‘Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald’ luidt het spreekwoord, en wij luiden de noodklok. Zaanstad staat op het punt om een onomkeerbare fout te maken. Zo’n fout waardoor de mensen, die de Zaan generaties na ons bevolken, geneigd zijn de haren uit het hoofd te trekken: Een zogenaamd ‘Havenkantoortje’.
Misschien weet u het. Het karakteristieke havengebouw met de trapgeveltjes werd gesloopt in 1963. De Wilhelminabrug en het gemaal kwamen op haar plek. De schoonheid werd in 1963 niet op waarde geschat. Maar als je anno nu een foto van het gebouw op Facebook plaatst, dan raak je een open zenuw. Met de kennis van nu…
De Beatrixtoren, naast Café de Fabriek wordt niet als bijzonder gezien door veel Zaankanters. Sterker nog, hartstochtelijke fans van het oude havenkantoor zouden kunnen gruwen van haar modernistische eenvoud.
Toch zag Zaans Erfgoed in maart van dit jaar de noodzaak in van het beschermen van de Beatrixtoren tegen sloop. Begrijp ons goed, we zijn voor vooruitgang en ketenen ons niet vast aan elk pand dat moet wijken. Maar deze toren is binnen onze streek een van de meest iconische voorbeelden van de wederopbouwarchitectuur. We stuurden in maart van dit jaar daarover een brief naar de gemeente waarop we geen antwoord kregen. Niks, zelfs geen bevestiging van ontvangst.
Recent kregen we het rapport onder ogen dat (in 2019!) werd opgesteld door drs. W.A. Galema en drs. D.A. van Hoogstraten in opdracht van Zaanstad. Het rapport benadrukt, vet zelfs, de conclusies die ook wij trokken. Lees alleen al het oordeel over de historische waarde:
‘De Beatrixtoren is van hoge cultuurhistorische waarde als prominente en zichtbare herinnering aan de naoorlogse modernisering van de omgeving van de dam: het historische hart van Zaandam.’
Wij beseffen dat Zaanstad met indertijd supervisor Sjoerd Soeters niet beschikte over de historische kennis die nu wel ingewonnen is. En we zijn ons ervan bewust dat hij geen fan is van de modernistische wederopbouwarchitectuur. Daardoor kon het zomaar gebeuren dat Zaanstad een gebiedsperspectief ontwikkelde waarin de Beatrixtoren moet wijken voor twee neo-moderne woontorens. Torens waarbij architect Sjoerd Soeters ontwerptechnisch betrokken zal zijn. De Amsterdamse ontwikkelaar Accres Real Estate B.V. houdt Zaanstad graag aan de visie zoals opgesteld onder supervisor Soeters.
Even terug naar het rapport:
‘Binnen de Zaanse context is de Beatrixtoren een zeldzaam gebouw, die samen met de aanleg van de Beatrixbrug en de verbrede Peperstraat een uniek ensemble vormt.’
Dat is kennis die we anno nu onontkoombaar samen hebben. ‘Zeldzaam’ en ‘uniek’.
Wethouder Hans Krieger vertelde in het interview met De Orkaan dat er geen contract met Accres Real Estate B.V. zou zijn waarin staat dat de toren plat zou moeten. Het college heeft echter wel een verplichting aan haar burgers die zich willen blijven herkennen in de geschiedenis van de streek.
Slopen van de Beatrixtoren zal de boeken ingaan aan een schandvlek. De toren is zeldzaam en uniek.
Raad, college, wethouder Krieger, u kunt het tij nog keren. Zet deze fout recht.
Maar wat de toekomst ook brengt: wij zullen die geschiedenis blijven vertellen. Met naam en toenaam.
In de jaren 60 was men ook bevreesd dat monumenten moesten wijken voor naoorlogse nieuwbouw. Dus heeft men een aantal pandjes verplaatst naar de kalverringdijk ofwel de Zaanse Schans. Kan ook met dit pand, kan dan gelijk fungeren als lang verwachte parkeergarage...... Pand gered, parkeerproblemen opgelost en Soeters kan lekker bouwen... Iedereen blij.
