Op 4 mei wordt traditioneel twee minuten stilte in acht genomen om de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog te herdenken. Dit jaar is de herdenking op de Joodse Begraafplaats (Westzanerdijk) op 3 mei.

Hieronder een overzicht van de herdenkingen in Zaanstad, Wormerland en Oostzaan.

Oproep: graag krijgen we foto’s van de herdenkingen – mail ze naar info@deorkaan.nl

Zaandam (3 mei)

Joodse Begraafplaats (Westzanerdijk)

Om 14.00 uur begint de bijeenkomst op de Joodse Begraafplaats. Na de opening door Ruben Boas, voorzitter Joodse Gemeente, zijn er toespraken door wethouder Slegers van Zaanstad en burgemeester Polak van Oostzaan. Er zijn gedichten door leerlingen van De Dijk West met aansluitend een toespraak van Erik Smit namens de Stichting Veteranen Zaanstad. Ter nagedachtenis aan de 177 joodse slachtoffers uit de Zaanstreek worden alle namen opgelezen.

Vervolgens is er een gebed voor de slachtoffers van het Nazi regiem door Rabbijn Shmuel Spiero, gevolgd door het Jizkor (gebed voor de zielenrust van overledenen) door Rabbijn Shmuel Spiero. Daarna is er twee minuten stilte en bloemlegging door verschillende organisaties. Na de afsluiting door Ruben Boas is er een defilé langs het monument.

Mannen/jongens dragen een hoofddeksel op de begraafplaats.

Onthulling struikelstenen

De laatste vier struikelstenen worden in Zaandam onthuld voor de 177 in de Holocaust omgekomen Zaanse Joden. Om 9.45 uur worden eerst op de Hovenierstraat 26 in Zaandam twee stenen voor Heinz Jacoby en Rückla Jacoby-Schiffmann onthuld. Daarna worden om 10.30 uur op de Czarinastraat 4a in Zaandam de struikelstenen voor Nathan David Peereboom en Saartje Peereboom-van Thijn onthuld.

De struikelstenen zijn in het trottoir bij de voormalige woningen van de slachtoffers gelegd.

Zaandam (4 mei)

• 18:30-19:05 uur Bezinningsmoment Oostzijderkerk, Zuiddijk 1
• 19:10-19:25 uur Oproep tot deelname stille tocht door luiden klankschaal Mensenrechtenmonument
• 19:10 uur Vertrek stille tocht vanaf de uitgang van de Oostzijderkerk aan Zuiddijk 1, voorafgegaan door Drumband de Tamboermaten (met medewerking van Drumband De Saen). Onderweg wordt gestopt voor kransleggingen bij het monument ter herdenking van de Februaristaking in 1941 (Wilhelminabrug) en bij het monument ter herdenking van de fusillade van tien verzetsmannen op 9 februari 1945 (Prins Hendrikkade)
• 19:40 uur Aankomst stille tocht bij monument Plantsoen van het Verzet gevolgd door koraalmuziek gespeeld door het Zaans Showorkest o.l.v. dirigent Max Knappstein
• 19.55-19.58 Opstellen van leden van de Zeeverkennersgroepen van Scouting Elfregi Zaanstreek en klokgelui.
• 19.58-19.59 Signaal Taptoe, gespeeld door Dave van der Leek, trompetspeler Zaans Showorkest
• 20:00-20:02 uur Stilte gevolgd door Wilhelmus
• 20:04 uur Dodenappèl, voorgelezen door Quinta Zonjee-Molenaar en Willemijn Piscaer-Plein, gedichten voorgelezen door leerlingen uit groep 7 en 8 van de Herman Gorterschool (de adoptieschool van het monument), toespraak door wethouder Gerard Slegers en tot slot het lied ‘Hé, ouwe meneer’ gezongen door Femke van Zoelen van de Zaanse Theaterschool*
• Kranslegging en gelegenheid tot leggen van bloemen

* Femke zong dit lied drie jaar geleden tijdens de herdenking van de Holocaust. Zij werd toen begeleid door Julia Barnes (viool) en Joke van der Bunt (piano). Joke reconstrueerde speciaal voor deze gelegenheid de muziek omdat die verdwenen leek te zijn. Wij filmden de eerste keer dat zij samen oefenden:

Hart voor Zaanstad, het platform van Zaanse kerken, organiseert een bezinningsmoment voorafgaand aan de stille tocht op 4 mei in Zaandam. Dit bezinningsmoment begint om 18:30 in de Oostzijderkerk (Zuiddijk 1, Zaandam). Dit jaar wordt het bezinningsmoment verzorgd door Nico Kerssens, pastoor van de katholieke parochies in de Zaanstreek, Mark Veurink, voorganger van CGK Menorah-Zaanstad en Jurriaan Berger, pianist/componist en voormalig stadscomponist van Zaanstad.

