De Kraaien en Zaanstad houden hoop op de aanleg van een nieuw hockeycomplex aan de Fortuinweg in Rooswijk (Zaandijk), desnoods ‘met één veld minder’ aldus de gemeente. De natuurvergunning zou nog steeds ‘onherroepelijk’ zijn maar door de recente uitspraak van de rechter is er opnieuw vertraging voor het nieuwe complex dat eigenlijk al in gebruik had moeten zijn.

Kontakt Milieubeheer Zaanstad (KMZ) vroeg aan de Omgevingsdienst Noord-Holland Noord, die namens de Provincie een natuurvergunning aan Zaanstad heeft gegeven voor het sportpark, om die vergunning in te trekken. Dat werd geweigerd en daarom stapte KMZ naar de rechter. Daar betoogde ze onder meer dat niet aan de voorwaarde om de stikstofdepositie terug te brengen werd voldaan. En daar ging de rechtbank in mee: de Provincie/Omgevingsdienst had of de vergunning in moeten trekken of ‘passende maatregelen’ moeten treffen om de stikstofdepositie te laten dalen.

‘Onherroepelijk’

De rechtbank vernietigde niet de natuurvergunning (zoals we eerder kort door de bocht schreven) maar vernietigde het besluit om de vergunning niet te vernietigen. Daarmee hangt de vergunning wel aan een zijden draadje. De Kraaien en de gemeente Zaanstad stellen bij herhaling dat de vergunning ‘onherroepelijk’ is, maar dat is niet af te leiden uit de tekst van de rechtbank:

‘Als de intrekking van de natuurvergunning de enige passende maatregel is om de dreigende achteruitgang van natuurwaarden te voorkomen, dan moet het bestuursorgaan de natuurvergunning intrekken.’

Dus om intrekking te voorkomen moeten ‘andere passende maatregelen’ genomen worden. De Omgevingsdienst heeft dat al twee keer geprobeerd maar beide pogingen werden door de rechtbank als onvoldoende afgedaan. Pim Wiersma, Procesmanager bij Zaanstad: ‘de Omgevingsdienst kan het besluit nemen om de vergunning in te trekken maar ik denk niet dat ze dat gaan doen’.

Motivatie

Zaanstad en de Omgevingsdienst hebben verschillende opties om de zaak vlot te trekken. De eerste is opgelegd door de rechtbank: binnen 12 weken met een nieuwe motivatie komen waarin wordt uitgelegd waarom de natuurvergunning niet vernietigd moet worden. Dat betekent concrete plannen over het terugbrengen van de stikstofdepositie. Vaak betekent dat ‘extern salderen’, ergens anders stikstofruimte kopen en die hier inzetten. Wiersma:

‘Bij dit project hebben we ook naar extern salderen gekeken. We zijn bezig geweest met een boerderij. Maar omdat ik al een natuurvergunning had was dat niet noodzakelijk. Die boerderij is nu wel omgeturnd tot een mooie woning. Ook [via vrijkomende stikstofruimte van] Meneba, daar kon je heel veel huizen mee bouwen – niet normaal – zoveel stikstofruimte komt er dan vrij. Maar dat hoefde ik ook niet te doen omdat we al een vergunning hadden’.

Meneba ging dicht in 2011 en het is zeer de vraag of vrijgekomen stikstofruimte uit het verleden zomaar ingezet kan worden voor nieuwe projecten. Zaanstad probeerde Meneba al eerder in te zetten voor het aanleggen van de busbrug. Niet gelukt.

Geldkraan

Wiersma stelt dat de Omgevingsdienst geen concrete maatregelen kon noemen hoewel er heel veel maatregelen al wel op papier stonden, ‘maar omdat de minister de geldkraan heeft dichtgedraaid konden ze niet concreet aangeven welke maatregelen ze gaan treffen. Zonder budget kunnen ze niet worden uitgevoerd. Dat zijn maatregelen om in het gebied onderdelen te beheren, te onderhouden en op te knappen’.

