Zondag 8 maart – Internationale Vrouwendag – is er een herdenking van verzetsheldin Hannie Schaft bij het Jan Bonekamp Hannie Schaft monument aan de Westzijde. Burgemeester Faber houdt daar om 11:00 een toespraak.
Dat het monument daar kwam had te maken met de aanslag die Schaft en Bonekamp in juni 1944 in Westzijde pleegden op de ‘foute’ politiecommissaris Ragut. Bonekamp stierf later aan de verwondingen omdat Ragut nog net kon terugschieten. Hannie Schaft dook onder maar pleegde in de maanden erna nog verschillende aanslagen.
Op 21 maart 1945 viel ze in handen van de Duitsers, op 17 april werd ze in de duinen bij Bloemendaal doogeschoten door de Duitsers.
Maar de band tussen Hannie Schaft en de Zaanstreek dateert al van het begin van de oorlog.
In de herfst van 1940 wilde Hannie graag lid worden van de Amsterdamse Vrouwelijke Studenten Vereniging. Maar geen enkel dispuut (afdeling) vroeg haar lid te worden. De leden vonden haar te saai. Hannie liet het er niet bij zitten en richtte in 1940 met een aantal andere overgebleven studentes een eigen dispuut op: Gemma (Gemmare e minoribus appetinus = Uit de kleine dingen streven wij naar het grote).
De meisjes van de andere disputen noemden Gemma spottend ‘Geen Enkel Meisje Meer Alleen’. Lid waren: Nel Luyting, Annie van Calsem, Jo (Hannie) Schaft, Lies Dammers, Sonja Frenk, Doortje Korijn en Phine Kits van Heijningen. De leden van GEMMA waren eigenzinnig en volgens een van hen later, geen ‘gemakkelijke tantes’. Met deze vereniging hield ze vaak discussies over allerlei onderwerpen.
Hier een foto van de dames in Koog aan de Zaan nadat een nieuw lid was toegelaten.
Na de oorlog werd deze foto met herdenkingskaart gepubliceerd door het dispuut, ter nagedachtenis aan haar quaestrix (penningmeesteres).
Met dank aan Geke van de Kamp (Gemeentearchief Zaanstad / Monumenten Spreken).
Wat een leuk artikel! Wie heeft nog meer informatie over Gemma> En wat studeerden de dames?
Nog even een aanvulling op bovenstaande.
Dispuut GEMMA was in Koog aan de Zaan op bezoek bij de studente, Annie Hylkema-van Calsem. Zij werd later huisarts in Krommenie.
Alle foto's komen uit het fotoalbum van het dispuut GEMMA dat wordt bewaard in het Stadsarchief Amsterdam (SAA 932 inv.nr.21).