Koog a/d Zaan & Zaandijk

• 19:00 uur Vertrek vanaf voormalig gemeentehuis te Koog aan de Zaan
• 19.10 uur Vertrek vanaf de Beeldentuin te Zaandijk. Stoeten voegen zich samen voor de Julianabrug richting herdenkingsmonument aan de Leeghwaterweg
• 19:30-19:40 uur 1 minuut stilte bij herdenkingsmonument Leeghwaterweg en kranslegging. De ‘taptoe’ wordt gespeeld door een lid van het Zaandijks Fanfare Corps
• 19:40 uur Vertrek naar het monument in het Koogerpark
• 19:45 uur Koraalmuziek gespeeld door het Zaandijks Fanfare Corps
• 19:59 uur Taptoe
• 20:00-20:02 uur Stilte gevolgd door kranslegging. Na de plechtigheid zal wethouder Wessel Breunesse een korte toespraak houden. Hierna noemt het 4 mei Comité Koog-Zaandijk de namen van de omgekomen personen uit het verzet en de Joodse slachtoffers van Koog aan de Zaan en Zaandijk. Vervolgens zullen enkele leerlingen van basisschool De Piramide, die het monument heeft geadopteerd, zelfgemaakte gedichten voordragen. ook worden de namen van omgekomen personen uit het verzet en de Joodse slachtoffers van Koog aan de Zaan en Zaandijk genoemd. De voorzitter van het 4 mei comité spreekt het slotwoord.

Krommenie (Zuiderhoofdstraat 151)

• 18.00 uur Vlaggen halfstok
• 18.45 uur Oecumenisch bezinningsmoment in de Vermaning
• 19.15 uur Kerkklokken luiden in Krommenie
• 19.30 uur Muziek door O.G.
• 17.40 uur Gedichten kinderen OBS de Komeet
• 19.45 uur Muziek door O.G.
• 19.50 uur Declamatie mevrouw Karten.
• 19.55 uur Muziek door O.G.
• 19.59 uur Taptoe signaal
• 20.00 uur Stilte
• 20.02 uur Wilhelmus
• 20.04 uur Spreker Gemeente Zaanstad
• 20.10 uur Kranslegging, onder begeleiding van muziek O.G.
• 20.20 uur Afsluiting

Wormerveer

• 19:00 uur Welkom aan de bezoekers in de Vermaning
• 19:05 uur Monumenten Spreken: Van Gelder
• 19:17 uur Gedicht ‘Vogel’ van Ludo Winkelmann door Margreet Koeman
• 19.19 uur Muziek door Joep van Beijnum (violist) en Mariette Gort (cellist) met dank aan Hallo Wereld (afdeling Hallo Muziek)
• 19.23 uur Monumenten Spreken: Zaanweg
• 19.25 uur Harmonie Apollo (met als dirigent Michel Zanders) speelt bij het monument achtereenvolgens ‘Arioso’, ‘Koraal’ en ‘Adagio for winds’. Na de bloemlegging gevolgd door ‘Koraal’, ‘Ammerland’ en ‘Koraal’.
• 19.34 uur Gedicht ‘Einde voor ogen’ van Kees Jan Sierhuis door Tom Tulleken
• 19.37 uur Muziek door Joep van Beijnum (violist) en Mariette Gort (cellist) met dank aan Hallo Wereld (afdeling Hallo Muziek)
• 19.40 uur Stille Tocht onder begeleiding trommelaars
• 19.45 uur Bloemlegging en muziek door Harmonie Apollo
• 19.50 uur Namens de gemeente Zaanstad spreekt wethouder Harrie van der Laan
• 19.58 uur Erewacht Brandweer Zaanstad
• 19.59 uur Last Post gebracht door Rob Talhout op trompet
• 20.00 uur Twee minuten stilte
• 20.02 uur Wilhelmus door Harmonie Apollo
• 20.05 uur Slottoespraak Kees Klinkenberg namens 4 mei comité Wormerveer. Aansluitend speelt Harmonie Apollo Arioso
• 20.15 uur Napraten in De Vermaning

Westzaan (Grote Kerk, ingang Torenstraat)

• 19.15 – 19.30 uur Inloop met muziek door Joost en Jasper Rijken
• 19.30 uur Welkomstwoord namens de Westzaanse Gemeenschap door Gerda Steenbergen gevolgd door een voordracht van gastspreker Harry Slinger met begeleiding door Lucas de Bruin. Het Dameskoor Westzaan zingt “Sounds of Silence” & “Imagine”. Wethouder Stephanie Onclin houdt een speech namens het gemeentebestuur van Zaanstad. Aansluitend het lied “Wat voorbij is” vertolkt door een leerling van de Muziekfabriek en de “Last Post” gespeeld door trompettist Jasper Rijken.
• 20.00 uur Twee minuten stilte (staand) en aansluitend gezamenlijk zingen van het Wilhelmus (staand). De herdenking wordt afgesloten met een muzikaal optreden door twee leerlingen van de Muziekfabriek gevolgd door een voordracht van een gedicht door Isabel Koel, leerling van school Wij-Land. Het Dameskoor Westzaan zingt aansluitend de liederen “Born Free” en “Omarm me”.
• 20.15 uur Jasper en Joost Rijken spelen ter afsluiting “Ode an die Freunde” van L. van Beethoven (Alle Menschen werden Brüder)
• 20.20 uur Gelegenheid voor een nazit met koffie/thee

