Zaanstad, Wormerland en Oostzaan moeten binnenkort beslissen hoe de verder gaan met de Citymarketing v0or de Zaanstreek. In een rapport van de LAgroup wordt geconstateerd dat de doelen vaag zijn, de bestuursstructuur onwerkbaar en de resultaten onduidelijk.

Jaap de Jong is van mening dat de nieuwe marketingdirecteur nog een behoorlijke klus te klaren. Hij heeft alvast een paar tips voor de nieuwe topman/vrouw.

De Rubriek Orkaan-opinie bevat bijdragen van lezers van De Orkaan.

De opportunities voor een marketingdirecteur

Dankzij de Orkaan weten we nu wat er mis is gegaan bij de stichting Marketing Zaanstreek en wat de zwakke plekken in de organisatie zijn. Nuttige informatie voor de toekomstige directeur. Je leert het meeste op de Boulevard of Broken Dreams. Dit is ook het moment voor een positieve bijdrage aan de ontwikkeling van de Zaanstreek. Het gebied is een opportunity voor een ambitieuze marketeer. De spreekwoordelijke kans om te scoren die maar één keer in je leven langs komt. We helpen hem of haar graag op weg naar Zaanstad.

De nieuwe marketingdirecteur heeft nog een aardige klus te klaren, want de heavy users staan nog niet aan de gemeentelijke grenzen om de Zaanstreek te veroveren met hun plannen, ideeën en woonwensen. Hij heeft in ieder geval de zekerheid dat de Zaanstreek veel meer te bieden heeft dan de modale marketeer denkt. Hij kan dat allemaal nalezen in het eerste nummer van het magazine Zaanmakers dat in 2013 verscheen en dat, getuige de follow up, tegelijk het laatste was.

Zaanstad gaat prat op haar eigen identiteit en Zaanse uitstraling, maar is eerlijk gezegd een onverbeterlijke vreemdgangster. Zij geeft er voortdurend openlijk blijk van het bij voorkeur met Amsterdam te willen doen. Een (licht) Amsterdams accent is derhalve een pre voor deze functie.

Ruim 200.000 burgemeesters
De Zaanstreek biedt een professionele marketeer in ieder geval een geweldig klankbord om het aller-, allerbeste uit zijn marketingplannen te halen. Bestaat de Nederlandse bevolking grotendeels uit voetbalcoaches. De Zaanstreek wordt bevolkt door zo’n 200.000 burgemeesters die allemaal precies weten wat het beste is voor Zaanstad, Wormerland en Oostzaan en wat onmiddellijk veranderd zou moeten worden.

Je hoeft het kraantje maar een klein eindje open te draaien en de ideeën spuiten eruit. Dat biedt de weldadige zekerheid dat je het nooit goed doet of altijd verkeerd. En dus rustig je eigen gang kunt gaan, want iedereen is meer met zijn eigen ideeën bezig dan met de samenleving. Het fijne van Zaankanters is niet dat zij overal een mening over hebben – dat heeft zo langzamerhand iedereen dankzij de social media – maar dat zij altijd gelijk hebben. En vanuit dat gelijk respect kunnen opbrengen voor wat anderen denken en menen, maar meer ook niet.

Elitekorps van Smaakmakers
De nieuwe directeur heeft in ieder geval de beschikking over een elitekorps van een vijftiental Smaakmakers onder de Zaanmakers. Nu vormen zij nog een apathisch lijstje op de website Zaanmakers. Maar met wat peper dan wel Zaanse mosterd in het daarvoor geëigende lichaamsdeel moeten zij te activeren zijn tot kwartiermakers. Moeten zij als missionarissen de boer op en met behulp van de Toolkit Zaanse Zieltjes winnen en Nederland Zaans groen kleuren.

Deze aanpak – munt slaan uit ego’s die van voorgrond houden – getuigt van een creatieve geest. Wat verlangt een marketeer nog meer van zijn bazen? Kijk ook eens naar de wandelgangen en het fenomeen borrelpraat. Een Zaanse onderneming zag daarin een marketing opportunity, bedacht borrelnootjes en is nu marktleider in dit segment van de consumptiemaatschappij. Ze zijn nu zo bros dat je door al gekraak de borrelpraat niet meer hoort. Noem de enige kleur die onlosmakelijk met een regio verbonden is en je hebt de benoeming op zak. Nee, geen Soetersgroen maar Zaans groen.

