Wethouder Stephanie Onclin van Zaanstad (VVD) heeft samen met zo’n vijftig VVD-wethouders uit het hele land een kritische brief gestuurd naar de landelijke partijtop: ‘De maat is vol’. 

In de brandbrief stellen de wethouders dat de financiële tekorten het werk van gemeenten onmogelijk maken. Niet alleen hinderen deze tekorten het dagelijkse werk, maar maken ze ook toekomstige plannen onuitvoerbaar.

De druppel die de emmer deed overlopen lijkt een tweet van Tweede Kamerlid Aukje de Vries:

‘De auto en het huis zijn geen melkkoe. De @VVD wil dat het kabinet zo snel mogelijk komt met plannen om de stijging van de gemeentelijke belastingen te beteugelen, om zo de portemonnee van de hardwerkende Nederlander te beschermen.’

Deze tweet uit Den Haag schoot onder andere bij wethouder Stephanie Onclin in het verkeerde keelgat. Ze voelt zich aangesproken door de beschuldiging dat gemeenten huizen en auto’s als melkkoe gebruiken door forse belastingen te innen.

Ravijnjaar

Naast de structurele tekorten speelt ook het naderende ‘ravijnjaar’ een grote rol in de onvrede. Gemeenten waarschuwen al jaren voor de forse financiële klap die hen in 2026 te wachten staat, maar tot nu toe heeft het kabinet geen structurele oplossing geboden. De Raad voor het Openbaar Bestuur en de Raad van State hebben al herhaaldelijk gewaarschuwd dat de financiële balans tussen Rijk en gemeenten volledig zoek is.

‘Boter bij de vis’

Het bezuinigen op de gemeenten zou de uitvoerbaarheid van talloze plannen, ook vanuit Den Haag, belemmeren. De gemeente is nu eenmaal het eerste fundament in het Huis van Thorbecke, omdat zij het dichtst bij de inwoners staan en verantwoordelijk zijn voor de praktische uitvoering van beleid. Zonder voldoende middelen is de uitvoering van dit beleid onmogelijk.

Zoals het bouwen van woningen. In de brief wordt gesteld dat het aanspreken van gemeentelijke reserves nadelige gevolgen heeft. Om de gaten te dichten die het Rijk heeft veroorzaakt, zullen investeringen in grote projecten, zoals woningbouw en onderhoud van voorzieningen, hieronder lijden.

Strijd in Den Haag

Woensdagavond 12 februari zijn er meerdere wethouders afgereisd naar Den Haag om daar te spreken met de VVD-fractie en de lucht te klaren. Onder deze ‘delegatie van wethouders’ bevond zich ook Stephanie Onclin. In dit gesprek zijn volgens een andere aanwezige wethouder geen toezeggingen gedaan.

De VVD-fractie van Zaanstad hecht er waarde aan te melden dat ook zij ernaar streeft de lasten niet te laten stijgen. Het lijkt erop dat zij zich achter de brief van hun wethouder scharen. 

Hoe dan ook ontvouwt zich een interne strijd binnen de VVD, waarin wethouder Stephanie Onclin en de andere ondertekenaars een actieve rol spelen.

Door Kenneth Jubitana op basis van de brandbrief die de VVD-wethouders stuurden. Met een foto uit het Orkaanarchief.