Assendelft

• 19:00 uur Vertrek stille tocht vanaf hoek Oranjeboomkade/Dorpsstraat. Na aankomst bij het herdenkingsmonument zal voorafgaand aan de kranslegging ‘The Last Post’ ten gehore worden gebracht door Niek Nootebos, na de kranslegging naar de St. Odulphuskerk
• 19:15 uur Welkom in de St. Odulphuskerk onder stemmige muzikale klanken gespeeld door het Saens Harmonie Orkest o.l.v. dirigent Frank van Enkhuizen
• 19:20 uur Toespraak door burgemeester Jan Hamming namens de gemeente Zaanstad
• 19.30 uur Zang door Zanggroep ’We Willen Zo Graag’ o.l.v. mw. Carry van der Gullik
• 19.40 uur Bijdrage door kinderen van Basisschool ‘De Oceaan’ begeleid door mw. P. van Elsland-Loete
• 19.48 uur Muziek gespeeld door het ‘Saens Harmonie Orkest’
• 19.54 uur Een bijzonder woord van mw. Annette Brinkman
• 20.00 uur Stilte
• 20.02 uur Wilhelmus

Wormer

• 19:30 uur Kranslegging bij de gedenkplaat van Jan Kuijper naast het woonhuis Dorpsstraat 191. Aansluitend stille tocht naar monument hoek Zaandammerstraat/Dorpsstraat
• 19:30 uur Brassband Eensgezindheid o.l.v. dirigent Gertjan Loot speelt bij monument All in the April Evening – The Long Day Closes – Koraalmuziek
• 19.45 uur Aankomst bij het monument hoek Zaandammerstraat/Dorpsstraat. Muziek door Wormer Mannenkoor De Eendracht met tussendoor een gedicht voorgedragen door Dano de Wagt. Brassband Eensgezindheid sluit af met Koraalmuziek.
• 19.59 uur Trompettist The Last Post
• 20.00 uur Twee minuten stilte
• 20.02 uur Wilhelmus van Nassouwe (coupletten 1 en 6), kranslegging, toespraak burgemeester Judith Michel, slotwoord en muzikale afsluiting Brassband Eensgezindheid

Neck

• 19:30 uur Verzamelen in 1456, Wijdewormerplein 3, 1456 CB, Wijdewormer
• 19:50 uur Stoet loopt vanaf 1456 naar het oorlogsmonument aan de Pieter Slootenweg (afstand 200 meter), onder begeleiding slaande klok van het Dijkhuis (voormalig polderhuis)
• 19:55 uur Verzamelen en opstellen rond het oorlogsmonument
• 19:59 uur ‘The Last Post’ door trompettist
• 20:00 uur Twee minuten stilte
• 20:02 uur ‘Wilhelmus’ door trompettist
• 20:04 uur Start kranslegging
• 20:10 uur Toespraak locoburgemeester Rolf van Wanrooij gemeente Wormerland, einde herdenking, slotwoord door de heer Ger van der Hoek en koffie drinken in 1456

Oostzaan

• 19.15 uur Bezinningsbijeenkomst in de Grote Kerk met het thema: De moed om vrij te zijn o.l.v. ds. Sjaak Visser. Het pop-up popkoor zal twee van hun liederen zingen. Er is de mogelijkheid een kaarsje aan te steken.
• 19.45 uur De stoet loopt onder begeleiding van de dodenmars, gespeeld door het Wierings Trompetter Korps, langs de Hannie Schaft plaquette naar het verzetsmonument op het plein bij het gemeentehuis. Ieder is van harte uitgenodigd om hierbij aanwezig te zijn. De aanwezige kinderen krijgen een bloem.
• 19.58 uur Taptoe Infanterie gespeeld door Ron Bekebrede
• 20.00 uur Twee minuten stilte
• 20.02 uur Het Wilhelmus gespeeld door Concordia
• 20.05 uur Welkomstwoord door Evelien Leguit, toespraak door burgemeester Polak, verhaal door Desteny Dech van Jong Oostzaan, muzikale bijdrage door Roos Kneppers en toespraak door Owen de Dood
• 20.25 uur Defilé en kranslegging onder muzikale begeleiding door Concordia o.l.v. Thomas Eveleens
• 20.40 uur Afsluiten met koffie in de KunstGreep met muzikale omlijsting door Crescendo o.l.v. Bart Koning

Samenstelling: Dorine Kat, informatie Zaanstad van website en nieuwsbrief 4 en 5 mei Comité Zaanstad. Foto’s en video: Orkaan-archief en Monumenten Spreken.