Wanbeleid, gebalde vuisten, grensoverschrijdend gedrag, intimidatie, het dreigen met politie en een – geliefde – op staande voet ontslagen medewerkster. De relatie tussen kunst- en cultuurcentrum FluXus en de muziekschool-docenten is volledig geëscaleerd.
Toen FluXus geen muziekdocenten meer in dienst nam maar ze als ZZP’er liet betalen voor ruimtes die ze huren, veranderde de relatie tussen docenten en FluXus fundamenteel. Volgens docenten is FluXus zich vooral als kamerverhuurder gaan ontpoppen, er werd huur gevraagd voor ruimte die door de gemeente werd betaald. De service die FluXus bood was minimaal.
Onder directeuren Otto Berg (2017-2021), Jos van Geel (interim, 2021-2023) en Mireille Stuart (interim, 2023-2024) kwam de positie van het muziekonderwijs verder onder druk te staan.
Zo werd onder meer het programma Muziek Maakt School (MMS) in 2019 gestaakt waardoor muziekdocenten met een fikse inkomstendaling werden geconfronteerd.
Zelfstandig
Docenten van de muziekschool maakten plannen voor losmaking van FluXus. Dat viel niet in goede aarde bij het management van FluXus. Een mediation-traject in 2023 om de verhoudingen te normaliseren mislukte.
Ook de nieuwe directeur-bestuurder Vincent van Kekerix (aangetreden op 1 april 2024) bleek geen verbindende rol te kunnen spelen. Het managementteam van Fluxus, dat zich voorheen weinig liet zien in het gebouw voor muziekonderwijs, was er ineens regelmatig aanwezig. Dat werd niet door iedereen als prettig ervaren. Daarbij gingen dit jaar de huurprijzen omhoog, niet alleen voor leslokalen maar ook voor oefenruimtes voor leerlingen.
Toen afgelopen vrijdag 27 september docenten een vergadering hielden met ‘verzelfstandiging’ als agendapunt ging het mis.
Bij aanvang van die bijeenkomst in de Pasveerzaal aan de Westzijde betrad het ‘voltallige MT’ de zaal. Behalve Van Kekerix waren dat Hoofd marketing & communicatie Hanna van der Veen, Hoofd onderwijs & wijknetwerk en Realisatie Maaike Haas en Hoofd Cultuurhuizen en Podium DE FLUX Linda Willemszoon. Het Managementteam wilde dat de vergadering werd gestaakt. Toen de docenten zeiden dat niet van plan te zijn, kondigde Van Kekerix aan de politie te zullen bellen om de docenten uit het gebouw te verwijderen. Docenten dreigden daarop de pers in te schakelen. Het MT koos eieren voor haar geld maar koos ook meteen de aanval door zelf een ‘statement’ over de docenten naar de pers te sturen.
Grensoverschrijdend gedrag
Van Kekerix kondigde aan niet meer met de Stichting Zaanse Muziekschool te praten vanwege een incident dat zich drie weken daarvoor had afgespeeld. De stichting zou een onveilige situatie creëren en grensoverschrijdend gedrag vertonen. Wat er precies onveilig was en welke grens was overschreden werd niet duidelijk gemaakt.
In het statement van Van Kekerix werd met geen woord gerept over de vergadering van dezelfde dag die op last van het management eigenlijk niet georganiseerd had mogen worden, niets over het inschakelen van de politie en ook niets over een medewerker die met ontslag werd bedreigd. Jochem de Haan van de Stichting Zaanse Muziekschool zei tegen De Orkaan: ‘Onze docenten zijn degenen die zich geïntimideerd voelen’.
Wat er tijdens de vergadering van vrijdag 27 september is gebeurd werd duidelijk door de vele reacties onder het artikel waar twintig muziekschooldocenten en oud-docenten reageerden. Vrijwel iedereen had dezelfde lezing: het managementteam onder leiding van Van Kekerix was bij de vergadering binnengekomen en had geëist dat deze werd gestaakt, toen dat niet gebeurde werd met politie gedreigd. Vervolgens werd de medewerker ‘klantenservice locatie muziek’ op non-actief gezet en met ontslag bedreigd. Medewerkers en oud-medewerkers gaven aan dat de verhoudingen volledig verstoord waren en dat verzelfstandiging van de muziekschool eigenlijk de enige optie was.
Reactie Van Kekerix
De lezing van directeur Van Kekerix wijkt op onderdelen af van die van de docenten. Hij zou niet hebben gedreigd met het bellen van de politie:
‘Tot twee keer toe weigerde het bestuur van de stichting het pand te verlaten. Ik heb toen gezegd dat het een logische stap zou kunnen zijn om de politie te bellen, maar dat we het daartoe niet zouden moeten laten komen met z’n allen.’
