Kijk eens anders naar molens. Als eens bron van kennis en middel om vakmanschap in stand te houden en een plek te geven in het heden.

Dat geeft Piet Kempenaar, molenaar van verfmolen De Kat, mee aan de toekomstige burgemeester van Zaanstad.

Vandaag schrijft hij een brief aan hem of haar: 

Geachte toekomstige burgemeester,

We zijn gewend om naar molens te kijken als interessant cultureel erfgoed die de ontwikkeling van de Zaanstreek als industriegebied op gang hebben gebracht. Ze leveren altijd mooie plaatjes op. Beelden die kunstenaars als Monet hebben geïnspireerd. De Zaanse Schans is dankzij de perfect onderhouden molens een favoriete bestemming voor een groeiende stroom toeristen. Wat wil je nog meer als molenaar van verfmolen De Kat die jaarlijks meer dan honderdduizend bezoekers trekt?

Ik zou uw aandacht, geachte toekomstige burgemeester van Zaanstad, willen vestigen op een belang van molens dat niet zo tot de verbeelding spreekt. Molens als bron van kennis en middel om het ambachtelijke vakmanschap in stand te houden en een plek te geven die past in het heden. Verfmolen De Kat is uniek door zijn kennis op het gebied van verfstoffen en de productie daarvan. Tijdens een restauratiesymposium in het Rijksmuseum heeft een Amerikaanse hoogleraar ons daarvoor geprezen. Andere molens vervullen diezelfde rol als het gaat om het maken van bijvoorbeeld papier, bewerken van hout en het produceren van specerijen. Wij hebben een programma van workshops om iedereen – bezoeker, kunstenaar, restauratiespecialist – in staat te stellen in onze kennis van verf en grondstoffen te delen. Het is een aanpak die bijdraagt aan de belangstelling voor de cultuur en molens.

Verbindingen met de samenleving
Met wat we doen, leggen we allerlei blijvende verbindingen met de samenleving. Een projectontwikkelaar heeft een plan gemaakt om woningen volgens de eeuwen oude principes van Zaanse houtbouw te bouwen. Wij organiseren workshops om alle betrokkenen vertrouwd te maken met de authentiek wijze van verf bereiden in echte Zaans kleuren en die op de juiste manier te verwerken. We geven ook een workshop voor de toekomstige huiseigenaren in de verwachting dat zij door die kennis hun huizen op de juiste manier gaan onderhouden. Met respect voor de gekozen kleuren.

Weet u dat molen De Kat al heel lang krijt levert aan Forbo voor de productie van vloerbedekking? Zo laten wij het verleden voortleven in het heden. Wat bepaalt de blijvende verbinding tussen die oude ambachtelijke techniek om krijt te malen en een hypermodern productiebedrijf? Dat een belangrijke grondstof op natuurlijke wijze wordt gemaakt. Heel milieuvriendelijk met behulp van windenergie.

Geloof in persoonlijke beleving
Wat wij in De Kat doen – en andere molenaars in hun molens, de Zaansche Molen in het museum en Fluxus met muziek – is een voorbeeld van hoe je kunst en erfgoed op een actieve manier kunt inzetten om jongeren daarvoor te interesseren. Ik geloof niet in social media en al die moderne hulpmiddelen die prat gaan op hun interactieve verdiensten. Die leveren niet meer dan een vluchtige ervaring op die niet beklijft en niet inspireert om erin door te gaan. Ik geloof in de persoonlijke overdracht en de persoonlijke beleving. Ik ben ervan overtuigd dat cultuur op die manier bijdraagt aan een betere en mooiere samenleving.

Ik hoor het u zeggen, toekomstige burgemeester: Ja, maar dat kost geld. Weet u dat dat geld er is, maar dat het geïnvesteerd wordt in een cultuurpakhuis dat zich nog moet bewijzen op een onmogelijke plek? Dat geld zou beter besteed zijn, als het wordt gebruikt om bestaande culturele activiteiten te versterken. Die allang hebben bewezen dat zij op een vertrouwde plek in de stad in een behoefte voorzien.

Mijn kandidaat
Ik had drie personen op het oog die ik kandidaat zou kunnen stellen voor het burgemeesterschap van Zaanstad. Eén kende ik uit het verleden en als regelmatige bezoeker van De Kat. Dat is Ruud Vreeman die nu tijdelijk burgemeester is. Ik heb ook gedacht aan Jeroen Olthof, maar die is al een aantal malen genoemd. Daarom nomineer ik Dick Boer, CEO van AH Delhaize. Hij heeft bewezen dat hij een organisatie door zwaar weer kan loodsen. Hij heeft een visie, weet daar draagvlak voor te creëren en laat mensen samenwerken om die visie te realiseren. Die kwaliteiten kan Zaanstad wel gebruiken.