De oudste Zaanse sportclub die nog onder eigen naam bestaat is de Jisper ijsclub, dit jaar 140 jaar oud.
Ook in de top 5: Zaanlandsche Zeil Vereeniging (1882), Gymnastiekvereniging Jahn uit Westzaan (1883), de Wormerveerse Roeivereniging ‘De Zaan’ (1896) en de Wormerse kolfclub Togido (1897). Verder kent de Zaanstreek geen clubs die in de 19e eeuw zijn gestart en die nu nog bestaan (denken wij).
Omdat veel clubs fuseerden in de loop van de tijd, gaat de geschiedenis vaak verder terug, bij ZVV tot 1850, Lycurgus tot 1872, bij FC Zaandam tot 1896.
Zijn er geen voetbalclubs, korfbalclubs, watersportverenigingen of worstelclubs die nog ouder zijn? Aanvullingen? Suggesties? Oude foto’s? Wij krijgen ze graag. Het gaat om de echte leeftijd, dus bij fusie-clubs de datum van de fusie. Wij vonden inmiddels zo’n 50 clubs, er zijn er natuurlijk veel meer…
Negentiende eeuw (5)
Jisper ijsclub, 1879
Zaanlandsche Zeil Vereeniging, opgericht op 30 juli 1882 ten huize van de heer C. Tip te Westzaan, opvolger van de Zaanlandsche Zeil en roeivereeniging (ZZRV), opgericht in augustus 1850 (afbeelding boven uit 1852)
Gymnastiekvereniging Jahn, Westzaan, 1883
Wormerveerse Roeivereniging ‘De Zaan’, 1896
Kolfclub Togido (1897), ’tot ons genoegen is dit opgericht is de oudste kolfclub van Nederland. De vereniging Ons Genoegen is opgericht in het jaar 1873, per 1 januari 2013 werd deze club samen met ‘Krommenie’ en Togido samengevoegd tot TOGIDO WORMER.
1900-1925 (15)
Klein maar Dapper, IJsclub Krommeniedijk dateert van 15 januari 1901 (foto: Hendrik Reijne Hzn, eerste voorzitter van Klein Maar Dapper en echtgenote Jannetje Slooten)
Lambert Melisz, IJsclub Westzaan is van 25 februari 1907
Gymnastiekvereniging DEV Oostzaan is op 1 mei 1910 opgericht
Korfbalclub KZ, 1910
Worstelvereniging De Halter (nu ook fitness en krachtsport), 1910 (7 oktober)
Voetbalclub KFC, 1910 (of 1911)
Voetbalvereniging Zaanlandia, fusie van SVK (Strijd voor Kampioenen) en DVO (Door Vrienden Opgericht), SVK dateert van 1 april 1912, dus Zaanlandia is waarschijnlijk jonger.
VV Assendelft, 1912
Christelijke Gymnastiek en Sportvereniging “Kracht & Vlugheid’, opgericht op 24 november 1917. Door K&L werden ook DIO (Koog aan de Zaan) en Simson uit Koog Zaandijk (1878) overgenomen.
Voetbalvereniging Zaandijk, 1917 (in april van dat jaar opgericht als Ondanks Tegenspoed Opgericht, dus misschien wordt hier ook een beetje gesmokkeld)
Roda, korfbal Westzaan, 1918
De Zaandamse Korfbal Vereniging (ZKV) ontstond op 10 november 1918
Oostzaanse Sport Vereniging (OSV), 1919
Voetbalclub Racing Club Zaandam (RCZ) opgericht in juli 1921 in het buurtgebouw Ons Aller Belang
Zaanse Hockeyclub De Kraaien opgericht op 22 november 1922
1930-1940 (13)
Voetbalclub WSV ’30 (Wormer), 1930
Zaanlandse Christelijke Football Club (ZCFC) opgericht op 5 mei 1931 in de christelijke school aan de Botenmakersstraat
De Zaandamse Korfbal Club (ZKC) op 17 juli 1931
VV Knollendam, 1932
Zaandam Zuid (korfbal), opgericht op 23 april 1932
Oostzaanse Korfbal Vereniging (OKV) opgericht op 2 juni 1932
OFC (Oostzaan), op 1 juli 1932 opgericht in café Concordia
SVA (Assendelft) werd opgericht op 15 juli 1932 (jubileumboek 50 jaar SVA)
Atletiek Vereniging Zaanland, 1933
Christelijke Voetbal Vereniging CVV Blauw-Wit (W) is opgericht op 16 oktober 1934
Swift, rooms-katholieke gymnastiekvereniging, Assendelft, ontstond in 1934
Groen Geel, Wormer, korfbal, op 14 november 1923 als Wormer Korfbal Vereniging (WKV). In 1935 werd de naam gewijzigd in Groen Geel.