Windmolens als sieraad
De Zaanstreek verkeert in de unieke positie te kunnen bewijzen dat windmolenparken het landschap in het geheel niet ontsieren. In tegendeel, zij kan uit eeuwen gerijpte ervaring bevestigen dat windmolens juist een sieraad zijn voor de omgeving die bovendien het broeder- en zusterschap tussen de volkeren bevorderen. Zij laat zien hoe eenvoudig het is om met behulp van windmolens munt te slaan uit zo’n 1,5 miljoen toeristen per jaar. Zodat de burgemeesters van een aantal badplaatsen voor niets blootsvoets de branding hebben getrotseerd in hun verzet tegen de komst van windmolens.

Begrijpen ze dan niet dat je die niet in zee moet neerzetten, maar op het land? Voor een beetje citymarketeer is het een koud kunstje Zaanstad neer te zetten als de autoriteit op het gebied van windenergie. Temeer daar veel opinieleiders zich weten te onderscheiden als windbuilen.

Pootje baden in de Zaan is voor de burgemeester van Zaanstad niet nodig om duidelijk te maken dat de gemeente haar erfgoed een warm hart toedraagt. De citymarketeer zal al zijn creativiteit nodig hebben om andere aansprekende fotomomenten te creëren. Gelukkig ligt de echtelijke trouw in Zaanstad boven het landelijke gemiddelde, zodat de burgemeester menig bruiloft van vijftig jaar en langer kan bijwonen. Misschien dat marketing van het fenomeen familie- en bruiloftsrevue een aantrekkelijk Zaans streekproduct kan maken. Met de duivenkater en de beroemde Zaanse mosterd die pas na de maaltijd volledig tot zijn recht komt.

Plassen, consumeren en afrekenen
De gemeente logenstraft het vooroordeel dat toeristen een funeste invloed hebben op het stadsleven. In Zaanstad worden zij, dankzij harde afspraken met touroperators, in een straf tempo en kolonnegewijs in een tot twee uur langs alle attracties gevoerd. Een opportunity voor de marketeer die een combi weet te bedenken waardoor plassen, consumeren en het afrekenen van de foto op één plek en in één cyclus kan worden geconcentreerd en dat weet te verkopen als een windy experience.

Op cultureel gebied worden er veel initiatieven ontplooid door de bevolking. Vaak leiden die tot onderlinge twisten. Een gewiekste strategie, want daaruit ontstaan weer nieuwe initiatieven. Zo zag de provincie Noord-Holland zich genoodzaakt de Wilhelminasluis te verbreden om al die zingende Zaankanters over de Zaan te kunnen afvoeren naar Wormerveer en het Alkmaarder Meer. Als de wethouder van cultuur zijn zin krijgt op termijn naar de Razende Bol. Zingen is een aangeboren liefde van Zaankanters die voortkomt uit de zangerige Zaanse tongval.

De wind van voren
Twee dagen beschikbaar stellen om de functie van marketingdirecteur te kunnen vervullen, is een verstandige keuze. Zo houdt de functionaris maar liefst vijf dagen per week over om zich grondig in te werken in de complexe samenleving van Zaanstreek en de ogenschijnlijk ondoorgrondelijke Zaanse cultuur en mores. Dat is geen overbodige luxe.

Zo zal de directeur al snel ontdekken dat inwoners van Zaanstad een grote mond hebben die veel ruimte biedt voor geprononceerde meningen en stemverheffing. Die nadrukkelijke aanwezigheid van Zaankanters is vooral bedoeld als zelfbescherming. Om niet te hoeven toegeven dat zij hun streek een zeer warm hart toedragen. En met al dat gemopper willen voorkomen dat anderen aan hun Zaanstreek komen. Want wie dat doet krijgt de wind van voren en zo doende draaien er al eeuwenlang volop molens in de Zaanstreek, de enige echte Zaanmakers die de economie een grote dienst hebben bewezen.

Nu moeten de burgers alleen nog beseffen dat zij de ambassadeurs van de Zaanstreek zijn en draagvlak moeten geven aan welke promotiecampagne dan ook.