Op het eerste gezicht lijkt het geen Zaans nieuws: molen De Rat in IJlst is een van de vier genomineerden voor de BankGiro Loterij Molenprijs (75.000 euro!). Maar als je de molen in het Friese plaatsje bezoekt, en je hebt daarbij het terrein aan de Westzijde 390 op je netvlies, dan weet je dat het past.
De Rat is een Zaanse houtzaagmolen die ontmanteld is vanaf de Westzijde, en verhuisd is naar Friesland aan het begin van de vorige eeuw. De huidige molenaar en zijn team hebben kennis op het gebied van molens, maar ook van ambachten als zeilmaken, smeden en houtbewerking. Het geld dat ze heel misschien krijgen (als we allemaal stemmen!) gebruiken ze om deze kennis te verspreiden en te verankeren.
Op het beroemde molenpanorama van Frans Mars is het nummer 54: de tweede van rechts. Hij heet dan niet De Rat, maar De Walrot:
‘Kortweg ‘De Rot’ genoemd, houtzaagmolen, bovenkruier. Zijn bouwjaar is onbekend. Hij werd in 1683 opgenomen in bovengenoemd contract. Deze molen is in het begin der 19e eeuw gesloopt. Hij heeft gestaan aan de Westzijde. Op zijn erf is nu de palenhandel der firma Kan Kzn. gevestigd. (P. Boorsma)
Het cirkeltje werd rondgemaakt toen de molenaar van De Walrot/De Rat uit IJlst zich zo’n 15 jaar geleden intensief mocht bemoeien met de bouw van Houtzaagmolen het Jonge Schaap op de Zaanse Schans.
Dit is al een gedateert artikel en inmiddels is bekend dat de molen Ceres in Bovenkarspel die in de Nieuwjaarsnacht van 2020 grotendeels is verbrand de prijs heeft gewonnen.
Ook de Ceres is een voormalige Zaanse molen en veel hout voor de restauratie wordt gezaagd door Het Jonge Schaap.
Wie de molen zegt niet te kennen: bedank deze krant liever voor de tip.
Wie opmerkt dat 'ie verplaatst is: hij werd op afbraak verkocht. Wees blij dat 'ie er nog is. Kortom: wees (eens) positief!
Wat sympathiek dat jullie hier aandacht voor vroegen, de medewerkers van de molen zetten zich enorm en succesvol in voor het behoud en zijn buitengewoon gastvrij. Met steun van allerlei ondernemers, fondsen, overheden en noem maar op. Een stem waard!
Als niet-fries stem ik natuurlijk NIET op een molen die al meer als 100 jr geleden is verplaatst en waar vrijwel niemand ooit van gehoord heeft.
beste Kees,
Er is geen molen uit de Zaanstreek genomineerd. Verder zou het goed zijn de molen eens te bezoeken en een gesprek te hebben met de molenaar. Hij kent de Zaanse molens en de molenaars goed.
Als oud-Zaankanter stem ik vanzelfsprekend op De Rat 👍
Doen, stukje Zaanstreek buiten de Zaan. Molen staat vlakbij het mooie Friese stadje IJlst (1 van de 11!). Op de foto zie je dat de molen een tijd land zogehten vlinderwieken heeft gehad, waarbij de hekkens naar onderen toe wijd uitlopen en aan weerszijden van de roeden zijn gemaakt. Tegenwoordig is de molen gewoon oud-hollands opgehekt.