Het Algemeen Dagblad meldde onlangs op gezag van een enquête dat wijkagenten te weinig toe komen aan het werk in de wijk doordat zij ook worden ingeschakeld voor noodhulp, administratieve taken en horecadiensten.

De twee wijkagenten van Krommenie herkennen dit beeld, maar ervaren het niet als een probleem. “Ons werk is een afspiegeling van wat er allemaal speelt. Soms moeten collega’s een beroep op ons doen zoals collega’s ook wel eens in Krommenie bijspringen.”

De wijkagent is een formele functie bij de Nationale Politie. Uitgangspunt is één wijkagent per vijfduizend bewoners. Rekenkundig gezien zou Krommenie (ruim 17.000 inwoners) recht hebben op twee à drie wijkagenten. Maar Ron Bergman (51) en Ben Troostheide (46) rooien het wel in hun wijk. Zij schatten dat zij tachtig procent van hun tijd functioneren als wijkagent en de rest vullen met andere werkzaamheden.

Net als iedere agent moeten ze wet- en regelgeving handhaven en zijn zij dienstbaar aan een veilige en leefbare samenleving. Zij zijn ook de oren en de ogen die Krommenie zo goed kennen dat zij alert zijn op allerlei situaties die tot problemen kunnen leiden. Waar zij in actie moeten komen, kijken zij altijd verder en dieper dan wat de melding behelst. Wat zit er achter die burenruzie? Waarom maakt iemand zich schuldig aan winkeldiefstal?

“Wij zijn dienders, maatschappelijk werkers en wijkregisseurs. Wij proberen achter de deuren te kijken. Als wij bepaalde problemen signaleren dan kunnen wij een beroep doen op ons netwerk van hulpverleners, woningcorporaties,  jeugdzorg, sociaal wijkteam, verslavingshulp, GGD/GGZ, reclassering, veilig thuis, gezinsvoogden. Intern kunnen wij altijd een beroep op onze collega’s doen die gespecialiseerd zijn in bepaalde thema’s. Wij zijn proactief bezig met het leggen en onderhouden van contacten. Hoe je dat doet? Mensen opzoeken. Een praatje maken en verbinding maken. En vooral jezelf blijven. Niet de bromsnor uithangen.”

Toen Ron Bergman een keer bij de moskee langs ging en daar een tafeltennistafel zag staan, reageerde de imam meteen. Hij was een fanatiek tafeltennisser. “Ik ook en daar stonden we een potje te tennissen.”

Voor de gekste dingen gebeld
Het werk van de wijkagenten is een afspiegeling van alles wat er in een gemiddelde wijk gebeurt. Van Krommenie: autodiefstallen, met een voorkeur voor airbags, inbraken, allerlei vormen van overlast, huiselijk geweld, diefstalletjes, gevolgen van verslavingsproblematiek. Horen de hangjongeren niet thuis in dit rijtje?

“Nee, de jeugd is geen bijzonder probleem in Krommenie. Dat is het wel in de beleving van burgers, maar wij kunnen vanuit onze ervaring met de hand op ons hart zeggen dat het probleem beheersbaar is. Jongeren die zich misdragen of uitdagend gedragen zijn van alle tijden. Wij reageren altijd op meldingen, maar dat wil niet zeggen dat wij voor alles meteen opdraven. Wij worden voor de gekste dingen gebeld. We vragen altijd: hebt u zelf al actie ondernomen? Hebt u met uw buren gesproken over de overlast die zij veroorzaken. Als dat niet het geval is en de klager heeft daar moeite mee, dan coachen we hem. Ja, we zijn niet alleen hulpverleners, maar ook opvoeders. We komen altijd terug op een melding”

Veilige schuilplaats
De buurt en de buurtbewoners kennen, is belangrijk om incidenten te kunnen beoordelen. Niet alleen voor hulpverlening, maar ook voor preventieve acties. Als zich opeens veel specifieke inbraken voordoen dan gaat er een lichtje branden en als dan ook blijkt dat de mogelijke dader net op vrije voeten is dan gaan de wijkagenten even een praatje met hem maken. In de sfeer van hoe gaat het nou met je, heb je hulp nodig?

“We laten merken dat we hem in de peiling  hebben en houden. Dat werkt meestal goed.”

Dorpen onder de rook van Amsterdam zoals Krommenie worden steeds vaker door criminelen uit de grote stad gebruikt als veilige schuilplaats. Je zit in Krommenie vlakbij het NS-station, A9 en de A8. Je bent binnen een half uur op het Centraal Station in het centrum van Amsterdam of waar dan ook in de stad.

“Als er dan een liquidatie plaats vindt in Krommenie dan ben je gelijk landelijknieuws. Dit kan de indruk wekken van grote criminaliteit in Krommenie. Maar dat is een verkeerd beeld.”

Warmere contacten
Door die goede relatie die wijkagenten met de buurt hebben, ontstaat er vertrouwen en krijgen zij het ook te horen als jongeren lijken te radicaliseren. Voor dat aspect van de samenleving hanteert de politie een taakstelling.

“Dat signaal pakken we op en we zorgen ervoor dat het probleem onder de aandacht van gespecialiseerde hulpverleners komt die de jongeren of de ouders kunnen helpen.”

Vertrouwen krijg je door zichtbaar te zijn in de wijk en aanspreekbaar.

“Zo’n goede verstandhouding staan onze handhavingsfunctie niet in de weg. Als het moet grijpen we in. Mensen begrijpen dat ook. We zijn dienstverlenend aan de burgers, maar je moet geen loopje met ons nemen. Dat pikken we niet.”

Ron Bergman en Ben Troostheide werken ruim 25 jaar bij de politie en hebben een verscheidenheid aan ervaringen opgedaan. Ben Troostheide werkte op de politiemeldkamer en wilde graag werk doen waarin sprake is van ‘warmere’ contacten met mensen dan via de telefoon.

“Als wijkagent is dat juist wat telt en waar je dan ook het meeste tijd aan besteedt. Het is mijn overtuiging dat voor de functie van wijkagent niet alleen veel werkervaring nodig is maar ook de nodige levenservaring. Blauw en grijs komen hier samen en alles wat ik in mijn vorige functies heb gedaan en meegemaakt, komt mij nu goed van pas. Daarom zie je relatief weinig jonge wijkagenten in het veld, voor deze functie is een flinke dosis brede ervaring een pré.”

Een bijdrage van Jaap de Jong

Op de foto linksboven: De wijkagenten van Krommenie. Ron Bergman (links) en Ben Troostrede.