Nadat de plannen om het Molenmuseum – later: Wereld van Windmolens – aan het begin van de Kalverringdijk op de Zaanse Schans te zetten, sneuvelden, kwam Vereniging de Zaansche Molen met een nieuw plan: molen Het Rad van Avontuur terugplaatsen op die gedroomde plek, het Landje van Haan. Maar ook dat ging niet door.
Niet alle dromen zijn bedrog, maar deze dus wel. Ze gingen in rook op, vielen in het water of in duigen. Ze bleven beperkt tot de tekentafel, kwamen nooit verder dan een artist impression en verdwenen onder in de digitale ladenkast. We stoffen er vanaf nu weer elke maandag eentje af die het waard is om aan de vergetelheid te ontrukken.
Wat? Waar? Wanneer?
Op het landje De Haan op de Zaanse Schans, waar eerst de Wereld van Windmolens was gepland zou volgens een plan uit mei 2018 een replica van molen Het Rad van Avontuur komen met daarin een informatiecentrum. De originele molen stond aan de Oostzijde pal ten zuiden van de Noorderbrug en alleen een steeg (Rad van Avontuurpad) herinnert nog aan de naam van de molen.
De plannen voor de verhuizing van het Molenmuseum naar het Landje de Haan op de Zaanse Schans dateren uit 2015 en worden officieel in juli 2017. Zaanstad stelt dan € 1.250.000 beschikbaar, één miljoen moet komen uit de verkoop van het toenmalige pand van het museum. De totale kosten worden geschat op € 3.3 miljoen, een deel moet uit fundraising komen. Binnen vier jaar moet ‘De Wereld van Windmolens’ gerealiseerd zijn. Andre Drost, voorzitter van de Zaansche Molen: ‘Wat mij betreft starten we het liefst morgen al!’
Dat lukt allemaal niet op Landje de Haan. De Wereld van Windmolens komt er wel, in 2020 gaat het museum op een andere plek open: in Villa Kalverliefde aan het eind van de Zaanse Schans (Zaanse Dromen nr. 12).
Ed Pielkenrood, hoofdredacteur van de Windbrief, het huisorgaan van de Zaansche Molen, schrijft in september 2018:
‘Intussen is er over de bestemming van het landje De Haan nog steeds geen beslissing genomen. De Zaansche Molen heeft weliswaar een plan neergelegd om daar molen Het Rad van Avontuur te herbouwen en die in te richten als cacaomolen én moleninformatiecentrum, maar met name de politiek is daar nogal terughoudend over.’
Het jaarverslag over 2018 van de Zaansche Molen:
‘We houden voorts vast aan onze claim op Landje De Haan. In onze planvorming op langere termijn hebben we op die plek een informatiecentrum beoogd in de vorm van een herbouwde molen Het Rad van Avontuur. Dat zou de mogelijkheid bieden daarin ook het Cacaolab en de toilettengroep voor de Zaanse Schans onder te brengen. Bovendien biedt deze molen met zijn grote platting een groot aantal bezoekers aan de Zaanse Schans de mogelijkheid op een veilige manier hun mooie plaatjes te schieten. Het echt uitvoeren daarvan is een project op langere termijn.’
In de ‘ontwikkelstrategie voor de Zaanse Schans’ uit 2019 bestaan de plannen nog: ‘Er ligt een plan van de Vereniging De Zaansche Molen om op het Landje de Haan een moleninformatiecentrum te realiseren in de vorm van de molen Het Rad van Avontuur, waarin tevens plaats is voor het Cacaolab en toiletten’.
In het jaarverslag over 2019 wordt niet meer over het plan gesproken.
Over Landje de Haan en de molens die daar stonden (De Haan, en een stukje verderop De Grootvorst) schreef Sjors van Leeuwen een uitgebreid artikel op De Orkaan. Molen De Haan was in 1903 gesloopt, de restanten werden op 24 maart 1928 weggevaagd door een zware ontploffing, gevolgd door een enorme brand. De vijftig meter noordelijker gelegen pelmolen ‘De Grootvorst’ werd ook slachtoffer van de explosie.
Wat kwam er niet?
Dat weten we niet precies, maar het had er dus zo uit kunnen zien.
Dromenkaart
Door Piet Bakker en Bert Versteeg. Bronnen: Windbrief 184, Ontwikkelstrategie Zaanse Schans, jaarverslagen Zaansche Molen. Kaart: De Orkaan. Beeldbewerking: Santi Bosma en Louisa Prosetiko.
