Februari 2017 start de verkoop van het Hembrugterrein aan ‘de markt’: “uniek HEMbrug gaat in de verkoop” aldus de tekst op de website van het Rijksvastgoedbedrijf.
De nieuwe eigenaar mag zich uitleven om er een ‘bruisend woon-werk gebied’ van te maken. Woningbouw is ook in het bosgebied mogelijk*. (zie update)
Het Rijksvastgoedbedrijf zal het terrein in één keer in zijn geheel op de markt brengen, waarbij bestaande huurders het eerste recht hebben op koop van hun eigen pand.
Om de toekomstige eigenaar tot grote hoogte te inspireren werd er een verkoop-filmpje gemaakt.
Voor het terrein zijn inmiddels ook ‘gebiedspaspoorten’ gemaakt waarin de verschillende delen beschreven worden met de eisen voor bouw op dit gebieden.
Woningbouw en het bouwen van bedrijfsruimte mag tot 180.000 m2 Bruto Vloer Oppervlak (BVO). Daarvan mag 2/3 aan woningbouw worden besteed. Het zou volgens eerdere plannen om 1000 woningen gaan.
In de meeste gebieden mag tot 12 of 15 meter hoog gebouwd worden, maar in gebied 7 is een “hoogteaccent wel mogelijk tot 30 meter.”
In het bosgebied (8b) mag gebouwd worden tot 15 meter hoog, maar ook het bosgebied 8a kan:
“kleinschalige bebouwing een belangrijke toevoeging zijn. Nieuwbouw in gebied 8a is mogelijk als exclusieve kleinschalige woningbouw (eventueel aangevuld met andere functies, zoals bijvoorbeeld horeca) van hoge kwaliteit.”
Wat er precies met ‘kleinschalig’ wordt bedoeld is niet geheel duidelijk, wel dat het om een kwart van het bos gaat, de maximale bouwhoogte is 4 meter:
“De bouwvelden inclusief ontsluiting mogen niet meer zijn dan 25 % van het totale oppervlakte van het gebied.”
* UPDATE: volgens Marjorie Verhoek van de gemeente Zaanstad is de passage over het bebouwen van 25% van de oppervlakte van het bos (gebied 8a) ten onrechte in het document ‘Gebiedspaspoorten Hembrugterrein’ terecht gekomen. In een nieuwe versie van het document dat in de loop van zaterdag op de website van de gemeente werd geplaatst ontbrak dan ook de bewuste passage. Verhoek: “in het bos 8a mag niet gebouwd worden.”
“We hebben ooit eens alle varianten bos uitgezocht, wat zou er stedenbouwkundig gebeuren met het bos als er toch wat bebouwing zou mogen. Dat hebben we toen negatief beoordeeld, en eruit gehaald. Het is mijn menselijke fout dat die alinea er nog bij staat.”
Het bos met behouden worden, er mag niet (maar toch ook wel) gekapt worden:
“Kappen van het bos is niet toegestaan, maar op basis van een goede ruimtelijke onderbouwing zal soms noodzakelijk zijn om bomen te kappen, omdat er soms kavels zullen worden uitgegeven.”
In het Kleibos mag niet gebouwd worden, zo staat expliciet vermeld op pagina 60. Dat is eigenlijk ook niet meer dan logisch, omdat het Kleibos een monumentale status heeft. In de overige bosgebieden mag volgens het (aangepaste) stuk wel degelijk gebouwd worden. Op pagina 34 staat het volgende:
"Nieuwbouw in het bos is zeer beperkt mogelijk en dient rekening te houden met de (groene) monumenten. Kappen van het bos is niet toegestaan, maar op basis van een goede ruimtelijke onderbouwing zal soms noodzakelijk zijn om bomen te kappen, omdat er soms kavels zullen worden uitgegeven.”
Er mag dus wél (beperkt) gebouwd worden in het bos en het kappen van bomen is – mits goed onderbouwd door projectontwikkelaars – ook toegestaan. Over gebied 8a staat op pagina 64 verder nog het volgende:
“Om kleinschalige functies aan het bos te mogen toevoegen moet er voor het gebied 8a een integraal inrichtings – en beheersplan worden opgesteld voordat er kan worden gestart. Het bestaande bos, met de historische structuur bepaald waar bouwen mogelijk is.”
Ook hier is bouwen dus wel degelijk mogelijk. En op de overige boskavels mag gebouwd (tot maximaal 15 meter hoog!) én gewoond worden, zolang de bosrand maar ‘zichtbaar’ blijft. Het beleidsstuk en het verkoopfilmpje leveren vele kritische vragen op. Bijvoorbeeld:
- In hoeverre blijft een bos een bos als er “kleinschalige functies” in het bos worden toegevoegd, en er direct aan de randen van het bosgebied gebouwen tot wel 15 meter hoog komen te staan?
- In hoeverre behoudt een gebied z’n unieke (mysterieuze) sfeer als er nieuwe woongebouwen van maximaal 30 meter hoog (ter vergelijking: dat is even hoog als de Zaanse Strip) aan toegevoegd worden?
- Wat zijn de gevolgen van dergelijke grootschalige bouwprojecten voor de flora en fauna op het terrein? Hoe groot is de kans dat bomen mettertijd sneuvelen als gevolg van hei-, funderings- en bouwwerkzaamheden en dat aanwezige dieren "verdwijnen"?
- Hoe hard zijn de genoemde spelregels eigenlijk als je je bedenkt dat er eerst géén, toen maximaal 500 en nu zelfs 1000 woningen gebouwd mogen worden?
Het verkoopfilmpje maakt de gevolgen van recent genomen besluiten visueel goed zichtbaar. En het maakt de zorgen over deze besluiten alleen maar groter. Ik hoop dat omwonenden, gebruikers van het terrein én een meerderheid van de gemeenteraad deze zorgen delen en voorstellen zullen steunen die striktere voorwaarden stellen aan de ideeën van het college van B&W en het Rijksvastgoedbedrijf.
Woningbouw in het bosgebied is niet toegestaan. Een woonbestemming voor bestaande panden blijft mogelijk. Daarbij kunnen kleine toevoegingen worden gebouwd. De passage over de kleinschalige woningbouw van hoge kwaliteit in gebied 8a is per abuis in de tekst opgenomen en er ondertussen weer uit verwijderd.