Zaans Erfgoed lanceerde eerder dit jaar al een plan om op de Burcht ruimte te maken voor een “17e eeuwse scheepswerf met schip in aanbouw”.
Destijds werd alleen een tekening van het plan gepresenteerd, maar vandaag is een heuse maquette van de werf te zien tijdens het botenevenement ‘Monet op de Zaan’ van Monet In Zaandam.
In het theehuis van het Monet Atelier aan de Westzijde presenteert de Werkgroep Maritiem van de vereniging Zaans Erfgoed een maquette van een oude werf. Het is te bezichtigen van 11:00 tot 17:00.
Hieronder de eerste opzet.
En hier de maquette zoals die morgen te zien is. Het ontwerp is gebaseerd op de scheepswerf die vroeger aan de Hogendijk was gevestigd. Op die plek zijn nu appartementen gebouwd.
https://nos.nl/artikel/2253498-historische-scheepswerf-de-delft-op-randje-van-faillissement.html
Zolang als ik leef is de Burcht al een lege, holle plek waar je verwaterd overheen loopt en blij bent als je de oversteek van het oude stadhuis naar het bloemenstalletje hebt gemaakt. Alleen een enkele week in september leeft het op, met de kermis. Mijn voorstel is om er een mooi parkje van te maken met lekker veel groen en in het midden een prieeltje waarop de Houtwerker van Miletic komt te staan. Een beeld waar we eindelijk echt trots op kunnen zijn en elke Zaandammer een replica van in huis of tuin moet hebben staan.
Mooie verhalen over de Zaanse geschiedenis maar het is nu 2018 en de Zaanse visie is nog steeds kort en gebrekkig naar de toekomst. Moet dit een toeristentrekker worden ter vervanging van die grote kledingzaak aan de Gedempte Gracht. Zoveel toeristen zijn er nu ook weer niet of wordtdit verward met de koopjesjagers. De Zaanse Schans is een prachtig openlucht museum en zou dit daar zeker op zijn plaats zijn. Of mogen straks in de toekomst de bewoners van de Burcht, Prins Hendrikkade, Zuiddijk en omgeving mee gaan denken hoe de gemeente zich mag verdiepen om het doorgaand verkeer langs het prachtige centrum te krijgen?
De Burcht was ooit buitendijks land dat onderhevig was aan eb en vloed. De oorspronkelijke loop van het water liep via het Kerke- en Timmerrak, dat zijn de wateren langs de Hogendijk en de Havenstraat. Zijkanaal G - wat in de volksmond de Voorzaan wordt genoemd, is gegraven rond 1885. Toen ontstond het Eiland want men moest de Westerhem doorgraven. De Westerhem was het toenmalige schiereiland en zat vast aan de Zuiddijk. Er lagen inderdaad scheepwerven langs de Hogendijk maar er lagen er ook veel langs de Achterzaan.
Als ik zo de maquette bekijk dan is de scheepswerf gedeeltelijk op de Burcht ingetekend en gedeeltelijk op de Loswal en op de weg die tussen de Burcht en de Loswal ligt.
Hoe moeten de auto``s straks van de Zuiddijk richting Savorin Lohmanstraat rijden?
Waar gaat de Kermis heen in september?
En waar laten we de andere evenementen?
Als je de Burcht wilt verkloten dan moet je er een scheepswerf voor de toeristen maken!
Eindelijk is er een kans op een plein met allure. Komt er kneuterig plan voor een scheepswerf. Met een historische fout. Schepen werden gemaakt achter de Dam en met een Overtoom naar de Voorzaan getrokken. Timmer die werf maar ergens anders.
Maar maak van de Burcht een place Stanislas of Plaza Mayor.
https://archief.zaanstad.nl/mediabank/zoek-in-de-beeldbank/detail/a1e3e09a-7eda-4227-98ad-0f524584a227/media/f3d583d7-e9b5-4261-a5d8-5b7ae57f0893?mode=detail&view=horizontal&q=voorzaan&rows=1&page=1
Als zo'n werf alleen teruggeplaatst kan worden op een plek waar die ooit als stond is de Hogendijk dus de enige plek (en dan zou de Zaanse Schans niet bestaan).
Hier is nog wat informatie van de Zaan wiki over kermissen ed
Volgens mij klopt de info alleen niet en heeft Oostzaan nog steeds een kermis, net als Krommenie
http://www.zaanwiki.nl/encyclopedie/doku.php?id=kermis
Oostzaan, 1e week augustus kermis. Wees welkom!
