Vanaf april 2026 kost de toegang tot de Zaanse Schans € 20,-. Dat hebben Stichting De Zaanse Schans, het Zaans Museum, de Windmolencompagnie (commerciële tak van vereniging De Zaansche Molen) en Museum Zaanse Tijd voorgesteld aan Zaanstad. De gemeenteraad is nog niet ingelicht maar touroperators weten het al wel: er komt een ‘permanent toegangskaartje’ voor de Zaanse Schans.
Ondernemers verwachten dat ze door het plan ‘gigantisch’ geraakt worden.
Het toegangskaartje moet op 1 april 2026 van kracht worden. Volwassen gaan € 20,00 betalen, kinderen € 12,50. Groepskaarten kosten resp. € 18,00 en € 11,25.
Het houdt in dat de Zaanse Schans geen openbaar gebied meer is. Doorgaand verkeer naar bijvoorbeeld Wormer is niet meer mogelijk en de fiets- en wandelroutes zullen omgeleid moeten worden. Leerlingen van en naar het Michael College kunnen geen gebruik meer van de Kalverringrijk maken zonder ontheffing.
Kaalslag
Een woordvoerder van de Zaanse Schans laat weten dat alle details over hoe de afsluiting in de praktijk gaat werken, of er omleidingsroutes of nieuwe fietspaden komen en of er ontheffing komt voor inwoners van Zaanstad en Wormerland, nog bij de gemeente liggen.
Ondernemers verwachten een ‘kaalslag’. Ondernemersverenigingen OVZS en OV1509 die bedrijven op De Zaanse Schans vertegenwoordigen, laten via een een woordvoerder weten ‘met stomheid te zijn geslagen’ door de brief van de erfgoedpartijen:
‘er ligt nog helemaal niks bij de raad. Het wordt als een voldongen feit neergelegd. De erfgoedpartijen gaan volledig langs de raad en trekken hun eigen plan. Het is duidelijk dat dit voor ondernemers een gigantisch probleem gaat opleveren. De vraag is hoeveel van de ambachten zullen blijven bestaan als dit wordt doorgevoerd. We verwacht een hele grote kaalslag. Het hele centrale gebied is dan leeg’.
Terugloop
De gevolgen voor bezoekers zullen groot zijn volgens de ondernemers:
‘Een bezoek aan de Zaans wordt niet meer mogelijk voor de “gewone man”. Een gezin met twee kids is inclusief parkeren € 80 kwijt. Dat moet je dus betalen om een molen te bezoeken want dat is waarvoor ze komen. Ze moeten gigantisch gaan betalen. Wij verwachten een gigantische terugloop in bezoek. Er blijft in onze optiek eerder 25 procent over van het bezoek dan 50 procent’.
Hoe het in de praktijk geregeld gaat worden is nog een raadsel voor ondernemers:
‘Hoe gaan ze dat doen met alle scholieren, met de fietsers die door het gebied gaan, of mensen die gewoon een wandeling maken? En dat geldt ook voor de Zaankanters. Het is een groot vraagteken. Over een jaar moet het er allemaal staan? Wij verwachten niet veel kwaliteit’.
Verdienmodel
Als veel meer mensen een kaartje kopen (er worden per jaar 2,4 miljoen bezoekers verwacht) kan de opbrengst in de tientallen miljoenen per jaar lopen. Niet alleen de Zaanse Schans is daarmee uit de problemen. Zaanstad zelf gaat dan ook geld verdienen aan de Zaanse Zaanse Schans. Dus toch een verdienmodel in plaats van een exploitatiemodel.
In de brief aan de touroperators staat dat overigens niet, de inkomsten zouden aangewend moeten worden ‘voor het behoud van dit unieke erfgoed’ (de Zaanse Schans zelf dus).
De Zaanse Schans zegt er vertrouwen in een positieve uitkomst van de gemeenteraad te hebben, en gaat daarom verder met de voorbereidingen voor het kaartje ondanks dat de gemeente er nog geen informatie over heeft gedeeld.
