Op zijn 22e werd hij gevraagd om een partijtje volleybal te fluiten en veertig jaar later heeft hij er nog steeds geen genoeg van. Scheidsrechter Frank Overmeer is niet meer weg te denken uit de volleybalwereld en in heel Nederland kennen ze deze Zaanse fluiter. ‘Ik heb alle wedstrijden bewaard.’

We besloten de jubilaris, die lid is van VV Merkala Zaanstad, op te zoeken in de Volleyhal in Westerwatering. Daar traint hij met het zitvolleybalteam waar hij in speelt. Met een vijftien-setter aan vragen vroegen we Frank het scheidsrechtershemd van het lijf.

Als 22-jarige werd je al scheidsrechter. Hoe kwam dat zo?

‘Ik speelde toen al zelf volleybal en ben gevraagd of ik eens wilde scheidsrechteren. Een club moet een aantal scheidsrechters leveren om te mogen spelen. Op dat moment zat ik net in mijn eindexamens maar het jaar daarna ben ik begonnen aan de cursus. Naast het spelen ben ik gaan fluiten. Dat was toen nog alleen in de Zaanstreek en omgeving. Er waren toen veel meer verenigingen.’

Wat weet je nog van je eerste wedstrijd?

‘De allereerste was VCW in Wormer tegen Krovo uit Krommenie in de 4e Klasse. Na die eerste wedstrijd kwam er een speler van een ander team naar me toe met de vraag of ik ook hun wedstrijd kon fluiten, de scheidsrechter was niet komen opdagen. Ook die wedstrijd heb ik gelijk maar gefloten, het was mijn vuurdoop.’

Wat is er leuk aan het scheidsrechter zijn?

‘De beleving. De teams maken weinig ruzie. Het is geen contactsport. Op doktersadvies moest ik een contactloze sport doen, dat werd het volleybal.’

We zijn inmiddels zo’n duizend wedstrijden verder. Welke daarvan zal je altijd bijblijven?

‘Ik moest een keer naar Heino, in de buurt van Zwolle, het sneeuwde. Met de auto reed ik achter een sneeuwschuiver aan en ik moest er een uur van tevoren zijn. Pas een kwartier voor de wedstrijd kwam ik aan in die hal. We begonnen gewoon later want er werd me eerst een kop koffie aangeboden om op te warmen. Ik was een vreemd gezicht voor ze en er werd me gevraagd waar ik vandaan kwam. Toen was het: “Helemaal uit Zaandam, voor een 3e Divisie wedstrijd? Hebben ze hier geen scheidsrechters?” Toen heb ik gezegd dat die er wel waren maar dat ze naar Zaandam waren gestuurd. Het is nu vaak mijn standaard antwoord.’

Heino is toch een rit van 120 kilometer. Hoe ver rijd je voor wedstrijden?

‘Ik heb ook 210 km moeten rijden, naar Bedum, dat ligt boven Groningen. Door heel Nederland kom ik. Nu fluit ik 1e Divisie, dan moet je ook ver weg.’

Wanneer ben je nationaal gaan fluiten?

‘Sinds 1994 fluit ik nationaal. Al mijn wedstrijden heb ik nog bewaard dus ik kan zien dat de eerste nationale wedstrijd op 1 oktober 1994 was in Den Helder. Seahawks tegen US 2 uit Amsterdam. Dat was een mijlpaal na tien jaar fluiten in de regio.’

Je fluit ook bij het zitvolleybal en speelt zelf in een team voor VV Zaanstad. Wat is daar zo mooi aan?

‘Het gaat er nog vriendelijker aan toe en is een grote familie. Mensen met en zonder een handicap spelen door elkaar heen. De meeste spelers hebben geen beperking. Eén speler in ons team mist een been, anderen hebben bijvoorbeeld knieklachten en dragen een brace. Zelf heb ik een metalen pen in mijn rug. In 2008 heb ik voor het eerst een zitvolleybal-wedstrijd gefloten. Polisport uit Schagen tegen VV Netwerk uit Pijnacker.’

In het voetbal is er vaak discussie met de scheidsrechter, in het volleybal vast ook. Hoe houd je dat onder controle?

‘Daar ga ik coulant mee om, soms ben ik te lief. Als er echt problemen zijn en ze zijn boos dan volgt er een gele kaart. In het volleybal is het zo dat zo’n gele kaart voor het hele team geldt. Dus als Pietje geel krijgt en Klaas krijgt er daarna een dan is het voor hem al rood.’

Hoe is je jubileum gevierd?

‘Het was geen verrassing. Elk jaar vul je bij de volleybalbond (Nevobo red.) je beginjaar in. Er is een jaarlijkse bijeenkomst bij de Nevobo voor scheidsrechters, daar werd ik naar voren geroepen en kreeg ik de bondsspeld.’

En bij je club, VV Merkala Zaanstad?

‘Ik heb de voorzitter gemaild dat ik veertig jaar bondsscheidsrechter ben, deze maand ontving ik een bos bloemen en een cadeaubon. Het is een leuke warme club en ik ben er al sinds mijn achttiende lid. VV Zaanstad bestond destijds nog niet, ik speelde toen voor de Molenwiek.’

Je werk als scheidsrechter levert punten op voor de club. Hoe zit dat?

‘Omdat we meerdere teams op nationaal niveau hebben is dat ook nodig. Hoe meer wedstrijden ik fluit des te meer punten krijgt de vereniging daarvoor. Ik fluit drieëntwintig wedstrijden per seizoen en dat levert vijftien tot twintig punten op.’

De bond schakelt je ook vaak in als vliegende keep?

‘Ik kan eigenlijk geen nee zeggen. Zaterdag ben ik vrij. Er is een zitvolleybal-toernooi in Sneek, dat weet ik, als er een scheidsrechter ziek wordt dan weet ik dat ik word gebeld. Ik kan gewoon geen nee zeggen en dat weten ze. Ik heb geen partner en kan gaan en staan waar ik wil. Zo heb ik ook eens gehad dat ik vrijdagavond werd gebeld of ik de volgende dag om twee uur ’s middags kon fluiten in Veendam. Dat is niet om de hoek. Mijn moeder was destijds nog goed ter been, ik heb haar opgebeld en meegenomen voor de gezelligheid. ’s Avonds speelde ik zelf weer in Oostzaan.’

Ga je voorlopig nog lekker door?

‘Zolang ik er nog zin in heb en geen commentaar krijg dat ze me zat zijn ga ik door. Ik voel nog niet dat ik een stap terug moet doen.’

Er is een te kort aan scheidsrechters. Help je met het opleiden van nieuw talent?

‘Nee, dat zou ik eigenlijk meer moeten doen. Ik kijk wel altijd naar andere scheidsrechters, wat ze doen en wat hun tekens en signalen zijn. Dan geef ik wel eens een tip, dat ze niet als politieagent moeten staan bijvoorbeeld en het is belangrijk dat je één aanwijzing per keer geeft. Duidelijkheid is belangrijk.’

Welk advies kun je verder nog geven aan beginnende arbiters?

‘Wees niet bang, fouten maken mag. Iedereen kan een fout maken, een bal als in of uit beoordelen is een waarneming. We kunnen geen beelden terugkijken.

Door: Edwin Kleiss. Foto boven: Frank Overmeer met op de achtergrond zijn zitvolleybal-team.