Om 18.30 uur vanavond – 19 december – is in het Amsterdamse stadhuis de Regioraad begonnen, daar komt het beleid van de Vervoerregio aan de orde. En ook de EBS-consessie in Zaanstreek Waterland.

Volgens de stukken hangt EBS een boete boven het hoofd. Dat agendapunt is voluit het ‘Regioraadsbrief Stand van zaken Implementatie concessie Zaanstreek-Waterland 2024.’

Al in oktober maakte het bestuur (waar Zaanstad’s wethouder Gerard Slegers verantwoordelijk is voor het OV) zich zorgen over het niet beschikbaar zijn van (elektrische) zero-emissie-bussen en over de dienstregeling.

De 193 ‘grote’ zero- emissie-bussen van VDL moeten nog geleverd worden (dat kan elk moment gebeuren), de laatste moet eind april 2024 uit de fabriek komen. EBS rijdt nu met dieselbussen uit Berlijn en oude bussen van Connexxion. Het laadstation in Zaandam is ook pas in april 2024 klaar. In plaats van de volledige dienstregeling te rijden (zoals beloofd) rijdt EBS “per 10 december zoveel mogelijk de volledige dienstregeling”. In de brief van Vervoerregio wordt over ‘beperkte rituitval’ gesproken waarbij ‘zo min mogelijk reizigers gedupeerd zijn’. Delen van het voervoersconcept ‘MeerPlus’ worden pas in loop van 2024 gerealiseerd, zoals het aanbrengen van panelen voor dynamische reisinformatie op haltes waar deze nu nog niet beschikbaar zijn.

2 miljoen

Dat wordt een boete, de Vervoerregio gaat checken of de tekortkomingen er nog steeds zijn (spoiler: ja die zijn er) en zal ‘kort na de jaarwisseling’ de “implementatieboete en een eventuele boete voor
tekortkomingen in de eerste maand van de concessie” opleggen. Als EBS verschrikkelijk goed haar best heeft gedaan kan de boete lager worden. Die eerste implementatieboete bedraagt 2 miljoen euro.

Dat EBS wegkomt zonder boete lijkt vrijwel uitgesloten. In oktober schreef Slegers aan EBS: “Helaas hebben wij afgelopen maanden weinig verbeteringen in het implementatieproces kunnen waarnemen. Sterker nog, op basis van de recent door u verstrekte planningen zijn onze zorgen alleen maar groter geworden.” Maar:

“In verband met deze (verwachte) Tekortkomingen zijn wij voornemens aan EBS na 10 december 2023 een Boete van € 2.000.000,- op te leggen. Wij kunnen evenwel besluiten deze Boete te matigen. Daarbij zullen wij in ieder geval kijken naar de mate waarin EBS erin slaagt de (verwachte) Tekortkomingen alsnog te voorkomen en de mate waarin en wijze waarop EBS de negatieve gevolgen van Tekortkomingen voor Reizigers zoveel mogelijk beperkt.”

Als een rit met diesel wordt gereden waarop ZeroEmissiematerieel zou moeten rijden (en dat zijn alle ritten) kan een boete van € 25.000,- per rit worden opgelegd. En daarnaast kunnen nog andere boetes worden opgelegd.

Tijdens de bijeenkomst sprak Jos Kerkhoven (DZ) namens de raad van Zaanstad over de grote zorgen over de EBS. Ook in Purmerend (“hoezo splinternieuwe bussen? De beloftes zijn niet nagekomen”), Volendam/Edam (“het is echt slecht dat dit zo doorgaan jagen we iedereen de auto in”) en Landsmeer (“vijf keer zoveel problemen, de basis is niet op orde”) is men niet te spreken over EBS. Veel raadsleden maakten zich zorgen over de veiligheid, het was ‘onacceptabel’. Ook werden er vragen gesteld bij het aanbestedingsbeleid: “kunnen we nog van ze af?” Slegers kreeg de opdracht ‘de duimschroeven aan te draaien’ bij het gesprek met EBS.

Slegers zag het commentaar als steun voor hem als hij morgen met EBS gaat praten: “we praten bijna dagelijks met EBS.” Het verbeterplan moet voor 1 januari af zijn. Maar alleen in ‘uiterste geval’ kan de concessie worden beëindigd: “maar ik hoop dat we daaraan niet hoeven te denken.”

De vergadering is hier live te bekijken (en later terug te zien).

Door Piet Bakker. Bronnen: stukken en vergadering RegioRaad. Foto: Gerard Slegers bij de Regioraad.