Volgens de Windmolencampagnie zou daar binnenkort een Raadsinformatiebrief over moeten komen. Een woordvoerder van de gemeente Zaanstad laat op vragen van De Orkaan weten dat het nog wel een paar weken kan duren voordat er een voorstel bij de raad ligt:
‘De besluitvorming voor het college en de gemeenteraad is in voorbereiding, dat is een zorgvuldig proces en daar gaan we nu niet op vooruit lopen. Uitgangspunt voor de Zaans Schans is en blijft dat de combinatie landschap, erfgoed en cultuur voor de toekomst behouden blijft. Dat betekent wat voor de groeiende bezoekersaantallen, samen met alle belanghebbenden, moeten we dit op een verantwoorde manier beheren. Het voorstel daartoe neemt nog enkele weken in beslag, daarna ligt het voor bij de gemeenteraad.’
Pilot
Het nieuwe plan is het resultaat van de ’ticketpilot’ die van juni tot eind augustus 2024 duurde en waarbij een all-in ticket werd verkocht dat toegang gaf tot musea en molens op de Zaanse Schans. Losse kaartjes werden in die periode niet verkocht. De proef mislukte, slechts 5 procent van de bezoekers (52.000) kocht het nieuwe ticket – terwijl dat ticket goedkoper was: € 17,50 voor volwassenen.
Volgens de eindevaluatie van de pilot is deze mislukt door tegenwerking van ondernemers op de Zaanse Schans:
‘Het is aannemelijk dat mede door de tegenwerking van verschillende stakeholders in het gebied de maatregelen die tijdens de pilot zijn doorgevoerd niet of tot weinig gewenste effecten hebben geleid.’
Plan B
De erfgoedpartijen hebben ook een Plan B: ‘Mocht de gemeente niet met een besluit komen, dan gelden er nog steeds individuele prijzen voor de verschillende erfgoedpartijen en is alleen een bezoek aan het gebied gratis’.
Ondernemers zijn daar niet van onder de indruk: ‘met zo’n kleine disclaimer kan je alles verkondigen’.

Door Piet Bakker. Bronnen: brief Stichting De Zaanse Schans, Zaans Museum, Windmolencompagnie en Museum Zaanse Tijd aan touroperators, gemeente Zaanstad, Stichting De Zaanse Schans, ondernemersverenigingen, Windmolencompagnie. Foto: De Orkaan, beeldbewerking Santi Bosma.
Als dit geen 1april grap is, is er iets heel erg mis in de hoofden van dit idee
Heel leuk bedacht hoor maar zoals enkele mensen al hebben gezien ; 1 APRIL !!!!!!!!!!!! Hahaha
Tjee wat een belachelijk pervers verdienmodel. AFWIJZEN POLITIEK!!!
en
Ik wil als Zaankanter over de Zaanse Schans kunnen blijven lopen, fietsen. GRATIS. tis gewoon openbare weg.
Leuk bedacht, Orkaan 🙂
Het bedrag dat men zou gaan rekenen was wat hoog, maar anders zou ik het misschien geloofd hebben. Zaanstad had ik er toe in staat geacht.
Een vergelijking van de Zaanse Schans met de musea in Enkhuizen en Arnhem is als een vergelijking van het Tyler's museum in Haarlem met het Rijksmuseum in Amsterdam. Bovendien zijn Enkhuizen en Arnhem zijn 'gratis' te bezoeken met een museumkaart. Tel erbij op dat van die paar molens er vaak ook gesloten zijn waardoor er amper wat te zien is voor de toeristen lijkt alles wat er nu gaande is omtrent de Schans bedacht wordt het best omschreven kan worden onder de noemer "grootheidswaanzin".
als vrijwilliger weet ik dat sommige molens niet toegankelijk zijn voor publiek,sommige alleen voor groepen en er zeker altijd 2 open zijn,daarbij zijn er 3 musea,winkels en oude ambachten om te bezichtigen dus onzin wat je hier benoemt......dwz niet praten over dingen waar je geen verstand van hebt.
Ik vraag mij af wie die brief, waar over gesproken wordt, naar de touroperators heeft gestuurd. Alleen de gemeente kan zo'n ingrijpende beslissing nemen. Niet de erfgoedpartijen. En wie gaat het omleggen van het fietspad betalen? Niet de erfgoedpartijen. En voor de ondernemer, die de camperplaats moet gaan beheren, is dit natuurlijk heel slecht nieuws.
