Bij Schiphol zelf hopen ze op herstel na de corona-crisis. Maar voor de toekomst heeft het kabinet een groeiscenario in petto.

In de recent aangenomen ‘Luchtvaartnota 2020-2050’ wordt uitgegaan van een groei van 1 à 1,5 procent per jaar voor de komende 30 jaar. In heel Nederland komt dat neer op 800.000 vluchten in 2050, Schiphol is goed voor ruim 90 procent van dat aantal.

Een jaarlijkse groei van 1 à 1,5 procent lijkt beperkt, maar bij 1,5 procent groei zit Schiphol over zo’n 12 jaar op de 600.000 – dat is 100.000 meer dan het ’topjaar’ 2019 dat als referentie wordt genomen en waarin 500.000 vliegbegingen werden gerealiseerd.

Bij 1,5 procent is in 2050 het aantal van 770.000 vluchten bereikt voor Schiphol. Dat groeipercentage, stelt het kabinet, ligt onder de verwachte ‘marktgroei’, die tussen de 1,6 en 3,4 procent wordt ingeschat voor de komende tien jaar. Als het hoge percentage bewaarheid wordt, zou Schiphol in 2030 al ruim 780.000 vliegbewegingen moeten verwerken.

Hinder

Het kabinet stelt ook dat de overlast voor onderwonenden en milieu niet groter mag worden:

“Luchtvaart heeft ook negatieve effecten. Bewoners worden in hun slaap gestoord en ervaren ook overdag hinder door het toenemend aantal vliegtuigen. Ook maken zij zich zorgen over hun gezondheid door de gevolgen van (ultra)fijnstof en de risico’s van het vliegverkeer. De uitstoot van stikstof is een aandachtspunt vanwege de effecten op de natuur.”

Maar door innovaties kan de schade worden beperkt volgens het kabinet:

“De luchtvaartsector is van oudsher sterk in innovatie en vermindert daarmee de negatieve effecten. Vliegtuigen worden steeds zuiniger, stiller en schoner. Maar het kabinet wil voorkomen dat het aantal vliegtuigbewegingen in de toekomst zo snel gaat groeien, dat de geluidshinder en de vervuilende stoffen toch toenemen.”

Dat gaat lukken:

“In een scenario met een hoog innovatietempo ontstaat ruimte voor groei van de luchtvaart. De sector is inmiddels aan de slag gegaan met verduurzaming en de eerste concrete resultaten daarvan zijn al zichtbaar.”

Minder vluchten

Waar die concrete resultaten zichtbaar zijn, is nog niet duidelijk, volgens het kabinet zit de innovatie in “navigatie- en communicatietechnologie, efficiëntere en stillere motoren en vliegtuigen, duurzame brandstoffen en elektrisch en hybride vliegen.” Maar, zo geven ze toe, op korte termijn is dat niet haalbaar:

“De luchtvaart krijgt in deze strategie dezelfde klimaatdoelstelling als andere sectoren: 95% minder CO2-uitstoot in 2050. Er is op de lange termijn ruimte voor groei van het aantal vliegtuigbewegingen als de ambitieuze normen worden gehaald. Voor de korte termijn betekent het centraal stellen van normen voor klimaat en leefomgeving een afname van het aantal vluchten.”

Wat ‘kort’ is, blijft onduidelijk, en ook ‘minder’ is niet concreet gemaakt. Dat in 2021 het vliegverkeer niet hersteld is, mag duidelijk zijn.

Overlast

Maurice van Uden van SchipholWatch vertrouwt de toezeggingen over het beperken van de hinder niet:

“Die toezegging is ons inziens ruim onvoldoende, omdat de hinder berekend blijft worden. We weten inmiddels allemaal dat berekeningen helemaal niks zeggen over de werkelijk ervaren overlast.

Wij zetten liever in op een meetmodel waarin niet alleen de jaargemiddelden bepalend zijn, maar ook de piekniveaus en de frequentie daarvan. Daar worden mensen immers wakker van.

SchipholWatch krijgt veel mailtjes van mensen die stellen dat hun Explane-app 25 of 30 dB meer aangeeft dan de officiële niveaus.

“Afgezien van de beperkingen van de microfoon van een telefoon, leggen we dan maar weer eens uit dat het jaargemiddelde toch echt iets anders is dan de piekniveaus. Dan begrijpen ze de verschillen tussen meting en berekening wel.

Biobrandstof?

Ook de innovatieve uitstootvermindering CO2 van 95 procent is volgens SchipholWatch dubieus:

“Technisch kan dat alleen maar via offsetting [compensatie door vermindering van de uitstoot elders] of door biobrandstof te erkennen als CO2-neutraal. Dat is zeer discutabel en bovendien: waar haal je alle biomassa vandaan die daarvoor nodig is? Geen enkele technologie komt nog maar in de buurt van zo’n reductie voor de energie-intensieve luchtvaartindustrie.”

Bronnen: website en contact met SchipholWatch, Luchtvaartnota, grafiek: De Orkaan