Een schitterend schouwspel trof ik afgelopen vrijdag in het Westzijderveld te Westzaan. Hitsige mannelijke hazen, de rammelaars, deden hun best om een vrouwtje, de moer te imponeren en uiteindelijk te verschalken ;). 

Door: David Sluis

Onder een gure doorstaande oostenwind en schaatsend op weg naar de Gouw, zag ik dit typische paargedrag van een groepje hazen. Van de sneeuw trokken ze zich niks aan, want de hormonen gierden in het rond. Eerst zie je vier hazen, waaronder een vrouwtje. Later komt er eentje bij. De mannetjes jagen elkaar op, en gaan hoog op hun achterpoten staan (is dit niet een spreekwoord..). Daarbij wordt er regelmatig ‘gebokst’ zoals kangoeroes en mensen, dat ook kunnen doen. Dit alles om uiteindelijk toegang te krijgen tot het vrouwtje, de moer. 

In het filmpje zie je op vanaf ongeveer 1m 45s dat het vrouwtje wordt geïmponeerd door een mannetje, dat eerst rivalen heeft weggejaagd. Ze ligt op de grond oren naar achteren. Het mannetje tikt haar aan, en dan heeft ze er genoeg van; WEGWEZEN!

Hazen en konijnen worden vaak met elkaar verward. Het zijn in de eerste plaats allebei GEEN Knaagdieren zoals  muizen, ratten en eekhoorns b.v. Ze zijn ingedeeld in de biologische orde van de Haasachtigen. Een uniek kenmerk is de dubbelle rij stifttanden, die hebben Knaagdieren b.v. niet.

Hazen graven geen holen zoals konijnen doen, maar maken in een ondiepte op een akker of weiland tussen gewassen; hun zogeheten ‘leger’. Rond april worden de haasjes geboren. Het zijn nestvlieders. Dit betekent dat ze volledig in staat zijn te functioneren (lopen, hebben een vacht etc). Natuurlijk worden ze gezoogd door de moer. Konijnen worden naakt en ‘hulploos’ geboren, het zijn ‘nestblijvers’. Een beschut uitgegraven hol biedt dan meer bescherming dan een onbeschut weiland. Hazen en konijnen zijn meer nacht en avond actief dan overdag. Dit om minder kans te hebben door een roofdier te worden bejaagd. Een ander verschil is dat konijnen sociaal leven en hazen solitair.

Konijnen en hazen en vele andere zoogdieren (ook bijvoorbeeld paarden, honden, katten), hebben een gevoelig orgaan (orgaan van Jacobson) in de neus of bek waarmee ze hormonale lucht kunnen waarnemen. Hiertoe wordt de bovenlip opgetild en lucht langs dit orgaan gevoerd. Het wekt gedrag op welke sterk met de paring te maken heeft. Of wij mensen ook nog een dergelijk functionerend orgaan hebben, staat nog ter discussie. Overigens hebben ook reptielen dit orgaan waarmee de evolutionaire link tussen zoogdieren en reptielen gelegd kan worden (ik schrijf dit nu in alle simplisme).

De hazen zullen nog wel even doorgaan met hun strapatsen, dus gaat dat zien. Een verrekijker is een handig instrument om mee te nemen. Veel plezier en…

Groentjes!