De Tempel, De Bonte Os, Het Moriaanshoofd, Café Halfweg, Herberg Zaanlust… in Wormer en Jisp was het voor de dorstigen goed toeven: Landzicht, ’t Zoldertje, De Lepelaar, Weromeri, café De Tusschenkomst…
Het Historisch Genootschap Wormer maakte van alle café’s, kroegen en herbergen die er ooit in Wormer en Jisp waren een prachtig boek: Van schuim tot kraag; Langs cafés, kroegen en herbergen in Wormer en Jisp.
Op zaterdag 14 september wordt het boek, tijdens open Monumentendag, gepresenteerd in Het Moriaanhoofd, het oudste nog bestaande Zaanse bedrijf: uit 1585! Daar is ook een tentoonstelling over de lokale horecageschiedenis.
Het mooiste café van Wormer was volgens mij Matje, dat daarvoor Het Hengelaartje en Café Jossie heette en daarna Café Molog en Café de Groene Draak. Aan het boek mocht ik een bescheiden bijdrage leveren.
Door Piet Bakker
Matje
De ingang van café Matje was een klemmende deur in de steeg. Aan de gevel hing een Heinekenbord. En een bordje met ‘Onbewoonbaar verklaarde woning’. Er was maar één wc.
Omdat Matje ook op zondagmiddag open was, moest het café ’s avonds al vroeg dicht. Dan ging de Heineken lichtreclame uit en de deur op slot. De gasten bleven gewoon kaarten. Er werd gepokerd en gezwikt. Zwikken is verboden in openbare gelegenheden in Nederland omdat je de ‘pot’ moet verdubbelen als je verliest, je kan dus spelen met geld dat je niet hebt. Ik heb nooit een knokpartij bij Matje meegemaakt. Maar wel dat mensen met een leeg loonzakje om 3 uur ’s nachts huiswaarts keerden. Het overkwam B., jongerenwerker bij de overburen van 17+, we hebben hem weken niet gezien.
Café Matje heette helemaal geen Matje maar Het Hengelaartje, en eigenaar Matje heette ook geen Matje maar Rien. Boven de bar hing zijn foto, genomen tijdens de eerste communie, met de handen vroom gevouwen.
Katholiek
Matje was een katholiek café. Vanwege de bidprent boven de bar. En het stond in het katholieke deel van Wormer, volgens mij was ik de enige niet-katholieke klant. Iedereen heette Daas, Piet, Binken of Klos en had communie gedaan – ik had geen idee waar dat over ging.
Er waren een paar zitjes en een kleine bar, zonder al veel keus. Je dronk bier of cola. Aan de bar zat Jantje. Hij zat er altijd als ik binnenkwam. Jan dronk niet veel maar bestand tegen de drank was hij niet. Na een paar biertjes zette hij z’n bromfietshelm op. Uit voorzorg. Want weer twee biertjes later viel hij voorover met z’n hoofd op de bar, de valhelm behoedde hem voor ernstige kwetsuren.
Sterke verhalen was waar het om draaide bij Matje. Als het te sterk was, merkte Rien droog op “als het maar een goed verhaal is”. Stamgast Mart had gevaren en kon daar veel over vertellen. Hij woonde na zijn zeemansloopbaan weer bij z’n moeder. Op een avond gaf hij een rondje voor de hele zaak (dat deed nooit iemand). “50.000 gulden gewonnen in de Staatsloterij” was zijn enige uitleg. Hij gaf een deel aan z’n moeder en kocht van de rest een rode Toyota.
Jukebox
Er was een jukebox maar het geluid moest de sterke verhalen niet overtreffen. Dankzij die jukebox weet ik ook wanneer ik bij Matje kwam: 1973/1974. The Wall Street Shuffle van 10CC. Ik schreef voor de Typhoon en als ik mijn kopij bij Klaas Pot aan de Rietvinkkade had afgeleverd, reed ik meteen door naar Matje. Een belangrijk deel van mijn vergoeding is daar terecht gekomen.
Ik stond in het boek als Piet Typhoon. Bij Matje kon je verteringen laten opschrijven. Riskant. Vooral voor Matje zelf. Sommige klanten bleven voorgoed weg nadat hun rekening fiks was opgelopen. Het boek nam Rien na sluitingstijd mee. Het was zijn bankkluis. Ook gooide hij een paar glazen water in de vuilnisbak, om smeulende peuken uit te doven. Hij was als de dood voor brand.
Nadat het onbewoonbare pand gesloopt was, verrees Matje uit de as als ‘Café Matje’. Rien en Jet – die maandag de befaamde hapjesavonden organiseerde – woonden boven het nieuwe café. De ingang was verplaatst, de bar was naar de andere kant verhuisd, het assortiment flessen was danig uitgebreid, er waren twee wc’s. Het was 5 jaar later, in 1978, het jaar van Herman Brood.
Jet bleek over een grote verzameling zussen te beschikken. Ik had mijn oog op de leukste laten vallen (volgens mij dan). Nadat de verkering uit was, bleef ik een tijdje weg uit het café. En toen ik een paar jaar later langsfietste was het een woonhuis geworden.
Ja ik kwam rond die tijd ook bij Matje een gave tijd. Op vrijdag avond samen met Gerard altijd ff gokken op het apparaat in de kast, en dan vlogen soms de kwartjes om je oren. Weet ook nog dat je tijdelijk een pasje(heb ik nog)nodig had,de meeste weten wel wwaarom.Al met al het toen een mooie tijd bij Matje.
