Vanavond worden bij de Zaanse Hockeyclub De Kraaien twee bekers uitgereikt: de Evert Honigbeker en de P.H. de Jongbeker.

De eerste beker wordt uitgereikt aan het team dat in het afgelopen seizoen de hoogste inzet heeft getoond, de tweede aan het team of de commissie dat / die afgelopen seizoen het best heeft gepresteerd.

Maar weinig mensen zullen weten dat deze bekers zijn vernoemd naar twee Zaanse oorlogshelden.

Door Sander Wegereef.

Nat 
ZHC De Kraaien werd opgericht op 22 november 1922, als 29e club van de Nederlandse Hockeybond. Het allereerste grasveld huurde de club voor één gulden per jaar van Evert Honig (rechts) in Koog aan de Zaan. Het lag op de plek waar nu het viaduct van de Coentunnelweg over Koog aan de Zaan loopt. Drainage was er nog niet, leden moesten zelf greppels rond het veld graven om het water weg te laten lopen.

Het veld was zó nat dat maar heel zelden gespeeld kon worden. Later is de club verhuisd, eerst naar Zaandam, daarna naar Wormerveer. In 1960 verhuisde De Kraaien tenslotte naar het polderlandschap in de Wijdewormer. Tegenwoordig heeft de club twee kunstgrasvelden.

Evert Honig en Pieter de Jong
Evert Honig, geboren op 9 november 1914 Koog a/d Zaan, was naast directeur van Stijfselfabriek de Bijenkorf, ook voorzitter van hockeyclub De Kraaien. Na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werd hij al snel lid van de antifascistische Stijkelgroep, een landelijke verzetsgroep.

Ook journalist Pieter Hendrik de Jong (rechts) – een goede bekende van Evert Honig, omdat zijn hockeyclub Krommenie was gefuseerd met De Kraaien – was lid van deze verzetsgroep. De groep hield zich onder meer bezig met spionage en bracht onder meer Britse piloten onder in De Waakzaamheid in Koog a/d Zaan, van waaruit de groep ook vergaderde.

Mis
Op 2 april 1941 ging het mis voor de Stijkelgroep. Bij een actie om een aantal personen via Scheveningen naar Engeland te brengen, werden Han Stijkel (naar wie de Stijkelgroep later vernoemd werd) en zijn maat Gude opgepakt. In de dagen erna volgde een reeks aanhoudingen, ook in de Zaanstreek. Onder meer Evert Honig, het echtpaar Ero – destijds eigenaren van De Waakzaamheid – en Jan Groot werden gearresteerd.

Doodgeschoten 
De leden van de Stijkelgroep werden overgebracht naar het Oranjehotel, de Duitse strafgevangenis voor verzetsstrijders in Scheveningen. Op 25 maart 1942, na elf maanden gevangenis in Scheveningen werd de gehele groep op transport gesteld naar Duitsland.

Ze kwamen terecht in de gevangenis aan de Lehrterstrasse in Berlijn om te worden berecht. Op 4 juni 1943 werden 32 leden van de Stijkelgroep, waaronder Evert Honig en Pieter Hendrik de Jong gefusilleerd.

De Kraaien en KZ
De naam van Evert Honig staat vermeld op een plaquette in de kantine van De Bijenkorf (tegenwoordig Tate & Lyle) in Koog a/d Zaan. Daarop staan ook de namen van medewerkers Piet Smit en

Jan Groot, die hetzelfde treurige lot hadden ondergaan. Met de naam Jan Groot is er nog een directe link tussen de Stijkelgroep en een Zaanse sportclub te leggen. Hij was namelijk hoofdboekhouder bij De Bijenkorf en voorzitter van korfbalvereniging Koog Zaandijk. Op het sportpark van KZ hangt een gedenkplaquette, waarbij ieder jaar op 4 mei even wordt stilgestaan, ter nagedachtenis aan Jan Groot.

Herdenken
Het is mooi om te zien dat met plaquettes en speciale bekers het gevaarlijke werk van de Zaanse verzetshelden nog altijd worden herdacht. Zo wordt de herinnering aan de dunne scheidslijn tussen het Zaanse sport- en verenigingsleven en het verzet in oorlogstijd in leven gehouden. Stichting Monumenten Spreken maakte een boeiende documentaire over het verhaal achter de plaquette bij Tate & Lyle.

De Foto’s komen uit het Gemeentearchief van Zaanstad.

Op www.monumentenspreken.nl zijn de verhalen achter alle oorlogsmonumenten in de Zaanstreek te vinden.