Het kabinet wil strengere regels voor rijlessen, rijscholen en rijinstructeurs. Het slagingspercentage moet omhoog en in rijlessen moet ook aandacht worden besteed aan bijvoorbeeld rijden in het donker, 130 km/h rijden (de nieuwe kabinetsplannen!) en sociaal rijgedrag (dus niet je vinger opsteken naar de aso).

Ook worden rijlesssen verplicht. Dat is nu niet zo. Sommige rijscholen – ook in de Zaanstreek – hebben als ‘business-model’ dat ze bemiddelen (een examen aanvragen) voor mensen zonder dat die rijlessen volgen.

Orkaan-redacteur Sascha Timmerman nam een extra lesje bij rijinstructeur Peter Boterman van rijschool De Schans, en hoorde hem ondertussen uit over de nieuwe regels. Het klinkt allemaal heel goed, Boterman heeft toch zijn bedenkingen:

“Straks zijn mensen verplicht om rijles te nemen. Daar verwonder ik mij natuurlijk niet over. Maar, hoe wil je dat controleren? Hoeveel lessen moeten er genomen worden? Iemand kan nu afrijden zonder lessen te hebben gevolgd, maar als straks die nieuwe regels in werking worden gezet, wie gaat dan controleren dat mensen daadwerkelijk les nemen? Bij al die nieuwe regels denk ik: waar slaat dit eigenlijk allemaal op joh”.

’s Avonds rijden?

Ook het rijden in de avond ziet Peter niet helemaal zitten. “Als het winter is, dan moet ik om elf uur ’s avonds de deur nog uit om te lessen. Dat is geen doen joh, dan zit ik tot een uur of één ’s nachts in de auto. En daarbij komt weer kijken: hoe ga je controleren dat iedereen daadwerkelijk ’s avonds gereden heeft voordat ze het examen ingaan?”

Ook het verplicht 130 km/h rijden wordt lastig. “Dat mag nu pas na 19.00 uur ’s avonds. Genoeg rijscholen rijden niet meer na 18.00 uur.” Dat betekent dat veel rijscholen hun rijschema moeten aanpassen.

Al die nieuwe maatregelen moeten ervoor zorgen dat jongeren minder ongelukken maken op de weg. Maar een paar regels gaan volgens Peter weinig verandering brengen. Er is namelijk ook een stukje mentaliteit voor nodig.

“Mentaliteit is dat als jij je rijbewijs hebt, dat je je een beetje netjes aan de regels houdt. Dat je sociaal bent. Maar er zijn zat mensen met hun dure Mercedes of Porsche die asociaal rijden.”

Volgens Peter gaan een paar extra lessen of het bespreken van sociaal rijgedrag daar geen verandering in brengen. “Dit bedoel ik nou met een stukje mentaliteit, hoe zet je je bus neer?” vertelt Peter terwijl we een witte bus passeren die op de helft van de weg geparkeerd staat. “Het levert allemaal weer gevaar op.”

Instructeurs vertonen zelf niet altijd het goed voorbeeldgedrag: “Soms bellen rijinstructeurs tijdens de lessen, dat is nu al amper te controleren. De politie heeft het namelijk druk zat met andere zaken.”

Genoeg andere problemen

De rijinstructeur vindt dat er zat andere punten zijn die verbetering nodig hebben. “Ik heb vier verzekeringen voor het autorijden, waaronder een inzittendenverzekering mocht er bijvoorbeeld wat met de persoon achterin gebeuren. Er zijn zat rijscholen die dat bijvoorbeeld niet hebben, maar daar wordt niet naar omgekeken.”

Er komen nieuwe regels, terwijl er genoeg punten zijn die eerst verbetering nodig hebben. Peter:

“Laten we nou eens die tussentijdse toets verplicht stellen. Ik heb bijvoorbeeld al aangegeven bij het CBR dat er tentamens moeten komen. Kijk, als jij op school zit en je gaat het laatste jaar examen doen, dan krijg je tentamens. Die drie tentamens worden één, en samen met je examen bepaalt dat je cijfer. Als je je dag niet hebt tijdens het examen, kan dat rechtgetrokken worden door de tentamens. Als je het zo nou doet, want zo wordt iedereen opgeleid op school. Dus het zou logisch zijn om het ook bij rijexamens toe te passen.”

De ontbrekende controle op de uitvoering van regels, is iets waardoor het volgens Peter moeilijk wordt om nieuwe regels toe te voegen: “Je hoort verhalen dat instructeurs boodschappen doen tijdens de rijlessen. Ja, als je als 17-jarige daarnaast zit en je bent een beetje onzeker, durf je daar natuurlijk niet iets van te zeggen. Maar hier ook, wie controleert dat er daadwerkelijk een uur lang gelest wordt?”

“Ik was onlangs bij het CBS voor een examen van iemand. Er kwam toen een andere auto aanrijden zonder naam of iets erop. Officieel moet je de naam van je bedrijf op de auto hebben om af te rijden, maar er ging een auto examen doen waar helemaal geen naam op stond. Ik heb die examinator daar toen op aangesproken en die zei dat het ‘om het belang van de leerling’ ging. Allemaal onzin natuurlijk.”

Volgens Boterman meet het CBR met twee maten: wel regels, maar geen controle.

Controle

Boterman ziet overigens wel dat er ook verbeteringen zijn doorgevoerd:

“Dat je een helm op moet op de scooter is vrij snel en goed ingevoerd. En het examen voor de rijinstructeur is ook verbeterd. In mijn tijd deed je dat met een acteur die dan een kind speelde, maar nu gaat dat gewoon met een leerling. Er zijn echt genoeg rijscholen die het goed doen en de juiste bedoelingen hebben, maar het blijft dat het controleren van al die regels gewoon geen doen is.”

Door Sascha Timmerman.