De coalitie in Zaanstad is na het afhaken van de VVD haar meerderheid kwijt. Vanavond wordt in een interpellatie-debat de ‘bestuurlijke situatie’ van Zaanstad in de raad besproken.
Marianne de Boer en Simone van Otterloo werden uit de VVD-fractie gezet waardoor de meerderheid van 20 zetels veranderde in een minderheid van 18. VVD-wethouders Hans Krieger en Gerard Ram dienden daarna hun ontslag in.
De Boer en Van Otterloo schreven in een brief aan het VVD-bestuur dat de partij te veel naar links was opgeschoven waardoor liberale kernwaarden verwaterden. Als voorbeeld gaven ze de instemming met het doorschuiven van de A8-A9-investering, terwijl die verbinding een paradepaardje van de VVD was. Ook waren ze ontstemd over de intimiderende stijl van ‘politiek leider’ Gerard Ram die ze ook nog eens beschuldigden van het rijden onder invloed.
Na het uitlekken van de brief – o.a. via De Orkaan – escaleerde de situatie zodanig dat De Boer en Van Otterloo uit de fractie werden gezet. Zij kondigden daarop aan met een eigen partij, Liberaal Zaanstad, in de raad te blijven. De meerderheid van de coalitie was daarmee verdampt. De VVD-wethouders die eerst alleen hun functie ’ter beschikking wilden stellen’ en met de raad over het ‘vertrouwen’ dat men nog had wilden praten dienden op 3 juli formeel hun ontslag in.
Liberaal Zaanstad
Ondertussen hadden POV, DZ, SP, PVV en LZ (Liberaal Zaanstad, de nieuwe partij van Marianne de Boer en Simone van Otterloo) al een interpellatieverzoek ingediend en om een extra raadsvergadering gevraagd. Die is dus vanavond om 19:30.
Aanvankelijke wilden de partijen ook vragen aan Ram en Krieger stellen maar omdat zij uit het college zijn getreden heeft dat geen zin meer. Vragen aan de rest van het college over ‘hoe nu verder’ (coalitie uitbreiden, nieuwe formatieronde) blijven relevant.
Het interpellatieverzoek werd ondertussen aangescherpt, alle wethouders kunnen beter opstappen aldus POV, DZ, PVV en LZ (SP steunde die aanscherping niet).
De overgebleven coalitiepartijen gaan daarentegen een motie indienen om hen het voortouw te laten nemen bij de nieuwe formatiebesprekingen.
De portefeuilles van Krieger en Ram worden tijdelijk waargenomen door andere wethouders Het college zal geen politiek gevoelige besluiten nemen: “De gemeenteraad is nu aan zet voor de langere termijn’ aldus B&W.
Update: Moddergooien
In de strijd tussen VVD en Liberaal Zaanstad is intussen het grote moddergooien in een nieuwe fase terecht gekomen. In een artikel in het NHD wordt over De Boer gezegd dat haar positie al langer onhoudbaar was geworden omdat ze ‘manipuleerde’ en eigengereid optrad. Burgemeester Hamming zou haar op haar gedrag hebben aangesproken en diverse gesprekken met de VVD gevoerd hebben. De Boer zou zich onheus tegenover raadsgriffier Ben Nijman hebben opgesteld omdat deze een inspreker zou hebben toegelaten die onaangename zaken over de VVD inzake de moskee in Saendelft zou hebben willen zeggen. NIjman zou daarop zelfs eerder zijn opgestapt dan de bedoeling was. De benoeming van Ruud Pauw in de benoemingscommissie voor de nieuwe griffier is door De Boer gedwarsboomd omdat de commissie ’te links’ zou zijn. Pauw bevestigt dat verhaal.
Ook zou De Boer het woordvoerderschap over de kwestie Zaanse Schans hebben opgeëist terwijl haar echtgenoot betrokken is bij de Zaanse Schans [Tim Doeves is molenaar van Het Jonge Schaap en daarmee in dienst bij De Zaansche Molen, een van de strijdende partijen op de Schans, De Orkaan.]
In de uitgelekte brief van De Boer en Van Otterloo komt het griffie-incident overigens wel degelijk voor. Rina Schenk zou hebben gevonden dat De Boer geen klacht tegen de griffie had mogen indienen. De klacht werd overigens op 27 april door de hele fractie nog eens via Facebook gedeeld:
“Afgelopen donderdag heeft Mevrouw Hille (oud raadslid van GroenLinks) gebruik gemaakt van inspreekrecht in de raad. Het is niet de bedoeling om dit recht te gebruiken voor een debat of het aanvallen van een partij of raadslid. Raadsleden mogen bij een inspraak immers alleen verduidelijkende vragen stellen en kunnen dus niet in debat om onjuistheden te weerleggen. Dat mevrouw Hille oneigenlijk gebruik heeft gemaakt van haar spreektijd vindt de VVD kwalijk.”
Hier de tijdlijn van de VVD/coalitiecrisis:
- 30 mei 2019: VVD-wethouder Krieger stuurt ‘erratum‘ over A8-A9
- 12 juni 2019: Marianne de Boer treedt af als fractievoorzitter
- 20 juni 2019: ook Simone van Otterloo lijkt de VVD de rug toe te keren
- 30 juni 2019: brief van De Boer en Van Otterloo over perikelen VVD (23 juni) lekt uit
- 1 juli 2019: ze worden uit de fractie gezet, Krieger en Ram treden terug
- 1 juli 2019: De Boer en Van Otterloo beginnen voor zichzelf
- 2 juli 2019: Wat zijn de opties voor de nieuwe coalitie?
- 2 juli 2019: nieuwe partij van De Boer en Van Otterloo gaat Liberaal Zaanstad heten
- 2 juli 2019: Krieger en Ram willen praten met de raad
- 3 juli 2019: extra raadsvergadering aangekondigd over de positie van Krieger en Ram
- 3 juli 2019: VVD uit coalitie, wethouders dienen ontslag in
- 5 juli 2019: overgebleven coalitiepartijen willen zelf gaan formeren
- 6 juli 2019: rechtse oppositie wil dat alle wethouders opstappen
- 7 juli 2019: VVD-afdeling gaat zelf ook over de zaak (besloten) vergaderen
(foto: interrupties bij raadvergadering in Zaanstad, september 2018)