Het is “vrijwel zeker” dat resten van een Romeinse wachttoren zijn gevonden bij de opgravingen onder het voormalige Provily Sportpark in Krommenie.
Dat stelt gemeentelijk archeoloog van Zaanstad Piet Kleij: “het gaat om de meeste noordelijke Romeinse (militaire) nederzetting op het vasteland. Verder dan Krommenie zijn de Romeinen tot nu toe niet gekomen. Hiermee wordt toch de geschiedenis van het Romeinse Rijk een stukje herschreven.”
De opgravingen rond de wachttoren door het Zaanse archeologiebureau Argo worden deze week afgerond.
De wachttoren is vierkant en had onderaan afmetingen van ongeveer 3 bij 3 meter. De bovenverdiepingen waren waarschijnlijk iets groter. De archeologen hebben twee van de vier hoekpalen bloot gelegd en uitgegraven.
Om de wachttoren heen stond een grote palissade van boomstammen, die bijna een half voetbalveld omsloot. Dit is erg groot voor een palissade rond een wachttoren, meestal waren ze kleiner. De omheining is niet vierkant, zoals op veel andere plekken in Europa het geval was, maar vijfhoekig. Zowel de grootte als de vorm van de palissade en de ligging van het geheel, buiten het Romeinse Rijk, zijn opmerkelijk. Dit geeft aan dat het een bijzondere vindplaats is.
Elektriciteitskabel
De toren staat in een veenmoeras en om daar te komen hebben ze een dichtgegroeide kreek uitgegraven zodat een kanaal ontstond dat aansloot op waterwegen die naar de bewoonde wereld leidden. Het terrein zelf hebben ze opgehoogd met kleiplaggen. De boomstammen zijn waarschijnlijk aangevoerd vanaf de duinen of vanuit het rivierengebied langs de Rijn.
Onder de palissade ontdekten de archeologen aardewerk, dat mogelijk nog ouder is. De hele wachttoren blootleggen lukt niet. Er ligt een grote elektriciteitskabel die half Krommenie van stroom voorziet.
Bij de opgraving vonden de archeologen ook aardewerk zoals potten en kruiken (amforen). Gebaseerd op de vorm van dit aardewerk lijkt het erop dat de wachttoren uit de eerste helft van de eerste eeuw dateert.
Afbeelding helemaal boven: De Romeinen hebben een deel van de palen in de grijze kleibodem van een kreek ingeslagen. De palen stonden hierdoor extra stevig. Misschien verklaart de loop van de kreek de vreemde vorm van de palissade.
Dit filmpje van de opgravingen maakten wij in september:
En Jan Schoen raakte daardoor geïnspireerd:
Bron: persbericht gemeente Zaanstad
Ze hebben bij opgravingen on Alkmaar bij de Grote Kerk Romeinse dakpannen gevonden!Niemand die een link legde met een eventuele nederzetting of fortificatie.
Castricum heeft niets met de Romeinen te maken. De naam is vermoedelijk een Vroeg-Middeleeuwse (van rond de 9e eeuw) ‘heem’-naam en betekent ‘Het huis van Castrik’. Er zijn in Castricum ook nooit resten van Romeinse vestiging aangetroffen. Vermoedelijk hoort ook de wachttoren als uitzichtpunt bij fort Flevum in Velsen en is een symbool voor de mislukte poging van de Romeinen om in de eerste4 helft van de eerste eeuw het gebied tussen Rijn en Elbe te bezetten en bij hun rijk in te lijven. De grens kwam bij de Oude Rijn te liggen, mede door het falen van het Romeinse leger bij Velsen en de Slag bij Baduhenna. De woorden ‘Tot hier’ kloppen vermoedelijk nog steeds.
Eerst Fries Heiligdom, dan Romeinse toren. Zo ziet men maar weer dat wat vandaag als waarheid geldt morgen verdichtsel is. Oftewel in de krant van heden wordt morgen de vis verpakt. Dat geldt niet voor de Orkaan....
Ik meen dat ik leerde dat Plinius een verslag schreef over een Romeins legioen dat de einden der aarde betrad. In dit geval de toenmalige noordelijke boorden van de Noordzee. Helaas kwam de vloed op. Ik zou het moeten opzoeken hoe het precies het verhaal luidde.
Lekker boeiend allemaal. Nu graag beginnen met de woningbouw voor er ook nog eens een spaarzaam voorkomende woelrat ontdektwordt.
Een beetje respect voor het verleden is op zijn plaats. Een oud spreekwoord zegt: "Wie zijn geschiedenis niet eert, is de toekomst niet weerd". En dat is een waarheid als een koe.
Volgens eerdere publicaties is hier in 1964 ook al gegraven. Een deel van de conclusies lijkt (grotendeels) overeen te komen met wat toen ook al bekend was. Helemaal nieuw zijn deze ontdekkingen in ieder geval niet.
Gemeentearcheoloog Piet Kleij laat ons het volgende weten:
"In 1964 is de vindplaats ontdekt en inderdaad deels onderzocht. Toen kon niet worden vastgesteld wat het was. De professionele archeologen dachten dat het een Fries heiligdom was. Anderen hielden het op een veekraal, wachttoren, marktplaats of zelfs een vuurtoren. Ook was niet duidelijk of het nu een Fries of Romeins bouwwerk was.
De bouwplannen op het Provily sportpark waren de laatste kans om de rest van de vindplaats op te graven en te weten te komen wat het nu was. Door de recente opgravingen is nu vrijwel zeker dat er een Romeinse wachttoren in Krommenie stond."
Helder en duidelijk. Bedankt.
Jammer dat er nu geen woningen meer kunnen worden gebouwd. Ik neem tenminste aan dat het gebied tot en met het schootsveld van de toren/palisade, dus het gehele voormalige Provilysportpark, tot werelderfgoed wordt uitgeroepen?
Ja hoor, klopt.Castricum ligt noordelijker, en niet zo'n beetje ook.
En volgens mij zijn de Romeinen daar inderdaad geweest hoewel ik het niet helemaal zeker weet want ik was er niet bij,stukje voor mijn tijd :-)
Dat de Romeinen in Castricum waren is waarschijnlijk een fabeltje, wel in Velsen, daar zijn ook resten gevonden.
Ik dacht dat de Romeinen ook in Castricum hebben gezeten (vandaar de naam ook). Dat lijkt me noordelijker dan Krommenie..
Klopt dit dan niet?