Tag: Sjors van leeuwen

Sjors van Leeuwen: Papiermolen “De Eendragt” Wormer

Wie schrijft die blijft, dat is nog steeds het geval! Onze voorouders waren maar voor een klein deel in staat om te lezen en te schrijven. Slechts een kleine groep mocht onderwijs genieten en is daarom nu nog terug te vinden in de archieven. Die archieven bestaan voor een groot deel uit oude kleren, voor […]

Sjors van Leeuwen: Oliemolen/Verfmolen “De Witte Duif”

Een mooiere naam is er bijna niet te geven aan een nieuw te bouwen oliemolen in het jaar 1680. “De Witte Duif”, een mythische naam die alles belichaamt: vrede, vrijheid en ook nog eens een symbool van huwelijkse trouw! En dan ook nog op een mooie plek gelegen aan de Zaan tegenover Wormerveer staande tussen […]

Sjors van Leeuwen: Watermolen De Dromer

Het “Barndegat” was een meer gelegen vlak bij de Achtersluispolder en de buitendijk van het IJ.  Als een betekenis van het woord “Barnen” wordt gegeven: een oude term voor het beuken van golven tegen schepen, oevers, stranden e.d. De eigenlijke betekenis is branden. Oevers waren in het westen van Nederland vaak te vinden bij dijken, […]

Sjors van Leeuwen: Houtzaagmolen De Dikkert

Pieter Ghijsen was een van de eerste grootindustriëlen in de Zaanstreek. Hij bezat drie werven om schepen te bouwen en een bijbehorende houtzaagmolen om de zeer zware eiken delen te zagen die in aanmerking kwamen om er zeewaardige schepen van te bouwen. Molens die die eigenschap bezaten waren “dommekrachten”, zij bezaten een krukas (de aandrijving van […]

Sjors van Leeuwen: De Dienst Jacob

Grofweg tussen de Westzijde te Zaandam en de oostkant van Westzaan stonden ooit ruim honderdvijftig paltrok houtzaagmolens. Een bijzonder molentype die afweek van alle andere door zijn vorm. Hier werd de uitvinding van Cornelis Cornelisz. van Uitgeest toegepast: de krukas, de vuistdikke ijzeren staaf met bochten erin die in staat was de draaiende beweging van […]

Sjors van Leeuwen: Cacaomolen “De Cacaoboom”

Passend bij de aanstormende feestdagen nu een molentype dat maar weinig in de Zaanstreek voorkwam. Deze kleine molentjes, want daar hoorde De Cacaoboom bij, werden voor van alles en nog wat gebruikt, soms met een functie zoals snuiftabak, soms met meerdere functies, zoals schelpzand, blauwsel, mosterd etc. De keuringsdienst van waren bestond toen nog niet! […]

Sjors van Leeuwen: “De Vergulde Bijkorf” Zaandijk

De Vergulde Bijkorf stond oorspronkelijk in Wormer als papiermolen De Kwikstaart. De molen werd aangekocht door Cornelis Jansz. Honigh op 25 april 1662. Hij liet de molen demonteren en in 1668 herbouwen aan het Guispad vlak bij de huidige spoorwegovergang te Zaandijk. Honigh schrijft dat jaar in zijn boekhouding: ”De molen vervoerd in de Banne van […]

Sjors van Leeuwen: “De Zwarte Bonsem” Koog aan de Zaan

Uitstappende op het station Zaandijk Zaanse Schans wordt iedere reiziger vaak overvallen door de geur van cacao. In 1649 was er geen station en ook geen cacao productie, een eind in het veld stond Volmolen “De Zwarte Bonsem” waarvoor de windbrief (het recht om de wind te mogen gebruiken) afgegeven was op 16 september. Dat […]

Sjors van Leeuwen: Meelmolen “De Blijdschap” Assendelft

Aan de noordzijde van de Communicatieweg vlak aan de Dorpsstraat stond tot 1907 een rijzige meelmolen niet ver van de St. Odulphuskerk. Een zeer vroege molen want heer Barthout gaf Assendelft al in 1441 het recht om de wind te mogen gebruiken voor de eerste meelmolen. Heer Barthout bezat het feodale recht om belasting te […]

Sjors van Leeuwen: Oliemolen Het Jonge Big

Deze aan de Sluissloot te Zaandijk staande molen heeft een voorgeschiedenis gehad in Assendelft waar hij oliehoudende zaden verwerkte. Het waar en wanneer weten we niet precies, maar in 1675 kreeg Cornelis Maartensz. Wildeman toestemming om “hennepskoeksmolen Jonge Big staande te Assendelft” af te breken en te herbouwen in Zaandijk. Een hennepskoeksmolen verwerkte hennnepzaad om er […]

Sjors van Leeuwen: De Grauwe Beer

In 1593 werd er een zeer baanbrekende uitvinding gedaan door een boer uit Uitgeest genaamd Krelis Lootsje oftewel Cornelis Cornelisz van Uitgeest. Hij was degene die octrooi aanvroeg voor zijn ontwerp van de krukas: een polsdikke ijzeren staaf met slagen, opgesloten in lagers, die een draaiende beweging van de wielen van een windmolen kon omzetten […]

Sjors van Leeuwen: De Blauwe Arend

We stappen over van het met pelmolens bevolkte Oostzijderveld van Zaandam naar de lange doorgaande waterweg van de Nauernasche Vaart te Krommenie. Dit dorp had zeven hennepkloppers binnen zijn gemeentegrens, Westzaan zes, Wormer vier en Assendelft twee. De meeste hennepkloppers van Krommenie stonden aan de Nauernasche Vaart, waaronder De Blauwe Arend. De Hennepplant (Cannabis Sativa) […]

Heb je nieuws voor ons?
Tip de redactie!