Ik had vanmiddag een soort van discussie bij de maquette van de scheepswerf en daar werd nogal vrij makkelijk over het feit heen gestapt dat een kermis of circus totaal overbodig is en dat zo een plek beter verdiend en ik heb daar tegen in gebracht(Zaans erfgoed was ook vertegenwoordigd met een stand) dat kermissen ook tot het Zaanse erfgoed behoren maar dat daar weinig aandacht voor is
Ik noem bv een Van der Beek-Dauphin die de attractie Around the World heeft gebouwd(Penningweg)
http://www.hetkermisforum.nl/forum/viewtopic.php?f=12&t=68
Of de familie Suidema(ducaatstraat en Zaanderhoorn) die de kermis organiseert in het Veldpark(als ik het goed heb begrepen)
Of, bij mij om de hoek, Camminga(Bleekerstraat)
Misschien ligt hier een schone taak voor de Orkaan om eens aandacht te schenken aan dit gedeelte van het Zaanse erfgoed?
Het heel lastig om informatie te vinden op internet en mocht het nodig zijn dan wil ik proberen om meer informatie te vinden over dit stuk geschiedenis want kermissen, circussen en jaarmarkten gaan terug tot de middeleeuwen(Toen de Zaan bewoond werd door een paar wilde west Friezen ;)
Nou, voor mij hoeft er geen 17e eeuwse scheepswerf te komen hoor dus om er vanuit te gaan dat iedereen het daar mee eens is....
Ik vind het op de Burcht, letterlijk, misplaatst en het geheel, juist omdat het misplaatst is, een hoog Efteling gehalte hebben. Waarschijnlijk is het de bedoeling dat er ook nog lieden in 17e eeuwse kleding rondlopen?
Dit initiatief zou zo'n beetje alle kwaliteiten en potenties van dit stedelijk plein aan de Zaan in het centrum van de stad blokkeren of teniet maken. Dit moet je niet willen op deze plek.
Een zeventiende eeuwse werf moet er komen, daar zijn we het over eens. Waarom op de Burcht en niet op de Schans?
1. De 17e eeuwse werven voor grotere schepen waar aan de Voorzaan (meteen aan het IJ) en niet in de Achterzaan.
2. De Schans is al overvol met toeristen en nog meer hebben ze daar echt niet nodig, maar het centrum kan juist wel een impuls gebruiken.
3. De aansluiting op de omgeving op de Burcht kan heel mooi worden: een paar oude ambachtshuizen (smederij, touwslagerij, herberg) en groen. De Burcht is groot genoeg.
De Zaanse Schans heeft afgelopen jaar meer dan 2 miljoen toeristen ontvangen en het streven van de Stichting De Zaanse Schans is binnen een paar jaar te groeien naar 3 miljoen!!!! Men WIL dus gewoon meer toeristen en daar past het plaatsen van een scheepswerf, evenals een touwslagerij en een zeilmakerij uitstekend in. Hoezo huizen en een hotel op het terrein van Jacob Vis? Dat is gebied van de Zaanse Schans en ordinaire huizenbouw (plus hotel) zal daar zeker niet plaats vinden. Wel een beetje geïnformeerd blijven hé.
Inderdaad was vooral de Hogendijk het centrum van de scheepsbouw, IN ZAANDAM. Wat te denken van de scheepsbouw in Knollendam, De Rijp en Jisp? Die liggen nog verder landinwaarts!! En bewezen volop betrokken bij scheepsbouw, vooral voor de walvisvaart.
De Zaanse Schans had in 2017 ruim 2 miljoen bezoekers. De Stichting Zaanse Schans streeft ernaar 3 miljoen bezoekers jaarlijks te ontvangen binnen een paar jaar. Daar passen de plannen voor een werf uitstekend in.
1. Voor zover ik weet bestond Voorzaan nog niet in de 17e eeuw en was de Burcht water. de Voorzaan is ontstaan na het graven van het Noordzeekanaal eind 19e eeuw...
Schepen werden gebouwd op de Achterzaan en de grotere schepen werden dmv een overtoom naar het Kerkerak verplaatst. Kleinere schepen konden door de Groote sluis
Er zullen ongetwijfeld schepen gebouwd zijn aan de ooster of Wester Hem maar het gros van de schepen kwam van de Achterzaan, het water voor de sluizen stond in verbinding met het IJ en daar liep het land buitendijks continue onder water
2. Als er een plek is om de Zaanse geschiedenis verder uit te breiden met het aanleggen van een authentieke scheepswerf dan is het juist de Zaanse schans die daar geschikt voor is
3. De Burcht is een evenementenplein en het enige plein wat groot genoeg is om een kermis of circus te huis vesten. Was er paar weken terug niet een evenement met Opera op de Burcht? Waar moet dat dan gehouden worden?
