Na de afscheiding van Karin Lassooij van de POV zijn er 14 fracties in de raad van Zaanstad. Dat is veel maar geen record. Tijdens de vorige raadsperiode had de gemeenteraad van Zaanstad zelfs een tijdje 15 fracties na afsplitsingen bij VVD, DENK en PVV. Die 14 is ook geen Nederlands record. In Den Bosch, Maastricht en Almere zitten 16 partijen in de raad.

De eerste raad van Zaanstad telde 5 partijen, in 2006 waren dat er 10, in 2010 was dat gegroeid tot 13 en nu zijn het er dus 14.

In totaal hebben ooit 32 partijen in de raad gezeten. ZOG, Zaanse Inwoners Partij (ZIP), Partij voor de IJsbaan, Gemeentebelangen en DS’70 haalden ooit zetels bij verkiezingen maar zijn nu niet meer vertegenwoordigd. ZOG (Zaanse Onafhankelijke Groepering) had op haar hoogtepunt in 2002 maar liefst 11 zetels, in 2018 deed de partij mee als ZVI (Zaanstad voor Iedereen) maar kwam niet in de raad.

Progressief Burgerbelang (ex-DZ), de Volkstem (ex-SP), Lijst Molenaar (ex DZ) zaten wel in de raad dankzij tussentijdse splitsingen maar haalden geen zetels bij een verkiezing. Liberaal Zaanstad (Lokaal Zaans, ex-VVD), Lijst Hotaman (DOEN, ex-DENK) en BVNL (ex-PVV) waren het gevolg van afsplitsingen in de vorige raadsperiode, alleen BVNL deed mee aan de verkiezingen, maar haalde geen zetel.

Sommige partijen die nu in de raad zitten, opereerden in het verleden onder een andere naam of zijn fusie-partijen. CDA deed in 1978 voor het eerst mee, in 1973 waren dat twee partijen: KVP en de combinatie CHU/ARP die beide drie zetels behaalden. GroenLinks doet sinds 1990 mee, daarvoor waren het CPN, PSP en PPR (die laatste twee gecombineerd in 1978, 1982 en 1986). In 1973, 1978, 1982 en 1986 zaten er meer partijen in de raad dan uit de grafiek is af te leiden, drie meer in 1973, één meer in 1978, 1982 en 1986 (zie ook de tweede grafiek).

CU was de nieuwe naam in 2000 van de gezamenlijke lijst GPV/RPF die in 1998 één zetel behaalde. ZIP deed in 2010 mee als Trots.

In de grafiek zijn alleen de partijen opgenomen die bij verkiezingen zetels behaalden, behalve voor 2023 (dat is geen verkiezingsuitslag maar de huidige samenstelling van de raad). De vijf bovenste partijen (die tussen haakjes) behaalden ooit zetels maar zitten nu niet meer in de raad. (Klik op afbeelding voor een grotere versie.)

De ontwikkeling in een grafiek, ook hier alleen de officiële tellingen na de verkiezingen, behalve voor 2023. Voor 1973 – 1986 zijn ook KVP, CHU/ARP, CPN, PSP en PPR apart in de grafiek opgenomen.

Over de laatste jaren (sinds 2018) ziet het er zo uit (maart 2018 en maart 2022 waren verkiezingsuitslagen, de andere veranderingen waren tussentijds wegens afsplitsingen. Partijen die daarmee te maken hadden of het gevolg zijn van een, afscheiding hebben een * achter hun naam.

De raad ziet er nu zo uit (gearceerde partijen zitten in de coalitie: 24 zetels in totaal). Als CDA, GL of ROSA opstappen is er nog steeds een meerderheid, VVD en PvdA zijn wel nodig voor een meerderheid.