“Krijgt de Dam een fontein?” was een van de koppen van De Typhoon op zaterdag 3 juli 1965. En in datzelfde jaar kwam die fontein er ook. Maar die heeft tijdens zijn bestaan wel flink wat te verduren gekregen.

Fonteinen zaten vroeger door de hele Zaanstreek verspreid, maar veel daarvan zijn we al jaren uit het oog verloren. Iets wat niet opvalt, kan toch ineens verdwijnen. De Orkaan blikt deze zomer op ‘ooit klaterend water’ terug. En als het even kan op de overblijvers.

Er waren een aantal belangrijke eisen voor de fontein op de Dam. De fontein moest passen bij het Czaar Peterstandbeeld en de naastliggende rijbaan niet belemmeren. De fontein zou een gift zijn van de winkeliers van de Dam en Damstraat vanwege de opening van de Wilhelminabrug en de nieuwe verkeerssituatie op de Dam.

In datzelfde jaar moest de fontein al meteen gerepareerd worden door vandalisme van studenten. De maker, een Franssprekende Belg, zou de fontein gerepareerd hebben en de waterbak hebben vergroot zodat eventuele vandalen zich door flink wat water moesten ‘waden’ om bij de fontein te komen.

Maar dat hield de vernielers niet tegen. In de jaren daarna schreef De Typhoon meerdere keren over een vernielde fontein. Zo zou er ook aniline in de fontein zijn gegooid, waardoor de fontein volledig rood kleurde, en in 1976 zou het een waar schuimbad zijn geweest.

In 1986 werd de vernieuwde Dam geopend door de inwerkingstelling van de fontein. De burgemeester, verkleed als Czaar Peter en met een optreden van de Czaar Peter band, zou de Dam weer een van de gezelligste plekjes van de Zaanstreek moeten maken, zo schrijft De Typhoon.

Wanneer de fontein precies verdwenen is, hebben we niet kunnen vinden. Waarschijnlijk zal dit ergens rond 1990 zijn geweest. De verdwijning heeft waarschijnlijk te maken met het herhaaldelijke vandalisme en de herinrichting van de Dam.

In mei 2023 schreven we over een herinrichting van de Dam. Veel lezers reageerden graag de fontein terug te zien keren. Of dit ook daadwerkelijk gaat gebeuren, moeten we afwachten.

Door: Silva Honig. Bron: De Typhoon en Gemeente archief. Foto kop: Henk van de Leur, gemeente archief. Foto onderaan: fotograaf onbekend, gemeente archief.