De Burcht moet de Burcht blijven zodat er dingen georganiseerd kunnen worden die veel ruimte vragen....
Omdat ik Erik Esteie zie al een echte 'Zaankenner' doe ik het met enige schroom, maar ik moet Erik toch echt met klem tegenspreken op drie punten.
1. De voorzaan bestond ook in de 17e en 18e eeuw. Misschien niet als officiële naam (zo staat die nu overigens ook niet op de kaart), maar wel als het water tussen Dam en IJ. Onderdeel van die voorzaan heette overigens "Timmerrak" (wat dus te maken had de (scheeps)timmerlieden die daar hun werk hadden.
2. Juist aan dat deel van de Zaan, tussen Dam en IJ lagen de meeste scheepswerven. Dat heeft onze stadsarcheoloog Piet Kleij aangegeven (hij heeft daar, aan de Hogendijk, samen met de Zaanse amateurarcheologen ook daadwerkelijk restanten van scheepswerven blootgelegd), maar ook in publicaties als "De Zaankanters en het Water" en "De Geschiedenis van de Zaanstreek" wordt dat expliciet gemeld.
3. Dat pas in 1880 het land aan de Burcht zou zijn ontstaan is een misverstand. In het Gemeente archief is in ieder geval een kaart uit 1775 waarop al land in de Zaan ter hoogte van de Burcht is afgebeeld.
Hallo Maarten
Ik heb geen zin om in een welles nietes spelletje verzeild te raken en je hebt gelijk dat er ongetwijfeld scheepswerven zijn geweest buiten de "veilige" Zaan achter de Dam, en dat zeg ik ook
Wat ik echter bestrijd is dat het gros van de scheepsbouw daar plaatsvond en nu pak ik even een eerdere post van de orkaan ter hand
https://www.deorkaan.nl/terug-in-de-tijd-via-de-kadaster-kaart/
Ga op de link die in het bericht staat nu eens terug naar 1850 en je zult zien dat er nauwelijks bebouwing is op het gebied wat Den Hem heet(we noemen dit nu de Haven en op die kaart is al sprake van een Voorzaan, dus ik weet ook niet alles)
De eventuele scheepsbouw zal zich geconcentreerd hebben langs de Hogedijk en voor de rest achter de Dam
Het Timmerrak zal veel dichter bij de Hogedijk geweest zijn, of daar zijn begonnen, wie zal het zeggen, voor zover ik weet is een Rak een recht stuk water en een Rak heeft een begin en een eind...
Het gebied buiten de Dam was onderhevig aan eb en vloed en veel te onstuimig(wie weet dat het ruigeoord eigenlijk bij de Zaanstreek hoort, het tegenwoordige Ruigoord?)
Er zal ook ongetwijfeld sprake geweest zijn van enige scheepsbouw op het gebied wat we nu het eiland noemen en wat afgesneden is van oost Zaandam tijdens de aanleg van het Noordzeekanaal, maar daar is geen bewijs van, voor zover ik weet(en als iemand het tegendeel kan bewijzen, of meer informatie heeft? Ik hoor het graag)
Dit was 1 ;)
2, Ik bestrijd niet dat er scheepsbouw zal zijn geweest aan/rond de Hogedijk, zie 1
3
Ik hoop dat het lukt om deze link te plaatsen en zichtbaar te maken maar dit is een schilderij van Monet gemaakt aan het einde van de 19e eeuw en het laat zijn blik zien wat hij richt op het voormalige stadhuis van Zaandam(ook de oostzijderkerk is te zien) en als je goed kijkt dan is er wat "land" te zien maar niet iets wat je als een burcht kan herkennen
https://tinyurl.com/yd63y7nu
Rechts zie je de Zuiddijk en alles links daarvan is water. Later zijn er houtloodsen verschenen waar het hout verscheept! werd via het water(de loodsen waren van William Pont?)
Het stukje droog land achter het stadhuis zal in de loop der tijd steeds verder gegroeidt zijn dmv van afzetting van zand ed, maar om nu te spreken over een stuk land zoals de Burcht er nu bij ligt dat geloof ik niet
Nogmaals, ik weet ook niet alles en hoop niet verzeild te raken in een welles nietis spel en misschien kan de recent opgerichte historische vereniging van Zaandam enig ligt schijnen op deze materie
Ik blijf echter volhouden dat een eventuele authentieke scheepswerf misplaatst zou zijn op de Burcht omdat de echte werven op de achterzaan zaten(17e en 18e eeuwse werven..)
