ze in eerste instantie gelijk: Oostzaan was niet bevoegd het op deze manier te regelen.

3. Kan de gemeente nog in beroep?

Nee. Het uiteindelijke vonnis van de kantonrechter (over vier weken) is definitief. Er kan geen hoger beroep tegen worden aangespannen. De rechter schrijft dan ook:

“Een uitspraak in deze zaak kan grote gevolgen hebben voor de gemeente Oostzaan. Die uitspraak zou er immers toe kunnen leiden dat de handhaving van de geslotenverklaring van de Kerkstraat (en andere wegen) door de gemeente Oostzaan door het opleggen van bestuurlijke boetes op basis van de Gemeentewet, niet (meer) mogelijk is.”

4. Wat zijn de kansen voor Oostzaan?

Die zijn beperkt. De kantonrechter laat weinig ruimte voor de gemeente. Boetes zijn wel mogelijk, maar alleen “door middel van de Wegenverkeerswet 1994, het RVV 1990 en de Wahv.” Dat betekent dat Oostzaan terug naar het oude systeem moet, dat de gemeente dus alleen maar geld kost.

5. Wat gaat het gemeente kosten?

Voor 2023 rekende de gemeente op een opbrengst van € 546.000 (€ 741.000 opbrengsten en € 195.000 kosten). Dat slaat een groot gat in de toch al problematische begroting van Oostzaan. Bijkomend probleem is dat de kosten blijven komen (dus bijna twee ton op jaarbasis).

De regeling was dus in eerste instantie geen ‘melkkoe’ zoals sommige lezers vonden, in tegendeel: het kostte de gemeente geld. Maar de aanpassing van de regeling in 2023 was er dus wel op gericht om geld voor Oostzaan binnen te halen: een fors bedrag dus.

6. Wat zijn de opties voor Oostzaan?

De eerste is dat ze na hun reactie op het vonnis alsnog gelijk krijgen, maar gezien de uitspraak lijkt die kans klein. De tweede is het op de oude manier af te doen. De laatste optie is om gewoon te stoppen met het tegengaan van sluipverkeer op deze manier. Dan kost het ook geen geld.

7. Krijgen mensen die een boete betaalden hun geld terug?

Dat is eigenlijk niet zo erg waarschijnlijk. Als de bezwaarmakers winnen, kunnen die wel op teruggave rekenen. Maar dat Oostzaan alles gaat terugbetalen is niet aannemelijk. Mensen die eerder bezwaar hebben aangetekend zouden overigens wel een kans maken. Anderen moeten – als ze dat willen – zelf een zaak aanspannen. In de reacties onder het eerdere artikel wordt daar al op gehint.

Uit de cijfers van Oostzaan is af te leiden dat jaarlijks ruim 7.000 boetes worden uitgedeeld, gemiddeld 20 per dag.

Door Piet Bakker. Bronnen: Linkedin, raadsbericht Oostzaan, Overheid.nl (APV Oostzaan), reactie Oostzaan, Rechtspraak.nl, eerder nieuws op De Orkaan. Foto’s: Orkaan-archief.