Atletiekvereniging Lycurgus, afsplitsing van de gymnastiekverenging, januari, 1938
1945-1999 (11)
Lycurgus (Krommenie) werd in november 1872 opgericht, waarschijnlijk de eerste gymnastiekclub buiten de grote steden. In 1898 werd Hygiëa opgericht, dat in 1945 fuseerde met Lycurgus
Kwiek, gymnastiek- en atletiekvereniging, Wormer, 1946
Fortuna, Jisp, 1949, gymnastiek en volleybal
Schaakclub Assendelft, 1954
De Eerste Zaanse Basketbal Club The Windmills (E.Z.B.C. The Windmills) is op 18 mei in 1960 opgericht
Voetbalvereniging Saenden (Wormerveer) opgericht in mei 1960
Schietvereniging SSV Zaanstad is opgericht op 28 augustus 1965 alhoewel de geschiedenis teruggaat tot 1952. Er werd het pakhuis De Eendracht aan de Dubbele Buurt geschoten totdat het op 28 april 1978 afbrandde. Naast het gebouw was een speedbootje in de fik gestoken.
IJsvereniging Assendelft is ontstaan op 8 januari 1972, door een samengaan van twee ijsclubs; de “Zuider IJsclub” opgericht 11 februari 1870 en de “Onderlinge R.K. IJsclub Noordpool” opgericht 24 januari 1914.
Landelijke Rijvereniging en Ponyclub De Amethyst, Wijdewormer, 1974
Base- en softballclub Cromtigers (1977)
Aktief, Assendelft (gymnastiek, badminton), 1989
2000-nu (6)
Voetbalclub Fortuna in Wormerveer werd opgericht in 2003, fusieclub van QSC (1915) en WFC (1907)
Furore korfbal (2009), voorlopers: Hoger Op in Krommenie ontstond in 1950, De Kieviten in Wormerveer werd opgericht op 5 juni 1965
Hercules Zaandam, 2010 (29 mei): voortgekomen uit VVZ (voorafgegaan door Hercules, 1916) en PSCK (1934).
ZV de Zaan (2012), opvolger van ZWV Nereus (1 juli 1995) dat voorkwam uit de Zaanse Watervrienden en ZC Nereus (opgericht in 1912). Per 1 juli 2012 is ZWV Nereus gefuseerd met ZZC Alliance, Zaandam.
Rood Wit Zaanstad (2017), opvolger van het in december 1979 opgerichte Zaanstad Turk-Spor (ZTS)
FC Zaandam, 2018, fusie van Zilvermeeuwen (1920) en Hellas Sport (1990) met voorlopers die teruggaan tot 1896. Toen werd Hellas opgericht, in 1900 opgegaan in de Zaandamse Voetbal Vereniging (ZVV), later fusie met ZFC (1910).
Gezocht en opgeheven
We zoeken nog naar het jaar van oprichting van Carna Concordia Olympia. Concordia stamt uit 1879, Carna uit 1915, Olympia uit 1906.
Inmiddels opgeheven of gefuseerd: IJsclub Wormer (opgericht op 1 januari 1872) en voetbalclub PSZ (Pieter Schoen Zaandam, Prettige Spelers Zegevieren), opgericht in april 1955, 2018 opgeheven.
Informatie uit Zaanwiki, bij clubs, van Wikipedia en Orkaanlezers Jan Blokker, Jan Leguyt en Ruud van der Meer.
De vereniging Schaatstrainingsgroep Zaanstreek is opgericht op 28 september 1977 en komt voort uit de trainingsgroep Zaanstreek van het District Zaanstreek van de KNSB die in het najaar van 1953 initiatieven nam tot schaatstrainingen in de streek. De eerste training begon op 22 november 1954.
Voor iedereen die er aardigheid in heeft om verder te speuren ...
