Volgens Zaanstad wordt de overlast van cruiseschepen in de Voorzaan aangepakt door strengere regels, handhaving en de aanstelling van een ‘cruisecaptain’. Omwonenden zeggen weinig te merken van die aanpak. Natascha Stroo van GroenLinks heeft vragen aan B&W gesteld over de (gebrekkige) aanpak van de overlast.

Van lezers die in de buurt van de aanlegplaatsen wonen, krijgt De Orkaan een waslijst aan klachten (die gaan voor een groot deel over het gebruik van generatoren):

  • Ondanks het verbod komt er toch ’s nachts om 03.30 een cruiseschip aan.
  • Cruiseschepen gebruiken geen walstroom maar hun eigen generator, dat duurt ‘uren’ of ‘de hele dag’.
  • Cruiseschepen worden verder weg gelegd, ook op plekken waar geen walstroom is.
  • Er liggen soms zoveel (en zulke lange) schepen dat er geen plaats meer bij de walstroom is.
  • Bus- en taxi-parkeren gebeurt illegaal naast en tegenover het Zaantheater of op de Prins Hendrikkade.
  • Bussen verlaten Burcht niet via Savornin Lohmanstraat maar lopen vast op Zuiddijk of in de Muziekbuurt.
  • Omwonenden die klagen worden niet serieus genomen.
  • Nieuwe regels van de gemeente worden stelselmatig overtreden.
  • Bewoners merken niets van handhaving.

Factuur

Wie niet volgens de regels klaagt kan een rekening van Zaanstad verwachten. De afdeling Havens & Vaarwegen schrijft over ‘onterechte meldingen’: “dit geeft een grote belasting op de inzetbaarheid van de medewerkers van de afdeling Havens & Vaarwegen. Daarom zullen meldingen die onjuist of onterecht zijn worden gefactureerd aan deze melder.”

Natascha Stroo, raadslid voor GroenLinks in Zaanstad heeft vragen aan B&W over de cruiseschepen gesteld. Ze memoreert dat vorig jaar omwonenden al aangaven dat de schepen de regels aan de laars lapten en zij grote overlast ondervinden. Bij de inspraakavond waren zowel wethouder Onclin (Toerisme en Streekmarketing) als wethouder Slegers (Havens en Vaarwegen) aanwezig. Stroo:

“de overlast is weer in alle hevigheid terug. De indruk bestaat dat de overlast zelfs groter is dan vorig jaar. Dat het aantal cruiseschepen dat aanlegt is gestegen, kan ook bijdragen aan de vermeerderde overlast. Soms liggen de boten zelfs naast elkaar en kan het gebeuren dat er tegelijkertijd 5 boten aangemeerd zijn.”

Walstroom

Stroo wil weten of B&W wel weet dat cruiseschepen regelmatig niet aan walstroom worden aangesloten en wat aan ze dit probleem gaan doen. Ook vraagt ze aan B&W of ze wat aan het foute busparkeren kan doen.

Het GL-raadslid gaat ook in op de grote verschillen tussen de tarieven van Amsterdam en Zaanstad. In Zaanstad zijn ze sowieso een stuk lager en bovendien rekent Amsterdam ook nog 35 procent extra tijdens het hoogseizoen en heft voor de passagiers toerismebelasting. Waarom doet Zaanstad dat niet? Dat Zaanstad profiteert van de bezoekers betwijfelt ze:

“passagiers ontbijten, lunchen, dineren en borrelen op de boten. Passagiers worden door touringcars opgehaald om vervolgens op excursie te gaan in Amsterdam, Edam, Volendam, etc.”

De regels voor cruiseschepen zijn verscherpt. Ze mogen niet meer ’s nachts aankomen of vertrekken om overlast (diesel, geluid, licht) te verminderen. Bevoorrading is ’s avonds en ’s nachts is ook niet meer toegestaan. Bussen en taxi’s mogen alleen op de Burcht parkeren. Of schepen walstroom gebruiken zal worden gecontroleerd. Als regels worden overtreden kan een rederij een reservering-verbod krijgen terwijl bij ernstige en/of herhaaldelijke overtredingen de kapitein een proces-verbaal krijgt en het schip Zaanstad meteen moet verlaten. Een cruisecaptain gaat toezicht op naleving van de regels houden.

Die walstroom-verplichting kan kennelijk nu niet altijd worden afgedwongen. Zaanstad wil in 2025 de kade van de Prins Hendrikkade en de Burcht renoveren. In de Nieuwsbrief van MAAK.Oost is te lezen dat dan “bestaande walstroomkasten worden uitgebreid, zodat schepen altijd kunnen aansluiten.” Dat duidt erop dat schepen nu dus niet altijd gebruik kunnen maken van walstroom ondanks dat zoiets volgens de regels wel verplicht is (walstroom is duurder dan de diesel-generator laten draaien).

Bussen staan geparkeerd tegenover Zaantheater om passagiers op te halen (mei 2024)
Drie cruiseschepen en twee toeristen-schepen in de Voorzaan (mei 2024)
Riviercruises in Zaanstad, 2024 is prognose. De groei komt omdat Zaanstad voor rederijen veel goedkoper is dan Amsterdam. Tot het eind van dit jaar is voor 292 cruiseschepen op één van de aanlegplaatsen in de Voorzaan gereserveerd.

Door Piet Bakker. Bronnen: Nieuwsbrief Zaanstad MAAK.Oost, flyer cruisevaart, jaarverslagen en website Port of Amsterdam, mails van Orkaan-lezers, vragen Natascha Stroo en eerder nieuws op De Orkaan. Grafiek en foto’s: De Orkaan.