De Parkeervisie van Zaanstad is gesneuveld. In de raad was geen meerderheid voor het plan te vinden. Met niet minder dan 40 moties en amendementen (‘een record’ aldus verkeerswethouder Gerard Slegers), waren de voortekenen al ongunstig. Nog nooit had een raadsvoorstel zoveel aanmerkingen gekregen. In de voorbereiding waren er al drie volledige vergaderavonden aan besteed.

Maar gisteravond was het zo ver: de stemming. Er stond veel op het spel, want de nieuwe Parkeervisie zal deels bepalen hoe leefbaar, veilig en bereikbaar Zaanstad blijft (en: waar je kan parkeren). Het college moet nu een nieuwe Parkeervisie maken – met nieuwe parkeernormen – die wel op goedkeuring van de gemeenteraad kan rekenen. Gezien de tegenstellingen in de raad (en vooral binnen de coalitie) een vrijwel onmogelijke opgave.

Geen uitstel

Voorafgaand aan de raadsvergadering van donderdagavond was het nog lang wachten totdat alle moties en amendementen gepubliceerd waren vanwege de ambtelijke advisering. Sommige werden pas vlak voor de start gepubliceerd, waardoor het onzeker was of de raadsvergadering donderavond zou doorgaan. Maar de raadsvergadering ging gewoon door, wel werd die een half uur uitgesteld zodat raadsleden zich nog iets konden voorbereiden.

Marianne de Boer (LZ) stelde voor de vergadering uit te stellen omdat raadsleden, inwoners en pers geen kennis hadden kunnen nemen van de vele moties en amendementen, ze zo te behandelen was ‘knettergek’ volgens De Boer. Julie van ’t Veer (CDA) zag geen probleem: ‘Het is allemaal op het laatste moment, maar we hebben het er al vaak over gehad’. Hans Kuyper (ROSA) had nog minder problemen: ‘Ik heb de helft niet kunnen lezen’, maar ook dat was geen probleem, Kuyper ging toch tegen alles stemmen waarin een pleidooi voor ‘blik’ werd gehouden.

CROW-normen: 2018 of 2024?

Het eerste cruciale debat ging over de CROW-parkeernorm waar vier amendementen en één motie over waren ingediend. Moet de ‘zware’ van 2024 of de ‘lichte’ van 2018 worden gehanteerd in de Parkeervisie? Wanneer de Parkeervisie de CROW parkeernorm van 2024 aanhoudt, verandert dat de spelregels tijdens het spel, stelt Caspar Davelaar (VVD). Daarom moet de parkeernorm van het CROW uit 2018 worden aangehouden, en niet die van 2024. Die valt dus lager uit (meer parkeerplekken, met name voor nieuwe sociale woningbouwprojecten).

Ook al is er wetenschappelijk onderzoek gedaan voor de totstandkoming van CROW-parkeernorm, moet Zaanstad volgens Erdogan Şahin (DENK) helemaal niet naar de CROW-adviezen luisteren. ‘We luisteren te veel naar de slimme koppen bij het CROW en veel te weinig naar onze eigen inwoners’.

‘Bommetje’

Voorafgaand aan de stemming opperde Flip Hoedemaeker (D66) dat het amendement ‘een bommetje’ was. Als het amendement, dat ervoor moet zorgen dat de CROW-parkeernorm uit 2018 wordt gehanteerd, met steun van een deel de coalitie wordt aangenomen, zou het coalitieakkoord ‘het raam uitgaan’. Volgens Hoedemaeker zijn het handhaven van de CROW-parkeernorm uit 2018 en het nastreven van de ambities op het gebied van sociale woningbouw niet met elkaar te verenigen. Julie van ’t Veer (CDA) reageerde geïrriteerd: ‘Volgens mij wil Hoedemaeker gewoon heel graag dat er een bom onder de coalitie ligt.’