Kijk dan ook eens in de gedigitaliseerde Zaanse kranten van het Gemeentearchief Zaanstad.
https://archief.zaanstad.nl/kranten/zoek-in-kranten
En verder is het tijdschrift Algemeen Sportblad van Noord-Holland (vanaf 1920) ook een mooie bron voor sportnieuws. Binnen niet al te lange tijd zal deze digitaal doorzoekbaar zijn op Delpher.
ZZC Neptunus met damesafdeling de Waterlelie is opgericht in 1893. Na fusies nu zwemvereniging ZV de Zaan
ZC Nereus in 1908
De Kroosduikers in 1933
Vandaag weer het één en ander gevonden:
Biljartvereniging BVK uit Krommenie - opgericht in 1970
Bijartvereniging de Musketiers uit Zaandam - opgericht in 2004
Biljartvereninging `t Zwaantje uit Westknollendam - opgericht 30-09-1938
Ruitervereniging de Zaanse Ruiters uit Zaandam - opgericht in 1949
Hengelsportvereniging VZOD uit Assendelft - opgericht op 14-7-1920
VZOD betekend Veredel Zij Ons Doel
Hengelsportvereniging Krommenie en Omstreken uit Krommenie - opgericht op 6 oktober 1905.
IJsvereniging Assendelft uit Assendelft - opgericht op 8 januari 1972
Deze ijsclub is een fusieclub tussen 2 oude Assendelver ijclubs namellijk de Zuider IJsclub die is opgericht op 11 februari 1870 en de Onderlinge RK IJsclub Noordpool die is opgericht op 24 januari 1914.
Ook vond ik nog een inmiddels de lang geleden opheven cricketclub Albion uit Zaandam, deze club was opgericht in 1885 en heeft in 1925 nog haar 40 jarig bestaan gevierd. Wanneer deze vereniging is opgeheven is niet bekend.
Schaatsclub Nooitgedacht, buurtschap Busch en Dam, vierde vorig jaar haar 125 jarig bestaan.
Vandaag weer een aantal nieuwe sportclubs gevonden met het jaar van oprichting.
korfbalvereniging ZKV uit Zaandam - opgericht 10 november 1918
tennisclub Het Twiske - Oostzaan - opgericht in 1965
Handbalvereniging Zaanstreek - Zaandam - opgericht 23 februari 1962
ZRC - Zaanse Roller Club ( rolkockey) - Zaandam - opgericht in 1960
tennisvereiniging KLTV uit Krommenie - opgericht 26 april 1965
tennisvereniging Westzaan - opgericht in 1978
Dan nog voetbalclub BPV uit Zaandam die is opgericht in 1953 en opgeheven in ca 2000. BPV betekende Bruynzeel Personeels Vereiniging en speelde jarenlang op het Verkadeveld in Zaandam Toen de club werd opgericht speelde ze op een veld op het Bruynzeelcomplex maar door uitbreidng van de Deurenfabriek werd een groot deel van het veld hiervoor gebruikt, De laatste twee jaar van haar bestaan speelde BPV op het complex van Zaan `90 in Poelenburg. Na de opheffing vonden de resterende spelers onderdak bij PSZ.
Ik mis nog mijn oude club gymnastiekvereniging Hercules-Hebe uit Wormerveer. De herenafdeling Hercules is opgericht in 1876, de damesafdeling Hebe in 1900. Het jaar waarin de namen werden verbonden, is waarschijnlijk 1927 geweest.
Verder de opmerking dat het overgrote deel van de verenigingen als oprichtingsdatum de oudste datum aanhouden en niet die van een naamsaanpassing. Daarbij is in een aantal gevallen ook geen sprake van een fusie, maar van een administratieve handeling. Bijvoorbeeld blijkt uit de notulenboeken uit 1898 en 1899 van damesgymnastiekvereniging Hygiëa dat deze vereniging onder de vleugels van herengymnastiekvereniging Lycurgus is gestart. In 1945 zijn de twee afdelingen van de vereniging onder één naam verder gegaan.
Tenslotte ontbreken de 3 verenigingen die ontstaan zijn uit Lycurgus-Hygiëa:
- Korfbalvereniging Krovo (1971), nu gefuseerd met VCA en verder onder de naam Clam Dycke
- Badmintonvereniging Swift (1971)
- Basketbalvereniging Basketiers (1971), nu opgeheven.
