In de brief die wethouder Wessel Breunesse (GL) op 17 mei aan de gemeenteraad schrijft over de ‘Voortgang jachthaven Dukra’ wordt snel duidelijk dat er problemen zijn. De gemeente en de exploitanten van de jachthaven willen een ‘kwaliteitsimpuls’ maar vanuit de buurt zijn daar “veel gemengde reacties op gekomen”.

Wat voor kwaliteitsimpuls’ is het eigenlijk? En waarom zijn omwonenden tegen die ‘kwaliteit’?

De plannen behelzen “naast het opknappen van de openbare ruimte van de jachthaven, de realisatie van 10 hotelunits en 24 waterwoningen”. De Burenvereniging Oude Haven stelt op grond van de stukken van Zaanstad en de ontwikkelaar dat het om veel meer dan 24 waterwoningen en 10 hotelunits gaat, maar om “in totaal 41 woningen en 10 vakantiewoningen, een horeca-ark (capaciteit: 107 personen) met een groot terras (capaciteit: 147 personen).”

In de omgeving zijn ook diverse andere nieuwbouwplannen (Houthavenkade, Badhuisweg, Zaans Blauw – samen zo’n 900 nieuwe woningen), in het Dukra-plan zijn geen parkeerplekken voorzien. Omwonenden vinden ook dat het historische open zicht op de Zaan aan de Hogendijk verdwijnt als het plan in de voorgestelde vorm doorgaat.

Breunesse wil een ‘gedragen plan’ voor de ontwikkeling van jachthaven Dukra:

“Onder een gedragen plan wordt verstaan een plan, waarbij alle belangen goed in beeld zijn gebracht, zowel de individuele belangen als de collectieve maatschappelijke belangen, en waar gezocht is naar het gezamenlijke belang. Dat betekent niet per definitie dat er een ontwerp tot stand komt waar iedereen het met elkaar over eens is, maar dat kan natuurlijk wel.”

Dat laatste kan de wethouder vergeten. De bezwaren uit de buurt zijn onverminderd groot. 

Participatie

De wethouder schrijft ook “in het najaar van 2021 hebben er onder leiding van een onafhankelijk gespreksleider een tweetal sessies plaatsgevonden.” In maart 2022 heeft de gemeente een participatieplan afgerond. Sommige belanghebbenden* mogen adviseren, anderen worden geïnformeerd (informatie is ook ‘participatie’ volgens Zaanstad). Dat ‘informeren’ geldt zelfs voor ‘direct belanghebbenden’. 

En daarmee strooit Breunesse zout in een open wonde. Omwonenden hebben grote problemen met de participatie – of beter gezegd met het ontbreken daarvan. Het plan werd gedropt zonder inspraak, van de buurt werd verwacht dat ze bij het kruisje zouden tekenen. Zo staat in de intentieovereenkomst (eind 2018) dat er een plan zal worden ontwikkeld, maar volgens de stukken was dat plan er allang, en het was zelfs al ‘goedgekeurd’ door Inverdan-supervisor Sjoerd Soeters. 

Buurtbewoners stelden vorig jaar in een mail aan de Provincie al dat ze via een WOB-verzoek ontdekten “dat gemeente en ontwikkelaar momenteel bezig zijn met het opstellen/afronden van de anterieure overeenkomst. Ook is gebleken dat men tegelijkertijd (onder meer) bezig is met het opstellen/afronden van het ruimtelijk programma van eisen, het ontwerpbestemmingsplan, een verhuurovereenkomst voor de jachthaven en een erfpachtovereenkomst voor de woonarken. Kortom: het plan lijkt al in kannen en kruiken. Dat de ontwikkelaar de ‘lead’ krijgt bij de participatie bevalt de buurt maar matig, Zaanstad zou zelf ook een actieve rol moeten spelen.

Cultuurhistorie

Wat Breunesse niet schrijft is dat de ‘onafhankelijk gespreksleider’ (Petra Boom, ook actief bij o.a. Peperstraat, de formatie in 2018) de opstelling van Zaanstad op het gebied van participatie onder de maat vindt:

“Ik begrijp dat de bewoners geen participatie hebben ervaren en kan niet met zekerheid zeggen waarom de keuze is gemaakt de omwonenden op een laat moment in het proces te betrekken en hen alleen te informeren. Gezien de buurtvisie van de Russische buurt en de impact die het plan heeft op de omwonenden had in mijn opvatting de participatie eerder en anders kunnen en moeten plaatsvinden.”

Boom meldt de gemeente in februari 2022 dat ze niet verder wil met de opdracht, ze heeft te veel verantwoordelijkheid maar te weinig invloed. Maar Breunesse houdt goede moed:

“De komende periode gaan de gemeente, de ontwikkelaar en de omwonenden op de inhoud verder met elkaar in overleg om te onderzoeken op welke wijze het plan het best tegemoetkomt aan bij voorbeeld de aspecten waarover de bewoners hun zorgen hebben geuit. Daarbij gaat het tenminste over de leefbaarheid voor de omgeving (inclusief parkeerdruk) en de wijze waarop het plan het beste recht doet aan de cultuurhistorie van het gebied.”

Begin juni is er een laatste bijeenkomst met omwonenden. Daar worden twee of drie alternatieven aan de buurt voorgelegd. Voor de zomer moet de raad een uitspraak doen over Ruimtelijk Programma van Eisen (RPVE) voor de jachthaven. Daarin wordt ook het ‘haalbaarheidsonderzoek’ opgenomen waar Zaanstad nu mee bezig is.

Meer informatie op:

* De Orkaan is zelf ook betrokken, de redactie huist in het voormalige Havenmeestershuisje aan de Houthavenkade. Daar moet ook woningbouw komen. Wij hebben een contract met een opzegtermijn van twee maanden.