Met of zonder bom onder de coalitie was het moment van de waarheid na drieënhalve avond debatteren donderdagavond rond 23.00 aangebroken: de stemming. Van de amendementen en moties werden er 26 verworpen en 11 aangenomen (enkele werden teruggetrokken).

Bepalend was dus het amendement van coalitiepartij VVD (gesteund voor POV, CDA, DZ, LZ, Groep Lassooy, PVV en DENK) dat pleit voor het aanhouden van de CROW parkeernorm uit 2018: het amendement werd met een meerderheid van 55 procent aangenomen.

Bakfiets

Een ander amendement van de VVD, POV, DZ, CU, DENK, CDA, PVV en LZ waarmee ze willen dat de invoering van blauwe zones een optie blijft, werd met 53 procent van de stemmen aangenomen. Ook dat ging dus recht in tegen het plan van het college. Daar blijft het niet bij, ook een amendement waarmee meer parkeerplekken worden toegevoegd in Zaanstad ten opzichte van wat de Parkeervisie voorstelde, werd met een krappe meerderheid aangenomen.

Hiermee zorgde de VVD, gesteund door coalitie-genoten CDA en POV en een deel van de oppositie, ervoor dat de rol van de auto in de Parkeervisie groter zal worden. Davelaar trapte bij de vergadering ook meteen fors af: ‘deze visie steunt de bakfiets en vergeet de auto’. Daarmee was de toon gezet.

Voor PvdA, ROSA, PvdD, D66 en GroenLinks, viel de stemming daarmee vaak net de verkeerde kant op. Ook een ergernis voor de linkse coalitiepartijen was dat de ROSA-motie ‘Huppelend naar school’, waarmee de partij de veiligheid van schoolkinderen wil vergroten ten koste van parkeermogelijkheden rondom scholen, het met 47 procent van de stemmen voor het net niet haalde. De VVD, die het langst wachtte met haar besluit, had de beslissende stem en stemde tegen.

Verworpen

Nadat duidelijk was hoe er was gestemd over alle ingediende amendementen en moties en hoe de Parkeervisie dus gewijzigd zou worden, kregen de fracties vijf minuten de tijd om tot hun belangrijkste besluit te komen: voor of tegen de Parkeervisie stemmen. De meeste partijen besloten tot een stem tegen en zo werd de Parkeervisie met 32 procent voor en 68 procent tegen verworpen.

Waar linkse coalitiepartijen PvdA, GroenLinks en ROSA voor de stemming over de amendementen en moties lieten weten positief te staan tegen de Parkeervisie, was er van dat positivisme na de stemming over de amendementen en moties weinig meer over. De Parkeervisie is ‘kapot geamendeerd’, stellen de partijen, waardoor ze ‘tot spijt van het harde werken van ambtenaren’ tegen de Parkeervisie stemden. Verder stemden ook Democratisch Zaanstad, PVV, D66, Denk, Partij voor de Dieren, SP, CU, Groep Lassooy en Groep de Boer (LZ) tegen.

Coalitiepartijen VVD, POV en CDA stemden dus voor: ‘Het is niet de visie die we zelf zouden schrijven, maar doordat alle door de VVD ingediende amendementen en moties zijn aangenomen durven we er de stad mee in te gaan’, zei Casper Davelaar (VVD). Julie van ’t Veer (CDA) kwam met eenzelfde soort verklaring: ‘Als coalitiepartij moeten we verantwoordelijkheid nemen. Door een aantal goede amendementen die zijn aangenomen, stemmen wij voor’. Coalitiegenoten PvdA, GL en ROSA stemden tegen deze ‘kapotgeamendeerde’ Parkeervisie.

Maar er moet toch een Parkeervisie komen, het college moet terug naar de tekentafel (of het overlaten aan een nieuwe raad).

Door: Jelmer de Vries en een beetje Piet Bakker, op basis van de raadsvergadering van Zaanstad op 27 februari 2025. Screenshots zijn van het debat.