In 2015 ontdekten we dat er Zaankanters bestaan die zonder de Zaan kunnen leven. Zij verhuisden naar een – soms heel ver – land voor de liefde, het avontuur of werk. 

De laatste keer dat we hoogte kregen van deze Zaanweggers was in 2020. Inmiddels zijn we alweer vijf jaar verder; tijd om te kijken hoe het hen vergaat. 

Vijftig jaar geleden verliet Robert Rombout de Zaan. Hij verhuisde naar Brussel en studeerde daar aan de filmschool. Na de opleiding combineerde hij het documentaire maken met lesgeven in onder andere Amerika, Rusland, China en Vietnam. 

Vijf jaar geleden was Brussel jouw uitvalsbasis en verbleef je deels in de Algarve. Hoe zit dat nu?

‘Mijn vrouw is Portugees en op dit moment zitten we de helft van het jaar in Portugal en de andere helft in Brussel. Ik reis nog steeds regelmatig. Ook maak ik nog altijd films. In 2022 is er een boek uitgekomen over mijn filmwerk. Daar staan al mijn documentaires van de afgelopen 45 jaar in, met foto’s en QR-codes om fragmenten te bekijken. Het is natuurlijk ontzettend leuk dat iemand een boek schrijft over je werk. 

Daarnaast ben ik me meer gaan richten op fotografie. Dankzij het fotograferen ontsnap ik aan het bejaardenbestaan; het houdt me scherp. Ik beschouw mezelf nog als een amateurfotograaf, maar ik heb wel een aantal mooie fototentoonstellingen gedaan. 

Ik zwem nog steeds elke dag twee kilometer. Inmiddels heb ik een geweldige lijst met adressen van zwembaden over de hele wereld.’

Wat is de grootste les die het emigreren jou heeft gebracht?

‘Het idee van een wereldburger bestaat niet. Als je emigreert, zal je altijd tussen twee stoelen blijven zitten. Ik moet nog steeds mijn verblijfsvergunning om de tien jaar verlengen en ik mag hier niet stemmen. Al doe je zo je best om een cultuur te omarmen, je zult er nooit helemaal bij horen. Je emigreert nooit honderd procent: je kunt niet wegkomen waar je vandaan komt.’

Hoe kijk je terug op jouw tijd in de Zaanstreek?

‘Het was een leuke periode. Tegelijkertijd had Zaandam iets beperkends. Toen ik tien jaar oud was, wist ik al dat ik weg wilde uit de stad. Uiteindelijk begon ik met een studie in Amsterdam. Ik dacht dat mijn verlangen naar meer vrijheid daar wel over zou gaan, maar dat gebeurde niet. Nederland is heel voorspelbaar. In Brussel kreeg ik dat gevoel niet.

Wanneer ik terug ben in Nederland, merk ik dat mijn woordenschat is blijven hangen in de jaren zeventig. Ik zal nooit een woord als “vet” gebruiken. Of een mengsel van Nederlands en Engels spreken, zodat dat nu vaak wordt gedaan.’

Wat mis je aan de Zaanstreek?

‘Vroeger vonden wij het altijd vervelend om tegen de wind in met regen naar school te fietsen. Het gekke is dat ik het fietsen begon te missen toen ik naar Brussel vertrok. Als ik nu in de Zaanstreek kom, dan heb ik zin om een stukje te fietsen. Ronddwalen in de Zaanstreek vond ik altijd leuk en het grappige is: de omgeving is niet zo gek veranderd.

Zaankanters zijn heel direct, soms een beetje té direct, maar het ze hebben nooit een dubbele agenda. Dat is iets wat ik wel leuk vind.’

Aan wie wil je de groeten doen?

‘Mijn broer Dick Rombout; mijn jeugdvriend Albert Slot; en Piet Bakker, de wereldberoemde eindredacteur van De Orkaan en zijn echtgenote.’

Door Mila Lange. Afbeelding aangeleverd door: Robert Rombout.