Volgens mij is dit een luchtballon vol stemmingmakerij.
Deze 1 april grap zou prima passen in de 1 april grappenexpositie die (inderdaad) op 1 april zal worden geopend in de hal van het gemeentehuis in den Bril….
Ik vind het een pracht plan want dan kunnen we rustig in onze tuin zitten want de toeristen blijven met deze plannen weg. Voor mij zouden deze plannen wel wat zijn want dan hoeven wij als bewoners geen huur meer te betalen. Sterker nog, wij kunnen dan een woonvergoeding vragen. Een ander voordeel is dat er geen fatbikes meer over het voetpad zullen rijden.
Alles goed, maar voor dat geld verwacht ik wel wat van de bewoners. Wat optredens, thuistheater, muziek, bedenk maar wat 😀
ik word zo zoetjes aan schijtziek van die jammerende ondernemers! hoe komt het dat zij de afgelopen jaren miljoenen hebben verdiend? omdat zij de toeristen lokken met mooie plaatjes van de houten huizen en molens! als die molens er niet stonden hadden zij nooit hun kaas en klompen kunnen verkopen op die locatie! de erfgoedpartijen die entree heffen dragen retributie af aan de gemeente. de ondernemers dragen 0,0 bij aan het behoud van het erfgoed waar zij reclame mee maken. als de ondernemers tijdig hadden meebetaald aan het onderhoud van het erfgoed, hadden ze nu dit probleem niet gehad. en die ondernemers weten blijkbaar niet wat de entreeprijzen zijn van het Openluchtmuseum in Arnhem, het Buitenmuseum in Enkhuizen, of al die pretparken waar gezinnen naar toe gaan. ik durf te beweren dat de ondernemers geen verlies gaan lijden. hou toch op met dat kinderachtige gejammer.
helemaal met je eens!
Als je dan een camperplaats gaat maken die 30 minuten lopen van de Zaanse Schans is,dan ben je goed bezig🤮
Die was er.. Een parkeerplaats bij Van Egdom op het terrein. Echter op last van de gemeente gesloten.
Leuk hoor, zo'n vroege 1 aprilgrap!
Is dit een grapje??? de ticketpilot was al een flater wat geld heeft gekost. Nu dit weer...ik zou eerst er een onderzoekje op laten bot vueren van ruim 2 ton...lekker weer uitvoeren en dan weer gedenken dat dit weer een flop is geworden! Dit is echt te triest voor woorden....ze komen zeker geld tekort.
En het fietspad door de Zaanse Schans dan blijft dat gratis dit is schandalig 20,00
Gelukkig een 1 april grap. Want waarom 20 euro (per dag) betalen voor een stukje openbare weg, zijnde de Kalverringdijk. Ideaal fietspad voor de 'halve' Zaanstreek. Hoe jaag je toeristen weg, ja, dan is het wel een goed plan.
Maar dit "plan" zou inderdaad een 1 april kunnen zijn.
Dan loopt De Orkaan alvast een jaar vooruit.
Idioot plan met idioten prijzen.
Is dit de volgende truc om na het mislukken van de Zaanse Schanscard meer geld te genereren?
Wat deze instellingen willen kan en mag helemaal niet omdat de Zaanse Schans met haar straatjes en de Kalverringdijk openbare weg is en de woningen een adres met postcode hebben.
Maar mocht dit waanidee toch lukken dan hoop ik toch wel dat leden van Vereniging de Zaansche Molen en Zaans Erfgoed vrij toegang hebben.
ik vrees een algehele uittocht van leden van de Molenvereiniging (actueel minder dan 4.000 leden),
wanneer die met hun ledenpas het terrein niet meer opkomen zònder extra te moeten gaan betalen.
" Het kind" wordt dan met het badwater weggegooid.
*Commerciële partijen drijven echter op het internationalemolengebeuren.
Vanaf 1 APRIL????
Ik neem aan dat dit een te vroeg glaasje 1 april grap is. Maar als het waar is dat je als bezoeker of fietser/wandelaar 20€ moet betalen dan is dis het doodvonnis voor de Zaanse Schans en de Zaanse molen. Ik ben 23 jaar lid van deze vereniging en ik ver oed dat veel rijwillegers en leden er ook zo over denken.