De Omgevingsdienst is benaderd voor een toelichting, met name op de kwestie van maatregelen die al klaar lagen maar door beleid van de Rijksoverheid (en dus geldgebrek) niet door konden gaan. Ook willen we graag weten of zij in beroep gaan tegen de uitspraak of zich concentreren op een nieuwe motivatie. Ze waren nog niet in staat onze vragen te beantwoorden.

In beroep

Een tweede optie is in beroep te gaan tegen de uitspraak. Zowel de Provincie/Omgevingsdienst als Zaanstad (als betrokken partij) kunnen dat doen. Het voornaamste probleem is dat de uitspraak van de rechter, inclusief de verwijzing naar relevante jurisprudentie, nogal dwingend is. Zonder concrete plannen over hoe de hoeveelheid stikstof teruggebracht wordt, is dat plan tot mislukken gedoemd.

Wiersma: ‘wij kunnen ook in hoger beroep als belanghebbende. Ik heb de vraag uitgezet bij onze juristen: gaan wij in beroep of gaat de Omgevingsdienst in beroep? De kans zit er best in dat wij in beroep gaan tegen deze uitspraak.’

Twee velden

De derde mogelijkheid die door Zaanstad wordt overwogen is de plannen aan te passen: één veld minder en minder parkeerplaatsen. Ook zouden berekeningen over stikstof opnieuw gemaakt kunnen worden (Wiersma: ‘hebben we dan überhaupt nog uitstoot?’). Resultaat moet zijn dat er geen extra stikstofdepositie door de bouw is. Het derde veld zou dan op de lange baan kunnen worden geschoven.

Wiersma: ‘voor drie velden hebben we een overschrijding, maar als we twee velden aanleggen hebben we dan nog steeds een overschrijding? Dat zijn allemaal concrete mogelijkheden’. Wiersma heeft deze plannen ook met de hockeyclub overlegd:

‘We realiseren het clubgebouw met twee sportvelden. En het derde veld, omdat dat een extra toename geeft op het stikstofverhaal, dat we die nog niet realiseren, die gaan we pas in een later stadium realiseren, als we kunnen salderen.’

De kans dat er voor de twee-velden-oplossing wordt gekozen acht Wiersma ‘vrij groot’. Ook denkt hij dat het ook een voorwaarde kan zijn van de Omgevingsdienst: ‘je kan pas het derde veld aanleggen als je gesaldeerd hebt.’

Bij het aanpassen van de plannen kan ook naar het parkeren worden gekeken: ‘we hebben op advies van de bewoners meer parkeerplekken gerealiseerd en dat zorgt ook voor extra verkeer. Als we ons wel gaan houden aan de parkeernota dan beperk je dat’.

Gewoon bouwen

Een laatste optie is om gewoon te gaan bouwen, er ligt nog steeds een natuurvergunning volgens Zaanstad. Dat gaat tot nieuwe rechtszaken leiden, en ontslaat de Provincie/Omgevingsdienst er niet van een nieuwe motivatie te maken. Als er nog procedures lopen alvast te beginnen met bouwen, is een risico. Dat kan de gemeente veel geld gaan kosten als het verkeerd afloopt.

Wiersma: ‘Op basis van de huidige vergunning mag ik gewoon bouwen, maar of het verstandig is om verder te bouwen is een andere vraag’.

Onderhoud

Welke strategie er ook gevolgd wordt, alles leidt tot vertraging en tot grote problemen bij De Kraaien. Daar hebben ze al jaren het onderhoud aan de velden uitgesteld, maar nu kan dat niet meer.

Pieter Roos van De Kraaien heeft nog wel hoop op een goede afloop, (‘misschien valt het uiteindelijk nog wel mee’) maar noemt het nieuwe uitstel ook een ‘drama’ voor de club: ‘er moet flink onderhoud gepleegd worden’.

Door Piet Bakker, op basis van uitspraak van de rechtbank Noord-Holland en gesprekken Pieter Roos (De Kraaien) en Pim Wiersma (Procesmanager Gemeente Zaanstad). Afbeelding boven van geplande Kraaienvelden (drie) van website De Kraaien. Foto onder: Petra Hoogkamer.