Dinsdag 16 april en woensdag 17 april worden er in Zaandam eenendertig struikelstenen gelegd, zodat mensen die er voorbijlopen even ‘struikelen’ over de geschiedenis, en misschien stilstaan bij het onrecht dat nooit meer mag gebeuren.
In totaal zullen er de komende periode 171 keitjes geplaatst worden.
In het stadhuis van Zaanstad ligt een boek met de namen van 171 Joodse inwoners van de zeven voormalige Zaangemeenten die in de oorlog zijn vermoord. Elke dag wordt er een bladzijde van het boek omgeslagen. Na het filmpje typen we verder.
Struikelstenen 16 en 17 april
Op dinsdag 16 april
Om 13.30 uur Pieter Pauwstraat 94:
Adelheid Pauline Helene Littwitz – Loewenheim, ze werd 45 jaar, Georg Littwitz, hij werd 45 jaar, Gerhard Georg Littwitz, Gerhard werd als eerste van het gezin vergast. Hij kreeg op zijn 13e nog een zusje. Helga Charlotte Adelheid Littwitz, ze werd 6 jaar.
Vanaf 14:15 uur D. Doniastraat 113, Zaandam:
Benjamin Pais (36), Sara Pais-Boas (33), Rececca – Betty- Pais, ze werd 8 jaar, Gabriël Pais, hij werd 5 jaar, Dina Pais, ze werd 3 jaar (Dina werd drie maanden voor de oorlog geboren).
Aanlsuitend de Doniastraat 30, Zaandam:
Bernard van Hoorn, hij werd 42 jaar, Leentje van Hoorn – Croese, ze werd 42 jaar, Aaron van Hoorn, hij werd 17 jaar, Sara van Hoorn, ze werd 10 jaar. Leentjes man en zoon werden gedwongen uit te stappen net voor Auschwitz. Zij werkten zich dood. Samen met dochter Sara werd ze bij aankomst in het kamp direct vermoord.
Dan naar de J.C. van Wessemstraat 11, Zaandam:
Maryem Knopf – Ehrenreich (weduwe van David), ze werd 59 jaar, Aron Leo Knopf, hij werd 28 jaar (‘Hij was verschrikkelijk aardig”), Esther Priwe Knopf, ze werd 21 jaar, Lea Knopf, ze werd 25 jaar.
Rond 15.30 uur wordt de bijeenkomst afgesloten.
Op woensdag 17 april
Aanvang 14.00 uur, Zuiderven 13 (in de oorlog was dit de P.J. Troelstralaan) in Zaandam:
Levi van Thijn, hij werd 49 jaar, hij werkte bij Polak & Schwarz, Leentje van Thijn – van Allemans, ze werd 47 jaar, Jonas van Thijn, hij werd 20 jaar. Hij moest zich doodwerken, terwijl zijn vader, moeder en kleine broer Marcus van Thijn, direct werden vermoord. Marcus werd 10 jaar.
Aansluitend naar de A.F. de Savornin Lohmanstraat 6a, Zaandam:
Meier Meijer, hij werd 64 jaar, Roosje Meijer – Lezer, ze werd 65 jaar. Hij kwam uit een slagersfamilie. De slagerij stond op de plek waar nu de hoofdingang van Verkade is in de Westzijde in Zaandam. Roosje had een pension aan de Savornin Lohmanstraat 6a.
Dan de Saenredamstraat 27, Zaandam:
Hartog Verdoner, hij werd 38 jaar, Heintje Verdoner – Neter, ze werd 38 jaar, Elias Verdoner, hij werd 15 jaar, Rachel Verdoner, ze werd 10 jaar. Heintje en haar dochtertje waren het 2e en 3e Zaanse slachtoffer dat vergast werd in Auschwitz.
Dahliastraat 28, Koog aan de Zaan:
Levie Cohen, hij werd 41 jaar, Margaretha Cohen – Teeboom, ze werd 45 jaar, Mietje Cohen, ze werd 15 jaar, Belia Cohen, ze werd 10 jaar. Het gezin werd vergast in Sobibor.
Rond 16.00 eindigt de bijeenkomst
Het is weer een mooi filmpje geworden van een vreselijk verhaal en over een verschrikkelijke tijd uit onze geschiedenis. Laten we blijven herdenken om het nooit te vergeten en laten we het verhaal blijven onderwijzen, zodat we slim genoeg worden om niet in dezelfde valkuil te struikelen.
Er worden op 16 en 17 april geen 33, maar 31 struikelstenen gelegd.