Vandaag – 24 januari – is Crown Van Gelder B.V. in Velsen-Noord door de rechtbank in Noord-Holland failliet verklaard. De oorsprong van de fabriek ligt in Wormer. Van Gelder was het bedrijf in het dorp, veel mensen werkten bij de papierproducent.
In 1845 begonnen de drie neven Pieter van Gelder, Pieter van Gelder en Pieter van Gelder (!) in papiermolen De Eendragt in Wormer papierfabriek Van Gelder Zonen. Het bedrijf zou uitgroeien tot de grootste papierproducent van Nederland. Van Gelder was een begrip in Wormer en omgeving. De fabriek groeide uit tot een indrukwekkend complex, gelegen langs de Westerveersloot die via de Bartelsluis uitmondde in de Zaan. De fabriek in Wormer bleef tot 1980 in bedrijf. Een jaar later werd het moederconcern failliet verklaard.
Crown Van Gelder is in 1983 in Velsen vanuit de failliete boedel opgericht. In Velsen was de fabriek in 1896 opgericht door Pieter Smidt van Gelder. Er werd in het begin vooral krantenpapier gemaakt.
Het bedrijf is in handen van de Amerikaanse investeringsmaatschappij Andlinger & Company. De ‘Crown’ in de naam is het gevolg van samenwerking in 1963 met het Amerikaanse bedrijf Crown Zellerbach. Hoge energiekosten en dito prijzen voor grondstoffen hebben het bedrijf uiteindelijk de das om gedaan.
Het bedrijf Van Gelder speelde ook een belangrijke rol in de Tweede Wereldoorlog. Monumenten Spreken maakte een film over die tijd. (onder de video meer links en foto’s)
Lees ook:
- Piet Bakker: Het mes van Pipo (Vakantiewerk III)
- Expositie: De weg naar Van Gelder
- Sjors van Leeuwen: Papiermolen “De Eendragt” Wormer
- 145 jaar oud: stereo-foto molen de Eendracht
Foto boven: Wim Krijt, onder: foto’s van de oude fabriek en van de voorloper: molen de Eendracht (of Eendracht)
Wat een boeiend verhaal. Wat goed dat de Orkaan dit publiceert. 50 jaar in de Zaanstreek gewoond, op het Van Gelder terrein, De Hollander, gewoond en dit verhaal nooit gehoord. Wat een moed hadden die verzetsmensen!
Hans Veenswijk
Wat een interessante video. Dat is mijn ome Dirk van de Kieviets weg. Mijn moeder is namelijk Jansje Room. Hij schreef vroeger ook stukjes voor de voorganger van de papieren Orkaan, namelijk de papieren Typhoon. Wat nou zo bijzonder is aan Dirk Kerssens is dat hij al stambomen en geschiedenis deed voordat ook nog niemand dat deed. Er was namelijk nog geen digitaal of internet. Ik zat met Ronald Smit in de brugklas en zij hadden het boek thuis van de stamboom van de familie Smit. En wij hadden thuis het boek van de familie Knots, een van de oudste families van het oude Kalf. Dit weet de nieuwe generatie niet maar vroeger schreef men met pen en papier, of op een typemachine. Er waren namelijk nog geen computers of ander digitaal, mensen moesten toen hard werken en het allemaal zelf doen.
Kieviets weg is natuurlijk Kieviets straat, het is namelijk geen weg. daar kunnen we het lang en breed over hebben maar het is gewoon een straat.
Van Gelder Wormer in de oorlog in 'Monumenten Spreken'
------------------------------------------------------------------------------
Een indrukwekkende documentaire!
De spanning van de sabotage-actie van toen is bij mij nu nog voelbaar!