En of ik Matje ken, van 1965 tot 1971 zaten we daar bijna wekelijks op vrijdag en soms ook zaterdagavond We zijn er zelfs na ons bruiloftsfeest nog naar toe gegaan in trouwjurk en pak. Het was er altijd gezellig.
Wat een leuk verhaal.
Ik kwam daar als 14 jarige na schooltijd het café schoonmaken. Het was mijn eerste baantje.
Later op vrijdagavond saté bakken.
Leuke herinneringen aan die tijd. Ik kreeg ook wel eens kaartjes voor optredens in de Bond Zaandam van Rien, gaaf naar The Shirts en Herman Brood.
Wat een leuk stukje dit. Zo herkenbaar. Ik ken Matje al vreselijk lang. Vorige week vrijdag nog met hem 'gebierd'. Hebben het toen uiteraard over het café gehad. Met al zijn aparte bezoekers, de overjarige jukebox, de lekkages met overal emmertjes en de tijd na de sloop. Het Matje was Matje niet meer
Zeker een mooi verhaal, met voor mij veel herinneringen. Ik ben een zus van Jet 'de leukste'
Zal wel in familie genen zitten ......
Mvgr Bennie Nijhof Overdinkel (achterneef)
Wat een mooi verhaal. Zelf lang achter de bar gestaan. Niet in Wormer maar soort gelijk cafe. Mooi dat jullie zo n historisch boek hebben gemaakt. Dan gaat t niet verloren. Het cafe, de gasten, en de verhalen .
Dank voor de mooie reacties!
Rien was inderdaad later manager van Robbie’s van Leeuwen’s Galaxy-Lin, de band die hij na Shocking Blue begon, met Motions-zanger Rudy Bennett. Van Leeuwen speelde zelf elektrische mandoline, vandaar ‘Lin’.
Rien organiseerde ook tournees van Engelse en Amerikaanse bands. Ik werkte als ‘tourmanager’ bij The Troggs en The Shirts (Tell me your plans). Tourmanager betekende dat je moest zorgen dat de apparatuur opgebouwd werd (een heel gedoe bij het concert van The Shirts in De Bond, al die trappen op). The Troggs hadden bij een van hun optredens zoveel gebeld en gedronken dat de zaaleigenaar geld van mij wilde na het optreden!
Dat van die balken heb ik wel gehoord maar nooit zelf meegemaakt. Het verhaal was dat jongens hun broertje na de communie op zondagmiddag dat lieten proberen.
De verhalen over Jossie en Reijer staan uitgebreid in het boek. Dat was voor mijn tijd.
Ik denk dat ik wel een boek over Matje kan schrijven. Over de tochten met andere gasten naar de kermis in Jisp en Knollendam, pinksterdrie in Purmerend, afzakkertjes in Zaanweg 10...
OMG en ik maar denken dat "ik" de enige niet katholiek was. En wat heb ik een katers gehad, was het toupen, het kaartspel wat we deden en kreeg je nog een glas bier als je verloor of moest de tegenstander een rondje geven als hij verloor of deden ze maar wat en voerde ze mij gewoon dronken. En Piet heb ik nooit gezien of ontmoet al reken ik uit(herken de verhalen) dat we er gelijktijdig waren. Als je zoon Tom heet heb ik je jaren later ontmoet want toen kwam je zoon thuis met een van mijn dochters........als ik dat had geweten ;-)
Het heeft Piet nooit slecht gedaan om tussen de katholieken een pilsje te drinken. Jantje (met helm) of zelfs met een wekker op de bar, genoot ook van de katholieke drinkers. Fijne tijd....
Rien was inderdaad manager van Galagy-Lin (voorheen The Motions)en ik had de eer om stickers voor de band te ontwerpen.
Er liep een balk door de kroeg om de plafond balken op te houden, de uitdaging was om er tussendoor te kruipen vanaf een barstoel...
Mijn vader verbood mij om naar Matje te gaan, want voorheen was z'n moeder de eigenaar Jossie; en Jossie was uitdagend gekleed indertijd, vader wist dat, want hij kwam er wel eens (toevallig)
Jossie's echtgenoot Ryer, die had genoten van jarenlang vrije consumpties en was in een rolstoel, het clublied was "Ryer,Ryer in een wagentje, en als je niet meer rijen kan, dan draag ik je!"
Gouwe tijd, en prachtige herinneringen....
Ik ken Matje alleen van naam. Maar ik woonde vlakbij het Moriaanshoofd en we gingen daar wel eens biljarten. Net als in De Lepelaar of in het Verenigingsgebouw overigens.
Ik ben toevallig komende week weer in Europa, misschien toch maar kijken of ik ergens zo'n boek kan scoren.
Stuur een mail naar franskoelemeijer@kpnmail.nl
Heel herkenbaar. Later was Rien volgens mij ook nog manager van Galaxy-Lin. Nog mee geweest naar de Melkweg.
Klopt helemaal
Mooie herinneringen aan Matje!!
Gerda Binken
Mooi verhaal Piet !! Ik herken het volledig ! Groetjes , Kees !je
Zeker een mooi verhaal!
Heel herkenbaar