Een bijkomstigheid van mijn tegenstand is dat ik vind dat we enige evenementen terrein moeten behouden, het plan van een scheepswerf ben ik op zich niet tegen en het zou prima passen op de Zaanse schans, of misschien aan de Hogedijk?
Dag Eric,
We gaan zeker geen "welles nietes" spelen, daarvoor zijn we nu al veel te dicht bij elkaar gekomen. Maar een beetje schuren kan goed zijn voor de glans (hoewel ik op school altijd een enorme hekel had aan schuren). Dus toch nog drie dingen:
Als je de gloriedagen van de Zaanse scheepsbouw ziet, dan zijn die in de 17e en vroege 18e eeuw. Daarna is het snel verminderd. Dus een kaart uit 1850, schilderijen van Monet enz. komen allemaal van ver daarna.
Mooie evenementen op De Burcht zouden prima te combineren kunnen zijn met een scheepswerf en historische bebouwing eromheen: dat is pas een echt Zaans decor voor een evenement.
Ten slotte: met alle respect voor vertier op de kermis, maar om dat met ergoed te vergelijken .... dat is zoiets als "Minecraft" vergelijken met ganzenbord.
De Zaanse Schans is veel betere optie. Op de Burcht slaat het helemaal nergens op en is er geen enkele integratie met de omgeving. Een werf op zich heeft te weinig aantrekkingskracht. Daarnaast is het niet heel erg uniek er zijn meerdere steden die dat als ambitie hebben. Juist op de Schans in combinatie met zoals boven al gesuggereerd meerdere attracties bijv. touwslagerij en zeilmakerij dan is het een interessante uitbreiding waar de chinezen in razend tempo doorheen kunnen.
Idee is goed, de locatie absoluut niet ! De Zaanse Schans is en blijft de allerbeste optie voor de scheepswerf. Op de Schans is genoeg ruimte op het voormalige terrein van Jacob Vis. Op de Zaanse Schans staan al houtzaagmolens voor het zagen van het hout. Bouw er o.a een touwslagerij en zeilenmakerij bij en je hebt een fantastische locatie met 17e eeuwse ambachten. De Burcht is een uitstekende locatie voor een ondergrondse parkeergarage met daarboven winkeltjes, horeca en appartementen.
Een scheepswerf hoort m.i. op de Zaanse Schans. Dat zou een prachtige aanvulling zijn op de geschiedenis die daar al wordt verteld. De twee houtzagers daar laten al zien waar de vele planken voor nodig waren. Wat is er dan mooier om daar ook een scheepswerf te realiseren.
Op het Jacob Visterrein komen toch huizen en een hotel? Bij De Poel wellicht?
Helemaal mee eens. De Burcht is niet de locatie voor zo'n 17e eeuwse scheepswerf.
Let wel: dit initiatief zou een enorme barrière zijn tussen de Burcht en de Zaan! En ook tussen de Prins Hendrikkade en de sluis! Absoluut niet geschikt voor deze plek!!
Ik ben van mening dat de Burcht een mooi plein voor de bewoners van Zaanstad moet zijn en niet een omheinde fake-werf voor toeristen!
Helemaal mee eens! Zaanse Schans lijkt me betere plek.
De Burcht en de daar aanwezige kade kan in het project Maak.Zaanstad een perfecte plek zijn voor een wandelpromenade met horeca en terrassen. Wat te denken van een 4 daagse verse food court en thema markten als fashion, interieur etc. Verder gebied ontwikkelen als toeristische straatjes inclusief Sav. Lohmanstraat, Klauwershoek en de Burcht aanvullend met speciaalzaken. Dan speel je in op de varende bezoekers en kan dmv wandelroute vanuit hotelgebied actief internationale toeristen via een website en andere kanalen worden gepromoot. Denk aan Zaanse VVV die daarin een mooie rol kan innemen. En als voorbeeld website van winkelgebied Maastricht inzien hoe gasten worden voorzien val weetjes en met informatie over winkels, horeca en cultuur.
Verschrikkelijk vind ik dit, nog erger dan de tekening. En dan bedoel ik de gekozen locatie. Zoals eerder al geopperd past zo'n scheepswerf veel beter in een gebied als de Zaanse Schans. De Burcht vraagt om een geheel eigentijdse invulling..
Monet op de Zaan en dus de maquette is vandaag (8 Juli) vanaf 11:00 tot 17:00 te bezoeken in het Monet Atelier in Zaandam.
Dank, we hebben dat ook nog even in de tekst zelf gezet.