De raffinaderij / wasfabriek van Sonneborn (voorheen Witco en daarvoor Jonk) aan de Wezelstraat in Koog aan de Zaan, is verkocht aan branchegenoot Paramelt.
Doel van de overname is het bedrijf in Koog aan de Zaan te sluiten en de activiteiten onder te brengen in de Paramelt-fabriek in Heerhugowaard. Personeel heeft het aanbod gekregen mee te verhuizen.
De raffinaderij ligt tegenover het Topsportcentrum. Het bedrijf zat daar al lang voordat voordat de sportvelden en Westerkoog werden aangelegd. In 1960 werd het bedrijf getroffen door een grote brand. Het werd daarna op dezelfde plek weer opgebouwd.
Paramelt en Sonneborn stammen beide af van de Eerste Noord-Hollandsche Olie- en Smeerfabriek De Wit’, die werd opgericht in Purmerend in 1898. Een belangrijk product was de grondstof voor de waslaag die kaas vers moest houden. Nico Jonk, medewerker van De Wit, begon in de jaren dertig voor zichzelf, in 1939 betrok Jonk met financiële steun van Simon Kaper de voormalige chocoladefabriek Hollandia van de firma Kamphuijs en Olij aan de Wezelstraat in Koog aan de Zaan. Die fabriek was eerst gevestigd in molen De Wezel aan dezelfde straat. In 1968 werd het bedrijf verkocht aan het Amerikaanse Witco, later werd het onderdeel van Sonneborn. De fabriek van De Wit kwam via Unilever later ook in Amerikaanse handen.
Voor de Wezelstraat zijn woningbouwplannen, er zouden 450 woningen kunnen komen.
Door Piet Bakker. Bronnen: persbericht Paramelt, websites Paramelt en Sonneborn, Gemeentearchief Zaanstad, woningbouwplanning Zaanstad, Zaanwiki, Historische vereniging Koog Zaandijk. Afbeelding: Gemeentearchief (Jonkhart Fotografie, 1959)
Ik heb daar gewoond.
Mijn vader en moeder hebben er gewerkt.
Ik zelf ook.
De bodem zal toch wel onderzocht worden op chemische vervuilingen.
Heel wat kilootjes was daar weg gehaald maar ook heel veel grondstoffen aangeleverd.Bram Goedhart was daar de man van de expeditie 👍
Op deze plek stond ooit volmolen De Wezel, gebouwd in 1639 en verbrand op 20 juli 1691 na te zijn getroffen door de bliksem.
De molen werd weer als volmolen herbouwd en werd tussen 1717 en 1726 verbouwd tot oliemolen.
In 1814 werd de molen gekocht door Evert Smit, met 23 molens één van de grootste olieslagers van de Zaanstreek.
Na zijn overlijden in 1843 werd het bedrijf geliquideerd maar zoon Gerrit, die getrouwd was met Grietje Van de Stadt, dochter van houthandelaar Cornelis v.d. Stadt, werd eigenaar van De Wezel en ook van de Wormerveerder oliemolen Het Witte Paard.
Gerrit overleed in 1845 waarna Grietje de zaak voortzette.
In 1877 werden de beide molens verkocht aan Amsterdammer Jacob Korthals die F. 16000,- voor beide molens betaalde.
Korthals bleef tot 1894 met De Wezel werken en verkocht de molen toen aan de firma De Boer uit Amsterdam die de molen gelijk doorverkocht aan de firma Kamphuis. (later Kamphuis & Oly)
In 1895 was het gedaan met het slaan van olie op windkracht want in dat jaar werd er een stoommachine in de molen geplaatst en werd er cacao afval mee verwerkt.
In 1899 werd de molen onttakeld en in 1907 werd het restant gesloopt.
Er werd op het lege molenerf een stenen fabriek gebouwd genoemd, dit was de Hollandia.
Op 24 november 1934 werd deze fabriek door brand zwaar beschadigd en zou worden verkocht aan Jonk.
Leuk om allemaal te weten. Ik ken het alleen als een saai en lelijk terrein waarvan ik nooit heb geweten wat ze daar maakte. Hopelijk passen de woningen in het plan om de weg daar om te leggen?