Ergens in de jaren dertig kocht Bernhard Eisendrath voor 25 cent in de Hema het boekje Spelen; ontspanning voor jong en oud in de lange winteravonden.

Via zijn zoon Rolf belandde het bij zijn schoolvriend Piet van Malssen. Ze zaten samen op de HBS in de Westzijde. Totdat Rolf in de zomer van 1941 van school moest. Joodse leerlingen waren niet langer welkom.

Piet kreeg dit boekje, om te bewaren, voor na de oorlog. Maar voor Rolf – en voor zijn familie – kwam er nooit een ‘na de oorlog’. Het hele gezin, vader Bernard Eisendrath, moeder Sortine Selma Eisendrath-Juchenheim, haar moeder Emma Juchenheim en de kinderen Iris Harriët, Maja Frederika, Leonie (‘Lidy’) Emma en Rudolf (‘Rolf’) Leonhard kwamen in Duitse kampen om. Rolf heeft nog geprobeerd te vluchten maar werd gearresteerd en overleed in 1944 in het kamp Dora-Mittelbau, een ‘buitenkamp’ van concentratiekamp Buchenwald. De andere familieleden werden in 1942 en 1943 vermoord in Auschwitz en Sobibor (Joods Monument Zaanstreek).

Erik Schaap schreef een boek over de familie.

Op 13 en 14 oktober worden in Zaandam 14 struikelstenen onthuld als herinnering aan joodse inwoners die tijdens de Tweede Wereldoorlog omgebracht werden. Daarvan zijn er 7 voor de familie Eisendrath. Ze worden op vrijdag 14 oktober bij de voormalige woning van Eisendraths in de Botenmakersstraat gelegd. Het programma met alle 14 stenen:

Donderdag 13 oktober

  • Om 10.00 uur: Baltischestraat 8: 1 steen voor Sara van Koningsbrugge-de Jong (1914-1945)
  • om 11.00 uur: Hogendijk 30, 3 stenen voor Aron Pais (1866-1943), Rebecca Pais-Blitz (1873-1943) en Adam Pais  (1917-1945)
  • om 12.00 uur: Stationsstraat 84, 2 stenen voor Adam Abraham Drilsma (1875-1943) en Roosje Drilsma- Vredenburg (1875-1942)

Vrijdag 14 oktober

  • om 10.45 uur: Botenmakersstraat 68, 1 steen voor Erich Karl Poppert (1912-1943)
  • om 11.30 uur: Botenmakersstraat 108, 7 stenen voor Bernard Eisendrath (1881-1942), Sortine Selma Eisendrath-Juchenheim (1887-1943), Iris Harriët Eisendrath (1915-1943), Maja Frederika Eisendrath (1917-1943) Leonie Emma Eisendrath (1921-1943), Rudolf Leonard Eisendrath (1923-1944) en Emma Juchenheim-Steinberg (1855-1943)

Tijdens een korte ceremonie worden de namen en levensgeschiedenissen voorgelezen van de mensen voor wie een steen onthuld wordt. Daarna kan, na een ogenblik stilte, een steentje – bloemen worden nooit gelegd op Joodse ‘graven’ – bij de struikelstenen worden gelegd. 

In Zaanstad zijn inmiddels al ruim 150 struikelstenen geplaatst. De Werkgroep Struikelstenen Zaanstad streeft ernaar dat in 2023 alle 177 omgebrachte Zaans-Joodse inwoners worden herinnerd door middel van deze gedenktekens.  

De struikelstenen worden gemaakt door de Duitse kunstenaar Gunter Demnig. Vanaf 1994 legde hij verspreid over Europa tienduizenden Stolpersteine, zoals de struikelstenen in het Duits heten. Demnig heeft ze zo genoemd, omdat je er over struikelt in je hoofd en je hart, en je moet buigen om de tekst op de stenen te kunnen lezen. Passanten worden als het ware uitgenodigd om even stil te staan bij de aangeboden informatie.

Op de gedenktekens (10 x 10 cm.) worden, in een messing plaatje, onder meer de naam, geboortejaar en overlijdensdatum van het slachtoffer aangebracht. De struikelstenen krijgen vervolgens een plek in het trottoir bij de voormalige woningen van de slachtoffers. 

Van de bijna driehonderd Joden die begin 1942 woonden in het gebied dat nu Zaanstad is, stierven 177 personen een voortijdige dood, vrijwel allen in Auschwitz of Sobibor. Van hen heeft het merendeel geen graf. Aangezien een mens pas is vergeten als zijn/haar naam vergeten is, wil de werkgroep de namen van alle omgekomen Zaanse Joden zichtbaar maken. Daarmee ontstaat een gebroken namenlint door de stad: een monument dat de herinnering aan de weggevoerde Zaanse Joden levend houdt. 

Onder het boekje van B. Eisendrath (omslag en en binnenzijde van de omslag). Orkaan-redacteur Piet Bakker zag het boekje bij een dochter van Piet van Malssen.