Over het op non-actief zetten van de medewerker (die inmiddels op staande voet ontslagen zou zijn) van de klantenservice wil hij geen uitspraken doen: ‘Dat doen wij niet over individuele gevallen.’
Verder benadrukt hij dat hij gewoon het beleid uitvoert zoals dat door Zaanstad in 2014 is ingezet:
‘Fluxus vervult nu een rol als penvoerder in de regeling cultuureducatie, wat betekent dat zij scholen adviseren en zorgen voor een cultuuraanbod.’
Lees ook: FluXus en Muziekschool op ramkoers: ‘grensoverschrijdend gedrag’
Volgens Van Kekerix zijn er ‘intimiderende situaties’ geweest, pestgedrag en een gebalde vuist bij een confrontatie. Dat is als grensoverschrijdend beschouwd. De huren zijn niet verhoogd maar ‘geïndexeerd’.
De verzelfstandiging van de Muziekschool moet volgens de directeur ‘binnen een breder gedragen visie plaatsvinden’, en het is te vroeg om daarop vooruit te lopen. Hier ziet hij ook een rol voor gemeente en gemeenteraad. Wij hebben bij wethouder Breunesse geïnformeerd naar de rol die de gemeente in dit conflict denk te gaan spelen.
Door Merel Kan en Piet Bakker, met hulp van Bas Sommeijer. Foto: Gemeentearchief Zaanstad/ Roland Peeters, onder: De Orkaan. De titel komt uit een reactie van een leerling: “dit hele verhaal is een slecht gecomponeerde symfonie in mineur.”
Onvoorstelbaar, is dit leiderschap?
En dan diegene naar huis sturen die haar ziel en zaligheid heeft gegeven aan Fluxus.
Altijd aanwezig en alles leidde.
Een brevet van onvermogen van de directie.
Het is diep triest.
Moon wij staan achter je en steunen je.
Ria Bos, medewerker van de Bieb
en de cursisten zijn de dupe! moon heeft jaren de "mannenband" gedraaid, een onmisbaar sociaal en muzikaal hoogtepunt van de week. ze heeft jaren naar Oostzaan gereden om cursisten die geen vervoer hadden toch een fijne avond te geven. en nu dit? schande!
Hoopgevend vind ik dat van Kekerix en de zijnen met hun recente acties hun masker hebben laten vallen: muziekonderwijs heeft nooit hun interesse en aandacht gehad; het eigen belang, de eigen baan en de absurde, onverdiende status als "cultuurbeleidsmaker" is de enige werkelijke drijfveer voor deze mensen. Het ontslag van de enige persoon die de muziekschool overeind hield is het beste bewijs dat Fluxus er al die tijd op uit is geweest om de muziekschool te vernietigen.
Dit moet een alarmsignaal zijn voor subsidiegevers en politici.
En zo is het maar net, dankjewel voor je heldere blik.
Hoewel de laatste paar directeuren allemaal hun ware gezicht al lieten zien als het om de muziekschool ging. Het siert alle muziekdocenten dat ze ondanks dat al die tijd de hoop en intentie hebben gehad om hun werkplek te behouden en daar over te willen blijven praten.
Ik weet het nog zo goed: Als jong kind kwam ik al bij Fluxus Zaandam, als kind aan huis. Mijn moeder gaf dan een hele middag vioolles, terwijl ik in de speelhoek werkte aan een monsterlijk bouwproject van duplo blokken (die ik trots aan mijn moeder en Moon toonde aan het einde van een lange dag). In mijn herinnering was het altijd zonnig met zó een fijne sfeer in de hal. In dat beeld is Moon óndenkbaar. Vaak zat ik me bij haar aan het bureau te vermaken, en ze maakte altijd een kop thee en een tosti voor mij. Dat zo’n liefdevol persoon - en bovendien voor de meerderheid van alle trouwe docenten/leerlingen/bezoekers hét gezicht van Fluxus - zonder enig respect en enkel als product van eigen persoonlijke emotie en frustratie op staande voet wordt ontslagen… dát is voor mij onmenselijk en grof gedrag (grensoverschrijdend lijkt hiervoor een passend woord). Op dat moment verandert voor mij ‘beleid’ in ‘debiel’. Mijn verzoek: Het is tijd dat we over onze eigen belemmeringen (persoonlijk of niet) heenstappen en naar échte verbinding gaan zoeken met elkaar, en om onszelf volledig wakker te schudden van de illusies die ons zo afscheiden van elkaar.
Sijbrand Loot (19), gitarist en 1ste jaars student aan het Conservatorium van Amsterdam, oud-leerling bij Fluxus en de talentenklas