In een brief aan minister Harbers schrijft burgemeester Hamming dat Zaanstad wil “dat het aantal nachtvluchten moet worden afgebouwd naar nul, zonder verschuiving naar de randen van de nacht.” Een mooi streven, vooral voor de inwoners die onder de af- een aanvliegroutes wonen, maar is het haalbaar?

Alfred Blokhuizen, voorzitter van SchipholWatch, heeft er een hard hoofd in: “de nachtvluchten zijn het verdienmodel van Schiphol”.

Concrete aanleiding voor burgemeester Hamming om een brief te sturen aan de Minister van Infrastructuur en Waterstaat was de ondertekening van de ‘Bestuursovereenkomst intenties samenwerking NOVEX Schipholregio’ waarin de 56 gemeenten en de 4 provincies rondom Schiphol uitgangspunten vastleggen om de ‘leefomgevingskwaliteit van de Schipholregio te verbeteren’. Die afspraken (16 pagina’s) staan vol met voornemens maar zijn weinig concreet (te downloaden vanaf de site van de Provincie Noord-Holland).

Wel wordt gewag gemaakt van een reductie van het aantal toegestane nachtvluchten van 32.000 naar 29.000. Ook zijn er plannen om het verder naar 25.000 te beperken en daarna nog verder af te bouwen. Daar speelt Hamming met zijn brief op in door naar ‘nul’ te willen.

Assendelft en Krommenie – de gebieden die het meest met de nachtvluchten te maken hebben – hebben sinds deze zomer meer te maken met nachtvluchten omdat de routes zijn verlegd. Zaanstad was daartegen maar dat verzet had geen effect.

Hinder van vliegtuiglawaai

In zijn brief schrijft de burgemeester:

“Jaarlijks komen meer dan 200.000 vluchten over onze gemeente. Dit zorgt voor veel overlast voor onze inwoners. Dat blijkt ook uit de Gezondheidsmonitor van de GGD. In Zaanstad als geheel ondervindt 43% van de respondenten matige tot ernstige hinder van vliegtuiglawaai. In Krommenie en Assendelft -met in totaal ruim 41.000 inwoners- gaat het om respectievelijk 66% en 80% van de respondenten.

Omdat de Polderbaan ook ’s nachts in gebruik is, hebben veel inwoners slaapproblemen. Zo komt uit de Gezondheidsmonitor naar voren dat 45% van de respondenten in Assendelft-Zuid matige tot ernstige slaapverstoring ondervindt door vliegtuiglawaai. Geluidhinder en slaapverstoring hebben negatieve invloed op de gezondheid.”

Maar hoeveel nachtvluchten zijn er eigenlijk (aankomend of vertrekkend tussen 23.00 uur en 06.00 uur)? Uit de cijfers die Schiphol zelf bekend maakt (sinds 2012) blijkt dat het er maximaal 22.000 per jaar zijn en dat is minder dan het toegestane maximum. Sinds 2018 publiceert Schiphol ook het aantal vluchten tijdens de ‘vroege ochtend’ (tussen 06.00 en 07.00 uur), dat waren er maximaal 11.000. Samen waren dat er wel meer dan 30.000 (in 2018) maar het ‘plafond’ betreft uitsluitend de ‘echte’ nachtvluchten. (zie grafieken onder)

Verdienmodel

Bij SchipholWatch, een ‘stichting die strijdt voor een betere leefomgeving en dus tegen de verdere groei van Schiphol op de huidige locatie’ geloven ze niet dat het stoppen van nachtvluchten snel geregeld kan worden. Voorzitter Alfred Blokhuizen:

“De nachtvluchten zijn het gevolg van het verdienmodel van luchtvaartmaatschappijen. Als je drie keer per dag op Barcelona vliegt en je loopt één keer vertraging op omdat er bijvoorbeeld een passagier ontbreekt of de landingsbaan niet klaar is, loopt dat alleen maar op. Die vertraging aan het eind van de dag is een optelsom.”

Vooral charters naar Europese vakantiebestemming zijn gevoelig voor dit soort vertragingen waardoor er standaard veel ’s avonds laat en in de nacht gearriveerd wordt. Blokhuizen: “de weersomstandigheden worden meestal als reden opgegeven, maar dat is onzin.” SchipholWatch stelt ook dat de nachtvluchten een marketingtool zijn voor de luchthaven, een ‘unique selling point’, omdat het op andere grote vliegvelden zoals Frankfurt en Londen niet is toegestaan.

SchipholWatch vindt overigens ook dat in het aantal vluchten het aantal zakelijke vluchten ook meegerekend zou moeten worden, Blokhuizen:

“dat zijn er 35.000 per jaar, en elke keer dat een er DJ in een privéjet naar Londen vliegt, hoor je dat ook.”

Door: Piet Bakker (foto: Loki/Leo), vluchtdata van Schiphol, grafieken: De Orkaan. Voor het artikel is gesproken met Alfred Blokhuizen van SchipholWatch, de woordvoering van Schiphol en zijn documenten van de Provincie Noord-Holland, het Ministerie en de gemeente geraadpleegd.

Lees hier ons Schiphol-dossier.