Wormerland, Oostzaan en Landsmeer (WOL) hebben laten onderzoeken of een fusie van de groen-landelijke gemeenten een goed idee is. Niet dus. Zo’n gemeente is volgens het onderzoek nog steeds te klein en te zwak en zal binnen afzienbare tijd weer moeten fuseren met een andere grote gemeente.

Er zijn eigenlijk maar twee opties: groot-groenlandelijk door de WOL-samenwerking uit te breiden met Waterland en/of Edam/Volendam (WOL+ of WOL++ dus).

De andere optie is een fusie van Wormerland, Oostzaan en Landsmeer afzonderlijk met een ‘grote stad’, waarmee de verbindingen bestaan. Namen worden niet genoemd maar duidelijk is dat het over Zaanstad (Wormerland, Oostzaan), Amsterdam (Oostzaan, Landsmeer) of Purmerend (Oostzaan, Landsmeer) gaat. Voor Wormerland is er dus maar één optie.

De voorlopige bevindingen van het rapport van bureau &VandeLaar is gister – 13 januari – gepresenteerd. Op 12 februari wordt het eindrapport opgeleverd. Op 29 maart wordt in drie gemeenteraden een besluit genomen over de adviezen uit het rapport van &VDL. VVD-raadsleden Bart Baten (Oostzaan) en Martijn Doorenbos (Wormerland) en Axel Damme (Lokaal Landsmeer) maakten via een persbericht de voorlopige resultaten al openbaar namens de gemeenteraden.

Zorgelijke financiën

De raadsleden vatten het rapport als volgt samen:

  • De financiën en de ambtelijke uitvoeringskracht zijn niet in balans met de opgaven waar deze gemeenten voor staan;
  • De gemeenten hebben een zwakke positie in de regio Zaanstreek-Waterland en in de Metropoolregio Amsterdam;
  • De positie op de arbeidsmarkt is zeer lastig. Dat leidt tot veel inhuur, functies die maar door één medewerker worden ingevuld, veel in- en uitstroom in de organisaties, een hoge werkdruk en een hoog ziekteverzuim;
  • De financiële situatie is in alle drie de gemeenten zorgelijk.

De conclusie: Zelfstandig voortbestaan van de drie gemeenten wordt door &VDL als onwenselijk en onhaalbaar betiteld.

‘Er is geen sprake van een duurzame toekomst voor één WOL-gemeente, van circa 37.000 inwoners in deze regio. De financiële situaties en de kwetsbare organisaties van de drie gemeenten vragen om een ander schaalniveau.’

De optie om als drie zelfstandige gemeenten met één gezamenlijke ambtelijke uitvoeringsorganisatie door te gaan, wordt afgeserveerd: ‘de gemeenten kunnen niet zelfstandig verder, een dergelijke samenwerking is te complex’.

Groen-blauw

Dus is de optie of ‘groot groen-landelijk’ (met Waterland) of ‘groot groen-blauw’ (inclusief Edam-Volendam). Dat leidt tot een ‘robuuste krachtige gemeente met een stevige begrotingsomvang’.

Ook als Wormerland, Oostzaan en Landsmeer ieder hun eigen pad van schaalvergroting volgen, is dat volgens &VDL ‘een realistisch en krachtig scenario’:

‘Sluit aan als gemeente bij de stad waarmee de meeste sociaal-maatschappelijke, culturele en economische verbindingen bestaan.’

Door Piet Bakker op basis van persbericht van de gemeenteraden van Wormerland, Oostzaan en Landsmeer. Illustratie: De Orkaan.