Zaanstad ontving in 2018 bijna een miljoen (€ 986.000) aan toeristenbelasting. Op basis van het aantal hotelkamers, BnB’s en AirBnB’s zou een bedrag van zo’n € 2,4 miljoen te verwachten zijn.
Zaanstad heeft al eerder duidelijk gemaakt dat vooral de handhaving bij AirBnB te wensen overlaat. Het aantal overnachtingen via AirBnB is echter al groter dan het aantal hotelovernachtingen.
Waar die € 986.00 vandaan komt weten we niet. Zaanstad zegt niet te kunnen of willen aangeven of dat van hotels, BnB’s of particuliere adressen komt. We kunnen wel uitrekenen, op basis van gegevens van Zaanstad en AirDNA, waar die € 2,5 miljoen vandaan zou kunnen komen.
Er zijn vier bronnen van inkomsten: hotels, BnB’s, AirBnB’s en bootjes in jachthavens.
Hotels
De 11 hotels die Zaanstad in 2018 rijk was, hadden samen 681 kamers, bij 1,8 personen gemiddeld per kamer (een standaardkamer is voor twee personen, maar IBIS, Zaanse Hostel en Witte Hoeck hebben ook meerpersoons-kamers) en een bezetting van 77% (laatste cijfer over 2017) zou dat neer moeten komen op bijna € 1 miljoen aan inkomsten. Gelijk aan de totale inkomsten in Zaanstad.
BnB
Volgens Zaanstad heeft de gemeente 45 BnB’s binnen haar grenzen met in totaal 75 kamers. Als we net als bij de hotels van 1,8 persoon per kamer uitgaan en bezettingsgraad van 27% (onderzoek Bedandbreakfast.nl) zou dat bij een belasting van € 3 per nacht per persoon € 40.000 op hebben kunnen leveren.
AirBnB
AirBnB kan berekend worden via de online service AirDNA. Voor 2018 geven zij een gemiddelde van 358 aanbiedingen met met gemiddeld 4,4 personen per accommodatie, de bezettingsgraad zou 79% zijn (2019). Dat zijn bijna 500.000 overnachtingen die (als ieder netjes € 3 belasting per nacht per persoon had afgedragen) bijna € 1,4 miljoen aan toeristenbelasting hadden kunnen opleveren in 2018.
Jachthavens
Er zijn 1.845 ligplaatsen in jachthavens, over hun bezetting weten we niks, en zelfs is het niet duidelijk of ze belasting af moeten dragen, de verordening is daar onduidelijk over. Zaanstad heeft ze in 2019 op de betaalplicht gewezen. Het zou kunnen dat ze het in 2018 ‘vergeten’ zijn. Wij hebben ze niet meegerekend. Toeristen op riviercruiseschepen betalen niks (via havengeld komt wel iets binnen). Inwoners van Zaanstad hoeven in hun eigen stad geen toeristenbelasting te betalen, dus veel bootjes zijn sowieso uitgezonderd.
Totaal
Totaal gaat het om bijna 2,4 miljoen. Er zitten aannames in. De bezetting van hotels zou in Zaanstad anders kunnen zijn dan het Nederlandse gemiddelde. Het is mogelijk dat er een gedeeltelijke dubbeltelling van BnB’s en AirBNB’s is omdat sommige BnB’s ook via AirBnB aanbieden. De cijfers van AirBnB zijn sowieso lastig, AirDNA zegt het daadwerkelijke aanbod te meten, maar in hoeverre dat klopt weten we niet omdat AirBnB zelf geen gegevens openbaar maakt. AirBnB zegt wel dat de gegevens van AirDNA niet kloppen, maar andere data zijn in overeenstemming met de AirDNA-data.
En misschien hebben jachthavens wel betaald. In de verordening staan ze niet expliciet. Vrienden op de fiets (particuliere verhuur) is ook niet meegenomen.
Foto boven is uit de presentatie van Zaanstad over toerisme.
Iedereen moet maar een campertje kopen. Zij kunnen staan waar ze willen en betalen niets. Toch raar eigenlijk. Als ze op een camping gaan staan moeten ze wel toeristenbelasting betalen. Camperplein station Zaandijk zou ook een beste bron van inkomsten zijn.
Enige kanttekeningen: in jachthavens kun je vaak alleen je boot neer leggen als je lid bent van de vereniging van wie de betreffende haven is (bijvoorbeeld ZZV en Onderlinge). Lijkt me sterk dat bootbezitters die geen inwoner van Zaanstad zijn daar toeristenbelasting betalen.
Door de overbelasting van Amsterdam en daarmee samenhangende uitwijk van toeristen naar o.a. Zaanstad kan de bezettingsgraad van hotels best wel hoger zijn dan door jullie geschat.