De bouw van containerwoningen aan de Noorderveenweg in Saendelft (Assendelft) was bijna probleemloos door burgemeester Hamming en wethouder Harrie van der Laan (POV) door de raad geloodst. De participatie was beperkt tot een informatieavond, de ‘zienswijze, bezwaar- en beroepsprocedure’ werd niet afgewacht, de verklaring van ‘geen bedenkingen’ was overgeslagen en de burgemeester maakte gebruik van zijn ‘crisisbevoegdheid’ om het terrein bouwrijp te maken ‘voordat vergunning onherroepelijk is’.

Bijna… DZ en CU verpesten de probleemloze gang van zaken door moties in te dienen waarin deze handelswijze afgekeurd wordt (CU) of zelfs wordt gevraagd te stoppen met de voorbereidingen totdat de raad een oordeel heeft kunnen geven.

Zaanstad heeft op 1 september de omwonenden op de hoogte gebracht van de plannen en op 5 september een informatieavond georganiseerd. Dat heeft niet kunnen voorkomen dat een groot deel van de omwonenden woedend zijn op de gemeente, ze hebben geen mogelijkheid om via een participatietraject invloed uit te oefenen (dat mag volgens B&W pas ‘na de besluitvorming’). Vorige week sprak een drietal bewoners in bij het Zaanstad Beraad waarbij er voor de handelswijze van Hamming en Van der Laan geen goed woord over was.

Ontheemden en statushouders

Zaanstad wil drie zaken regelen. Ten eerste de bouw van 100 tijdelijke units (containerwoningen) voor 2 à 3 jaar voor ‘ontheemden’ uit de Oekraïne. De burgemeester heeft de ‘crisisbevoegdheid’ dat snel en zonder veel procedures te doen. Ten tweede wil Zaanstad 92 extra containerwoningen voor spoedzoekers, jongeren en statushouders (asielzoekers met verblijfsvergunning) op hetzelfde terrein laten bouwen. Voor ‘een periode van ongeveer 10 jaar’. Burgemeester Hamming zou tijdens de bewonersbijeenkomst hebben gezegd dat het om 15 jaar zou gaan om het rendabel te maken. Die bouw kan niet via de crisisbevoegdheid worden geregeld. Ten derde wil Zaanstad de plekken voor Oekraïners na 2 à 3 jaar bestemmen voor spoedzoekers, jongeren en statushouders. Dat zou dan ook voor 10 à 15 jaar zijn. De ‘modulaire units’ gaan volgens Zaanstad ‘minimaal 20 á 30 jaar mee’ maar kunnen ook elders worden opgebouwd.

Omwonenden vrezen dat de tweede en derde fase (92 woningen voor andere groepen en de herbestemming van de 100 units die nu voor Oekraïners zijn) meegesleurd worden als de eerste fase doorgaat. Want als die eerste 100 er eenmaal staan, kunnen die extra 92 er wel bij. En die eerste honderd afbreken zou kapitaalvernietiging zijn waardoor herbestemming op dezelfde plek een voor de hand liggende optie is. Zaanstad heeft al 100 units aangeschaft.

DA: project ‘On Hold’ zetten

Marianne de Boer (DZ) en Hanneke Veurink (CU) vragen via moties een oordeel van de raad. Veurink wil dat de raad afkeurt dat niet gevraagd is om ‘een verklaring van geen bedenkingen’ bij de aanpassing van het bestemmingsplan (in andere gemeenten is dat wel gebeurd volgens Veurink). Zij vindt overigens dat de bouw van de woonunits wel door moet gaan vanwege de hoge urgentie.

Marianne de Boer (DZ) gaat een stap verder, zij wil dat het project ‘on hold’ wordt gezet “totdat de raad zich erover heeft kunnen uitspreken.” Zij vindt het onjuist dat de raad niet betrokken is bij het plaatsen van de 192 tijdelijke woonunits en ook vindt zij dat bewoners de mogelijkheid moeten hebben om te participeren. Er ligt wel een voorstel om het op 17 november te bespreken maar dat is volgens De Boer ‘mosterd na de maaltijd’.

‘Door de strot geduwd’

Tijdens het Zaanstad beraad vorige week sprak onder andere Ralph Molenaar uit Saendelft in. Hij hekelde het ontbreken van participatie. Wethouder Harrie van der Laan (POV) heeft volgens hem de bewoners onder druk gezet: “als we niet gaan bouwen moet Zaanstad de opslag zelf betalen”. Dat zou om € 300.000 gaan. Molenaar: “daarmee wordt de integriteit van het college behoorlijk te grabbel gegooid”. Ook krijgt Molenaar geen antwoord op vragen en worden stukken geheim gehouden. Bewoners hebben al een WOO-verzoek ingediend. “Onbehoorlijk bestuur”, aldus Molenaar, “wij vragen de gemeenteraad om het college de opdracht te geven om op al onze gestelde vragen antwoord te geven.” Hij vindt dat er niet zonder vergunningen gebouwd kan worden:

“De grond heeft agrarische bestemming dus moet er een uitgebreide procedure inclusief participatieronde plaatsvinden. Het college wekt de indruk dat het gaat om tijdelijke opvang van Oekraïners. Dit is niet de volledige waarheid. Het gaat om langdurige opvang van starters, statushouders en voorrangszoekers.”

Er wordt in onze optiek een complete woonwijk voor 10 a 15 jaar geplaatst. Die wordt zonder enige vorm van overleg door onze strot geduwd.”

€ 100.000 minder waard

Saendelft-bewoners Nienke Vrisekoop stelde: “je wordt door je eigen gemeente besodemieterd”. Volgens haar wordt er met twee maten gemeten: “ze beginnen gewoon zonder vergunning, als burger zou je dat niet in je hoofd moeten halen.” Vrisekoop zei ook dat gedoogbeslissing alleen over Oekraïners kan gaan, “en niet over starters en statushouders en mensen met voorrang.”

Willem Kitsz die vlak achter de plek waar de ‘prachtige containers’ komen woont, sprak ook in. Van der Laan zou het volgens hem over 10 jaar hebben gehad, Hamming over 10 tot 15 jaar. Voor Kitsz is de bouw een forse schadepost: “Mijn woning is nu € 100.000 minder waard volgens de makelaar.” Hij voorspelde “een tweede Horselenbergje” daarmee verwijzend naar de gesneefde plannen voor de Forbostrook.

Uit antwoorden op technische vragen van CU-steunfractielid Sietse Oppenhuizen blijkt dat B&W vindt dat ze zelf ‘zelfstandig bevoegd’ is een tijdelijke omgevingsvergunning te geven voor een periode van maximaal 10 jaar. Als de burgemeester inderdaad gezegd heeft dat het om 15 jaar zou kunnen gaan, zou dat dus een probleem op kunnen leveren. Ook antwoordt het college dat er geen ‘verklaring van geen bedenkingen’ nodig is als er al plannen voor het gebied zijn (dat gaat in dit geval om het plan Overhoeken). Maar dat gaat allemaal over 100 units voor 2 à 3 jaar. De omgeving vreest dat het niet daarbij blijft en dat er een wijk met 192 woningen komt die daar 15 jaar blijven staan en dat de participatieprocedure een farce wordt.