Geen kerstboom in huis dit jaar. De reden is dat er zoveel kerstgevoel opgedrongen wordt dat ik inmiddels overvoerd ben. Een andere reden is dat de zin om het huis van top tot teen te versieren, me met het verstrijken van de tijd vergaan is. Er is zoveel veranderd dat dat van ondergeschikt belang is geworden. 

Door: Marieke van den Berg

Waar het eerder het feest was, is het nu bezinning die een rol speelt. Want bij het terugkijken op voormalige kerstvieringen vallen des te meer de lege, niet meer op te vullen plaatsen op. 

Lang geleden hing mijn oma, na de dood van opa, nog maar één kerstklok aan de lamp in de woonkamer. Zo’n rode papieren klok, die je uit moest vouwen, en waar op de verbleekte randen de nostalgie van jarenlange kerstvieringen zichtbaar was. Ik begreep toen niet dat oma geen kerstboom meer wilde. 

‘Kerst zit uiteindelijk in je hart’, zei ze. 

Inmiddels kan ik dat beamen.

Tijdens een wandeling deze week naar het kerkhof aan de rand van Krommenie, geniet ik van de kerstsfeer in het dorp, de straten rijkelijk versierd met sprookjesachtige lichtbogen en etalages vol gouden glinstering. Waar het voorheen een traditie was om een week voor kerst een boom op te tuigen, is de halve mensheid (en de middenstand) al meer dan twee maanden druk met dat wat de twee heiligste dagen van het jaar zijn. 

Heilig voor de een met een kind in de kribbe, herders op het veld, wijzen uit het oosten en de nachtmis. 

Heilig voor de ander met veel eten, drank en cado’s. Of een mix van beide.

Al wandelend vergaap ik me aan etalages vol kostbaarheden, kleding, sieraden, bloemstukken en eten in overvloed. Alles wat we willen is te koop. 

Via de Noorderhoofdstraat en de Heiligeweg wandel ik naar de Eikelaan en daar slaat bij mij het echte Kerstgevoel toe. Al oogt het hier al lang niet meer als het gemoedelijke oude straatje waar ik jarenlang heb gewoond, het blijft mijn buurtje, met als achtertuin het kerkhof. In de winter kon ik vanuit mijn slaapkamer de vele kaarsen op de begraafplaats zien branden. 

Vooral als er sneeuw lag leek de tuin een hof vol vredig licht. In de zomer scheerden de vleermuizen laag over, op weg maar hun schuilplaatsen in de groene bomen. 

Het is al schemerig als ik het kerkhof op loop, het witte bruggetje over, rechtsaf naar het graf van mijn Lief. In de verte het zinderende geluid van het doorgaande dagelijks leven; een toeterende auto, een huilend kind, vuurwerk in de lucht. 

Hier hoeft dat ‘doorgaan’ niet. Hier heerst de rust en de sereniteit die ik voor nu even nodig heb.   

Ik vraag me tijdens het wandelen af of ik ook nog een kerstwens heb.

Ja, die heb ik. 

Wat zou het mooi zijn om mijn Lief hier te ontmoeten. Al was het maar een uur… een half uur mag ook. Oké, een kwartier dan……5 minuten? Of slechts 20 seconden, alles is goed. 

Dat we samen in het maanlicht wandelen en vragen hoe het nu gaat: jij ergens boven de wolken en ik op de aarde… dat ik je stem hoor, je vrolijke lach… een zoete fluistering over en weer, een kus, een belofte. En dan moet je helaas alweer gaan.

Niet alles wat we willen is te koop. 

Terwijl de kaars die ik meenam het pad verlicht, stel ik me voor dat jij daar staat te wachten. Tegelijkertijd weet ik dat niet alle wensen worden vervuld met Kerst. Geen All you Need Is Love bus, geen Robert die hier op deze magische stille plek komt vragen of ik in wil stappen. Zelfs niet voor één seconde.

Ik plaats de kaars op het graf en neem de omgeving in me op. Sta ik nu serieus te wachten op iets wat onmogelijk is?

Heel even denk ik een schaduw te zien, een fluistering te horen.  Een paar seconden ervaar ik een gevoel van nabijheid en dan is alles weer net zo roerloos en stil als altijd. Die schaduw, dat zal vast de weerschijn van de maan zijn geweest, en de fluistering was de ijle wind die door de droge bladeren ritselde.

Maar ik zou graag geloven dat het anders was. Dat jij er was. 

Als ik thuis de galerij oploop is het al donker. Binnen zet ik de radio aan. En krijg meteen het antwoord. Prince, Purple Rain. Waar we de allereerste dag op dansten en de allerlaatste dag bij huilden.

Mijn kerstwens is uitgekomen, die zoete fluistering, dat was jij!

Voor iedereen die in deze tijd geliefden mist: Kerst zit uiteindelijk in je hart!