In de strijd tegen overlast in het Zaandamse Burgemeester in ’t Veldpark zijn in 2023 diverse maatregelen genomen. De belangrijkste van die maatregelen was het openen van een inloophuis met gebruikersruimte ‘Villa Westerweide’. Donderdag, 15 februari, verscheen een eerste evaluatierapport over de aanpak en het inloophuis. Ook deed de Orkaan zelf onderzoek in en rond het park. Conclusie: ‘Villa Westerweide alleen is nog geen structurele oplossing’.

Met het oog op de evaluatie die in februari zou verschijnen bezochten we het Veldpark in januari en februari diverse keren. Een van de omwonenden, Gerbrand Sijtsma, houdt het park goed in de gaten. Zo wist hij te vertellen dat er vaak al mensen in het park staan te drinken vanaf 11.00 uur in de ochtend. Hij toonde ook een plek tussen de bosjes aan de Gouw waar een kampeertent staat waarin naar alle waarschijnlijkheid wordt overnacht.

Tentje

Voor de tent lagen diverse persoonlijke bezittingen, zoals kleding, die waren afgedekt door een luchtbed ter bescherming tegen neerslag. In de tent lag een beschimmeld matras. In de directe omgeving was de geur van urine en uitwerpselen te ruiken. Iets verderop lag een hoop oude matrassen en verpakkingen, afval. Volgens Sijtsma was de tent al vaker opgemerkt:

‘Er zijn hier wel mensen geweest van handhaving maar die zeiden dat ze niets aan het tentje mochten doen omdat dat huisvredebreuk zou zijn.’

Verder troffen we ook een zelfgebouwde hut aan in de bosjes tussen het grote grasveld en het fietspad tegenover de Noorderkerk en spraken we een vrouw die in de avond vaak dealers ziet staan op de parkeerplaats bij het park.

Handhavingsregels

Eind januari heeft de gemeente de zelfgebouwde hut weggehaald, de kampeertent staat er nog steeds. Hierover zegt woordvoering van Zaanstad:

‘Het is bekend dat er de afgelopen periode sprake is geweest van tentjes/hutten. Eind januari is er in ieder geval nog een moment geweest waarop de gemeente allerlei materiaal van en rondom de tentjes heeft verwijderd. Voor het verwijderen hiervan gelden regels en richtlijnen, wat betekent dat de mogelijkheden voor verwijdering afhangen van wat de gemeente op dat moment aantreft. Sommige situaties kunnen namelijk worden aangemerkt als ‘woning’ en dan gelden er strengere handhavingsregels.’

Persoonlijke eigendommen afgedekt door een luchtbed.
Afvalhoop met voornamelijk matrassen.

Evaluatierapport

Het evaluatierapport dat nu is verschenen gaat over de maatregel van het inloophuis dat werd geopend op 13 juni 2023 en op 14 september officieel van start ging.

De hoofdvraag van de evaluatie luidde: ‘In hoeverre maakt de doelgroep daadwerkelijk gebruik van het inloophuis?’. Daarnaast werd de tevredenheid van bezoekers van het inloophuis gemeten maar ook die van omwonenden van zowel de villa als het park.

‘Marginaal gehuisvest’

Uit de evaluatie blijkt dat gebruikers en omwonenden van de villa tevreden zijn met het inloophuis. Een groot deel van de gebruikers is afkomstig uit het park maar ook vanuit andere delen van de gemeente komen mensen op het inloophuis af. Volgens de cijfers is 75% van de gebruikers dakloos of ‘marginaal gehuisvest’. De aanloop verschilt per week met een minimum gemeten aantal bezoekers van 30 en een maximum van 70 per week. De gebruikersruimte werd gemiddeld door 3 tot 7 mensen per week bezocht. Dat laatste lijkt in schril contrast te staan met het totale bezoekersaantal.

De uitkomsten van deze eerste evaluatie zijn aanleiding om de overeenkomst met de beheerder van het inloophuis, de Regenbooggroep, met een jaar te verlengen. De voortzetting vindt plaats binnen de begroting. Eerder werd bekend dat de inloopvoorziening met gebruiksruimte € 500.000 per jaar zou gaan kosten.

Opening van het inloophuis in september 2023.

Opening van het inloophuis in september 2023.

Intimiderend

Er is echter een groep bezoekers uit de doelgroep die het inloophuis niet bezoekt en in het park blijft rondhangen. Er zijn minder meldingen van overlast maar het rapport rept ook over deze groep:

‘Uit de evaluatie blijkt ook dat een deel van de personen die als overlastgevend werden ervaren, zich na opening van het inloophuis nog steeds ophouden in het Burgemeester In ’t Veldpark. Deze personen kunnen zeer dominant aanwezig zijn in het Veldpark en daardoor ook intimiderend overkomen op andere bezoekers van het park.’

Dat er meerdere groepen zijn, beaamt ook omwonende Marjolein Masereeuw. Met de verenigde buurtbewoners onderhoud ze contact met o.a. de gemeente over wat er in het park speelt. Zij zijn ook eens te gast geweest in het inloophuis.

‘Daar gaan ook echt wel mensen heen en ze doen in het inloophuis hartstikke goed werk. Er is echter ook een groep die daar niet naartoe wil. Die bereiken ze niet.’

Handhavers

Dan is er volgens Masereeuw nog een groep met mensen uit de omgeving die, vooral bij mooi weer, tot laat in het park bijeenkomen voor een drankje en gezelligheid. Zij maken gebruik van een andere hoek in het park, nabij het smalle lange bruggetje.

‘Daar was tot voor kort een podium waar ze op zaten. Dat trekt mensen aan en werd niet gebruikt waarvoor het er ooit is geplaatst. Dat podium heeft de gemeente inmiddels weggehaald.’

Op de plek van het podium zijn inmiddels rekstokken geplaatst voor sporters. Ook geeft ze aan dat het helpt dat handhavers elke avond het park in gaan om mensen weg te sturen. Maar nu is het nog winter. Het is volgens haar ook even afwachten hoe het zal gaan in de lente en de zomer als het aantrekkelijker wordt om in het park rond te hangen. Over de handhavers schrijft het rapport:

‘De boa’s hebben afgelopen maanden structureel in het park gecontroleerd. De omwonenden stellen het op prijs dat zij toezien op het verblijfsverbod na 22.00 uur.’

Op de plek van het podium staan nu rekstokken.

Maatregelen

Naast de realisatie van het inloophuis zijn er nog meer maatregelen nodig om de overlast in het Burgemeester in ‘t Veldpark aan te pakken stelt de gemeente. Het park is aangewezen als gebied met een totaal alcoholverbod (recent tot tot 2029 verlengd).

Verschillende partijen als GGZ, de politie, Straattoezicht en het Leger des Heils werken samen in de strijd tegen overlast en hebben regelmatig overleg. Met name de politie en Straattoezicht geven in het rapport aan de wens te hebben beter op de hoogte te zijn van elkaars activiteiten en de gezamenlijke aanpak verder te willen intensiveren.

Van omwonenden en bezoekers van de Rozengracht en de Rozenhof krijgt De Orkaan steeds meer signalen dat de overlast in dat gebied toeneemt, het gaat om hinderlijk rondhangen voor de ingangen van de Rozenhof, drank- drugsgebruik en dealen. Er is wel camera-toezicht en regelmatig beveiliging aanwezig, maar de groep die overlast veroorzaakt lijkt zich daar weinig van aan te trekken.

Door: Edwin Kleiss.