B&W van Zaanstad wil per 1 januari 2024 de ‘vermakelijkhedenretributie’ (belasting op toegangskaartjes op de Zaanse Schans) verhogen van 25 naar 55 cent per bezoeker. Kaartjes voor musea, molens en rondvaarten worden duurder.

Dat is niet het enige probleem op de Zaanse Schans. Het Zaans Museum heeft financiële problemen. Er is geen geld voor onderhoud en het museum heeft te maken met stijgende loon- en energiekosten.

De vermakelijkhedenretributie moet ‘kostendekkend’ worden aldus wethouder Wessel Breunesse (GL, cultuur). Uit de jaarstukken wordt duidelijk dat in 2021 (corona) € 34.000 werd opgehaald via de retributie. In 2022 ging dat om € 111.000 (er was € 125.000 begroot).

Het is niet de eerste bijstelling, eerder begrootte Zaanstad de inkomsten op € 800.000 maar dat werd later (o.a. na berichtgeving op De Orkaan) bijgesteld tot € 400.000. Uit eerdere begrotingsstukken is op te maken dat Zaanstad een opbrengst van € 350.000 verwacht als het tarief 56 cent wordt. Dat zou ‘kostendekkend’ zijn, dat wil zeggen als Zaanstad € 350.000 uitgeeft voor de Zaanse Schans. Eerder werd aangegeven dat het om € 800.000 zou gaan.

2 miljoen bezoekers

Zaanstad verwacht 2 miljoen bezoekers aan de Zaanse Schans dit jaar. Maar dat levert problemen met de leefbaarheid, (verkeers)veiligheid en bereikbaarheid (van de omgeving) op. Het vraagt om een “integrale aanpak waarvan het Mobiliteitsplan Zaanse Schans als uitwerking van het gemeentebrede Zaans Mobiliteitsplan een component is.” Zaanstad heeft behandeling van dat plan overigens zelf uitgesteld tot na de zomer.

Het Zaans Museum kampt met urgente bouwtechnische problemen en heeft een tekort op de exploitatie. Er zijn geen reserveringen gemaakt voor onderhoud en het museum kampt “met hoge energielasten en stijgende loonkosten.” De nood is hoog: “De opbrengsten van de huidige activiteiten van Zaans Museum in combinatie met subsidie van de gemeente zijn niet meer voldoende om het museum duurzaam te exploiteren.” Het museum werkt bezuinigingsscenario’s uit.

Exploitatiemodel

De Stichting de Zaanse Schans, het Zaans Museum, Vereniging de Zaansche Molen en Museum de Zaanse Tijd willen nog steeds een ‘gezamenlijk exploitatiemodel’. Zij willen daar de hulp van de gemeente bij. Het college gaat “graag in op deze uitnodiging om samen met alle partijen op de Zaanse Schans vooruit te kijken.”

Het Zaans Museum kreeg ten opzichte van 2021 en 2022 (corona) wel meer bezoek, maar de aantallen van 2018 en 2019 worden bij lange niet gehaald.

De hoofdvestiging had 75.000 bezoeken, wie een kaartje daarvoor heeft kan ook in de andere vestigingen op de Zaanse Schans (Wevershuis, Kuiperij). Dat zullen dus in veel gevallen dezelfde bezoekers zijn.

Door Piet Bakker. Bronnen: Raadsinformatiebrief, jaarstukken begroting Zaanstad, eerder nieuws op De Orkaan, jaarverslagen Zaans Museum. Foto en grafieken: De Orkaan.