Ik vind het ook niet mooi, maar er zijn zoveel lelijke gebouwen in Zaandam. Volgens mij wonen de mensen daar wel met plezier heb ik begrepen. Als het nog goed op te knappen is, is slopen dan niet kapitaal vernietiging? Richt je liever op die lelijke krotten aan de overkant en de rest van de Peperstraat.
Wordt het geen tijd dat Zaanserfgoed met twee benen op de grond komt? Zaans erfgoed OK, maar hou ook eens rekening met woningzoekende waar voor gebouwd moet worden.
Je kunt nou eenmaal niet alles bewaren als kultuurerfgoed
Wonen er in de Peperstraat geen mensen dan?
Wat een bijzonder argument voor de sloop van Beatrixflat en Peperstraat: "(...) de grofheid van de wederopbouw-ingreep moet onder ogen worden gezien: men ging destijds bepaald niet respectvol om met de toenmalige cultuurhistorie." Er is toentertijd inderdaad helaas veel gesloopt. Maar vanuit het heden een negatief waardeoordeel vellen over het verleden en dit afdoen als fout die nu dringend moet worden hersteld, tja. En hoe wil men die "historische fout" herstellen? Door sloop (en nieuwbouw). Oh, ironie. Met alle kennis die we nu hebben, kan er toch ook gekozen worden voor een andere oplossing? Een oplossing met zowel behoud van belangrijke cultuurhistorische waarden, maar die ook rekening houdt met de ambities voor het toevoegen van ruimtelijke kwaliteit? Bron van citaat: cultuurhistorische afwegingen Beatrixflat en Peperstraat, opgesteld door Stedenbouw (!)
Zaanstad heeft meer mooie panden gesloopt. Daar zijn ze goed in. Zaanstad zal hier wel weer dik aan verdienen. Als we maar niet die nepgeveltjes terug krijgen.
Sorry.., twee dingen. 1. Deze flat is mooi geworden door alle rotzooi die erom heen gebouwd is. , 2. Een kerktoren is een baken.., in dit geval twee bakens, en het lijkt me niet gepast om daar boven uit te toornen.., Babel.
Och jezus. Maar verbazing heb ik dan ook weer niet.
Daar wil Zaanstad vast wel weer het zoveelste zaansche-groene-gevel-pandje neerzetten.
Doorslaan is ook een kunst. Alsof we een 2e Zaanse Schans aan het nabouwen zijn in het centrum.
Laat me raden; het moet dan ook weer een "wonen aan de Zaan" project worden met prijzen van een villa voor een 2 kamer appartement? Zodat Amsterdammer die net niets kunnen kopen in hun eigen stad het dan maar hier komen kopen?
Er zullen toch heel wat Zaandammers zijn die blij zijn als dat gebouw weg is en de Peperstraat e.o. een gebied is geworden wat "Zaansche" allure heeft. Het gebouwtje ernaast mag wat mij betreft nog wél 100 jaar blijven staan..
Onlangs gekeken bij de Beatrixflat en grof afgepast en de huidige footprint ingeschat, ongv 20 x 20 mtr.
Even rekenen.
Vlgs krant info zijn er nu 29 appartementen op 7 woonlagen, dat is bruto 100 mrt² per woning.
Er moeten 127 woningen gaan komen.
Heb de footprint wat opgerekt naar 25 x 25 mtr , geeft 625 mtr²
Denk dat de max hoogte 12 lagen zal mogen zijn , gelijk aan wat komt: hoek Patrokstraat – H.G. Scholtenweg tzt.
Dus moeten er per verdieping min, 10 woning komen, dat is bruto 62 mtr² waar vanaf moet een lift koker (2x ?) en brandtrappen en ruimte voor pijpwerk.
Was voorheen wel een beetje opstand als je er woonde. Nu zal de stand wel worden bepaald door de prijs.
Waarom zou je niet een zooi Zaanse nepgeveltjes tegen de Beatrixtoren plakken? Als dat na een paar jaar gaat vervelen en er een ander stadsbestuur is, wordt die kunststof parafernalia er weer vanaf gehaald en dan is de fraaie Beatrixtoren weer terug.
Dat is de beste oplossing. En de gemeente kan pronken met de aanleg van een "groene loper" vanaf het station naar de Peperstraat!!
Kom op....het stelt helemaal niets voor! Lelijk ook!
Ach Zaandam ,tja, ze hebben mooiere gebouwen in gesloopt.