Krovo/Clam Dycke is een volleybalvereniging, geen korfbalvereniging
Excuses, iets te snel getypt. Clam Dycke is inderdaad een volleybalvereniging.
De schietsport vereniging SSV Zaanstad is na de brand in 1978 verder gegaan op het Zuideinde 19 te Wormerveer.
In 1991 is de schietvereniging verhuisd naar de Sportlaan op het sportpark Hoornseveld.
Geitenfokvereniging Assendelft e.o, opgericht 1918 en nog steeds actief.
Wandelsportvereniging De Laatste Loodjes is van 19 april 1935.
bron: http://www.wsvdelaatsteloodjes.nl/over-de-vereniging/geschiedenis
voor de volledigheid:
Evenals De Pion (Wormer, 12 december 1938) werd ook Het Witte Paard aan het eind van de jaren dertig opgericht. Op 15 oktober 1939 besloten de heren N. Schoolmeester, D. Duis en I. Schipper tot de oprichting van een schaakclub in Koog-Zaandijk. Men begon met zo'n 7 man en schaakte, net als de ter ziele gegane SC Koog-Zaandijk, in de Waakzaamheid. Men speelde 14 jaar lang met geleend materiaal en het ledental bleef tot 1952, toen met een jeugdafdeling werd gestart, onder de 20.
Bron: Zaanwiki
Dank dank dank!
We gaan we allemaal updaten en voor volgende week een nieuwe versie maken!
Nog een 90 jarige: Quo Vadis is op 26 december 1929 opgericht als ‘Kanovereniging Quo Vadis’.
IJsvereniging St.Moritz bestaat al sinds 1 maart 1929, dus straks ook 90 jaar. Zodra er ijs ligt op de baan achter het Haaldersbroek is het een gezellige boel. En organiseert St.Moritz wedstrijden voor kinderen en senioren op de schaats en prikslee.
90 jaar Prikslee IJsclub DAVOS Nauerna, nu met molen de Paauw als thuis basis. De IJsclub van Nauerna (Assendelft) draagt de naam Davos, is opgericht in 1929 en telt circa 500 leden.
Toch nog een vereniging uit de 19e eeuw gevonden: tennisvereniging ZLTC (opgericht op 20 mei 1889)
En verder nog onderstaande verenigingen:
wielerclub DTS ( opgericht maart 1921)
Toerclub Le Champion (opgericht 1 maart 1969)
voetbalvereniging Westzaan (opgericht 13 juni 1921)
judovereniging Hikari ( opgericht 1958)
tafeltennisvereniging ZTTC - Zaandam (opgericht in 1939)
hockeyclub de Kraaien - Zaandam (opgericht in 1922)
bridgeclub Sans Atout - Assendelft ( opgericht 4 februari 1937)
bridgeclub De Schilderbuurt - Zaandam ( opgericht 1 oktober 1945)
tennisvereniging KZTV - Koog aan de Zaan - opgericht in 1907
tennisvereniging LTVZ - Zaandam - opgericht in 1922
Er zijn ongetwijfeld nog meer oude Zaanse sportverenigingen maar mijn tijd is momenteel op om verder te zoeken.
In 1912 werd in Zaandijk Nereus opgericht en daarna volgden De Ham in Krommenie (1924), Kroosduikers in Westzaan (1933) en Het Zwet in Wormer (1934). Verenigingen van recentere datum zijn AZVD in Assendelft en de Zaanlandse Watervrienden in Zaandam, beide uit 1954. Neptunus, aanvankelijk een herenclub, kreeg in 1927 een damesafdeling onder de naam Waterlelie en zou in 1987 met de Kroosduikers samengaan onder de naam Alliance.
Voorlopers van Nereus en Kroosduikers waren Thetis en Triton, die een kort bestaan kenden.
Bron: Zaanwiki
Honk- en softbal vereniging ODIZ Frogs 1958
Voor zover mij bekend zijn de Prettige Spelers Zaandam nog altijd actief. Zij komen uit in de derde klasse van het zaterdagvoetbal en qua resultaten gaat het niet helemaal naar wens. Zij zijn rode lantaarndrager. Maar opgeheven beslist niet. Volgens mij stuurt het bestuur dan wel de spelersgroep aan op het afsluiten in het jubileumjaar 2020?
De enige rugbyclub in Zaanstad ;Zaandijk Rugby is als zelfstandige club opgericht in september 2013!