Première Monumenten Spreken documentaires in Zaans Museum
Deze maand gaan twee nieuwe mini-documentaires van Monumenten Spreken in premiére: de films over de monumenten bij Tate & Lyle in Koog a/d Zaan en aan de Provincialeweg in Wormerveer. Op 14 september is er een voorstelling waarvoor aanmelden noodzakelijk is. Reserveren 075 – 68 100 00.
Een week later, op zondag 21 september, worden om 14.00 uur de films opnieuw vertoond in het Zaans Museum. De films zijn gratis maar voor toegang tot het museum moet betaald worden. Met de museumkaart is het museum gratis te bezoeken.
Monument Provincialeweg Wormerveer
Met de bevrijding in zicht startte, in de nacht van 5 op 6 april 1945, het 822e bataljon Georgiërs ‘Operatie Dag der Geboorte’. Deze bloedige opstand op Texel kostte bijna 500 Georgiërs, ruim 100 Texelaars en meer dan 400 Duitsers het leven. Johan Wastenecker, commandant van de Noord-Hollandse BS, wil de Georgiërs steunen door te voorkomen er per spoor Duitse manschappen en materieel kunnen worden aangevoerd. Hij geeft BS- commandant Jan Brasser, de opdracht. Brasser, alias Witte Ko, regelt dat in de nacht van 14 op 15 april spoorbruggen in Sint Pancras en in Wormerveer worden opgeblazen. De Duitsers nemen wraak: zevenentwintig mannen worden gefusilleerd.
Monument de Bijenkorf (Tate & Lyle)
Op de plaquette in de vroegere stijfselfabriek de Bijenkorf staan de namen van directeur Evert Honig, boekhouder Jan Groot en constructeur Piet Smit. Al in juni 1940 belanden ze in het verzet. Ze proberen door informatie naar de regering in Londen door te spelen de Duitsers te dwarsbomen. Landelijk zijn er meer groepen, die soms contact onderhouden. April 1941 wordt ene Han Stijkel in Scheveningen gearresteerd. Kort daarna worden leden van de Zaanse verzetsgroep opgepakt en naar strafgevangenis ‘Oranjehotel’ in Scheveningen gebracht. Op 26 maart 1942 gaat de Stijkelgroep naar Berlijn waar ze 4 juni 1943, op een schietbaan in Tegel, met tussenpozen van vijf minuten worden doodgeschoten.
