Als het aan de POV ligt krijgt Zaanstad een externe en onafhankelijke informateur die snel een ruime coalitie moet gaan vinden.
En het ligt aan de POV, daar waren alle partijen in de raad van Zaanstad het over eens. De grote winnaar van de verkiezingen (van 4 naar 6 zetels) moet het voortouw nemen bij de coalitie-onderhandelingen, “de kiezer heeft gesproken” klonk het van diverse kanten.
Een vergadering in de raadszaal van Zaanstad was zelden zo vriendelijk. Winnaars werden ‘van harte’ gefeliciteerd, verliezers kregen een hart onder de riem gestoken, er was oprechte blijdschap bij de partijen die zetels hadden gewonnen en ‘gepaste bescheidenheid’ bij de verliezers, er werd gepleit voor ‘constructieve’ samenwerking, een open dialoog en #formatieinspiratie.
De lage opkomst (45 procent) baarde iedereen, inclusief burgemeester Hamming, grote zorgen. Daar moet iets aan worden gedaan verzekerde hij. Concrete voorstellen werden echter niet gedaan.
Geen veto
Van der Laan wilde met iedereen praten, maar suggereerde ook dat er diverse partijen al een veto over samenwerking met de POV hadden uitgesproken. Daar bleek tijdens de vergadering nauwelijks iets van. René Tuijn (PvdA) wierp “geen blokkade” op, Stephanie Onclin (VVD) “sluit niemand uit”, zij pleitte zelfs voor een gezamenlijke informatie-poging van POV en PvdA, Natasja Groothuismink (ROSA) “staat open voor gesprekken”.
Juliëtte Rot introduceerde de hashtag #formatieinspiratie en pleitte voor een openbaar formatieproces. Veel steun kreeg ze daarvoor niet.
Van veel kanten werd de roep om een ‘brede coalitie’ gehoord, een “links-rechts-coalitie met minder partijen dan nu” wilde GroenLinks-lijsttrekker/wethouder Wessel Breunesse. Ook verliezer D66 (Flip Hoedemaeker: “Ons past bescheidenheid”) gaat constructief meewerken. Mini-fractie CU (1 zetel) is “dankbaar en bescheiden maar blijft zich met passie inspannen” aldus de nieuwe fractieleider Hanneke Veurink. Gerard Slegers (CDA) ging niks blokkeren (“De kiezer heeft gesproken” – dat hoorden we vaker), DENK’s Sebnem Pancar (“DENK is een blijvertje in Zaanstad”) sprak ook geen veto uit.
Theaterstukje
De enigen die het feestje een beetje verpestten waren PVV, PvdD en de SP.
Natasja Cornelisse van de PVV (fractieleider Peter van Haasen was ziek) draaide de zaak om, niet zij blokkeerde, maar andere partijen: “dit is theaterstukje, we zijn al uitgesloten”. De partij bleef echter ‘positief’ ondanks dat één “van ons geroofde zetels” niet werd teruggewonnen. Ze was vooral dankbaar voor het applaus dat had geklonken toen bekend werd gemaakt dat BVNL geen zetel had gehaald. Het zit de partij kennelijk hoog.
Melchior Mattens van de PvdD (van 1 naar 2 zetels) had weinig vertrouwen in de plannen van de POV, “die bagatelliseert de klimaatcrisis” aldus de lijsttrekker en wil vooral het autogebruik faciliteren. Hij zei het niet met zoveel woorden maar een coalitie met POV kan waarschijnlijk niet op deelname of steun van de PvdD rekenen.
Anna de Groot (SP ging van 3 naar 1 zetel) was teleurgesteld: “de SP heeft ernstig verloren, woorden schieten tekort”, zij was “geschrokken van overwinning van POV”.
In Tweets
Het ‘debat’ (maar dat was het niet echt) in 13 tweets (zoveel partijen zitten er in de nieuwe raad)
Ach ja, de eerste stap: een peperdure externe informateur inroepen. Waarom niet?
Ik hoop dat de VVD buiten de coalitie blijft. De partij is niet stabiel, viel de vorige keer na een jaar uit elkaar, had een slechte wethouder uit Zaanstad en moest een andere wethouder van buiten halen. Het is bovendien een partij die grondrechten met voeten treedt, bij Werkom, een VVD bolwerk, met een directeur die nu ook raadslid voor de VVD in Amsterdam is, worden bijstandsgerechtigden gedwongen om voor niets te werken. Het zelfbeschikkingsrecht, een grondrecht, wordt hiermee aangetast. Ook het recht op een woning heeft de VVD met de uitverkoop van volkshuisvesting en de verhuurderheffing kapot gemaakt. En beterschap wordt er niet belooft, in het programma willen ze slechts 20% sociale huur, dat is een recept voor ellende. Dus hou die club erbuiten, er zijn voldoende alternatieven. Deze club is een gevaar voor een rechtvaardige, democratische samenleving. Tevens een mooie kans om de populisten van de POV en DZ verantwoordelijkheid te laten nemen, zodat ze eindelijk op hun woorden kunnen worden afgerekend.
Vooral de laatste zin inderdaad. POV en DZ hebben een grote mond maar richten onder meer de culturele samenleving ten gronde. Laat ze het zelf maar uitzoeken in het gemeentehuis als ze het zo goed zelf weten.
Tuurlijk zit het de PVV hoog dat er 2 zetels geroofd zijn, door Heida en Calkhoven. Daarom zijn we ook zeer content dat we de komende 4 jaar niet tegen deze gasten aan hoeven te kijken.
En kijk de opname maar terug van afgelopen woensdag waar de uitslag bekend werd gemaakt, vooral de reactie van de zaal bij de nul zetels voor BVNL is veelzeggend.