Robert van Tellingen was bij de informatieavond over de herinrichting van de Guisweg. Veel mee te beslissen was er niet. De Koog-tunnel leek een voldongen feit. Alternatieven zijn te duur volgens NS en ProRail.

Door Robert van Tellingen

De omwonenden mochten afgelopen maandag meepraten over de plannen voor een alternatief voor de overgang Guisweg. Ik vond het zelf een bijzondere vertoning. Het communicatiebureau dat is ingehuurd door de vervoerregio, die weer in opdracht van de NS en ProRail werken, probeerde er een leuke avond van te maken en probeerde te benadrukken dat het een stuk veiliger is zonder overgang.

Mensen mochten meepraten over de herinrichting van het Stationsplein Oud-koog (dat overigens nog geen vijf jaar geleden al is aangepakt) en brainstormen over fietsroutes. Heel gezellig. Maar meteen bij het intropraatje werd al duidelijk dat een groot deel van de aanwezigen er niet was voor fietsroutes en “versierselen rond een pleintje”. Ze wilden weten in hoeverre ze al in het pak genaaid waren van de vervoerregio.

Winkeliers niet gehoord

Daaronder waren niet de minste. Paul Vos, eigenaar van de Albert Heijn onder de A8, bleek nog nooit te zijn gevraagd naar zijn mening. Tijdens het intropraatje liet hij al zijn ongenoegen blijken. “Mijn collega is een keer gevraagd mee te praten, maar daarna werd het stil”, aldus de supermarkteigenaar, wiens winkel vorig jaar nog gekroond werd tot mooiste supermarkt. Ook anderen in de zaal waren verbolgen dat ze pas in dit stadium hun mening mochten geven. “We worden geconfronteerd met een voldongen feit”, was te horen.

Ikzelf sprak van een farce, een schertsvertoning en een laffe poging om Koog aan de Zaan het gevoel te geven dat er naar ze geluisterd wordt. “Als je je echt bekommert om Koog aan de Zaan en Zaandijk, dan ondertunnel je het spoor. Dan ontsluit je tegelijk Westerwatering en Westerkoog en ben je ook van die vervelende busbrugdiscussie af”, brieste ik. Ik kreeg een zwijgende glimlach terug.

Ik riep het aan een tafel waaraan je je mening kon geven over één van de twee alternatieven. Een jongen van het communicatiebureau liep angstig heen en weer met een wekker, zodat ons ongenoegen niet cumuleerde in chagrijn. Ik stond naast Paul Vos: “Het dichtgooien van de afrit Koog is een zware financiële klap voor mijn supermarkt. Ons bestaansrecht hangt af van die afrit”, aldus Vos. “En daarmee ook de kleine winkels om ons heen. Als het regent bij ons, dan druppelt het bij Woudt en Rentenaar”. Geen van de omliggende winkeliers blijkt ooit naar hun mening gevraagd.

Meer en onveiliger vrachtverkeer

Ook een vertegenwoordiger van Tate & Lyle was aanwezig. “Wij doen er alles aan om zo veilig mogelijk te werken”, aldus de fabrikant, die dat geloofwaardig kon uitleggen door te laten zien hoe de vrachtwagens nu de meest veilige route nemen. “In deze plannen verdubbelt de verkeerslast voor mijn vrachtwagens en moeten de chauffeurs een bocht draaien met een dode hoek”. Beetje een technisch verhaal, maar als een vrachtwagen op een doorgaande weg rechtsaf moet slaan, heeft ie een dode hoek en ontstaat een gevaarlijke situatie. Dat is vooral onwenselijk, omdat zowel de kinderen van De Lindeboom als De Piramide op diezelfde weg rijden.

In de huidige route slaan de vrachtwagens alleen rechtsaf op een weg waar geen fietsers zijn en slaan direct daarna linksaf. Daar is over nagedacht. In één van de twee plannen van de vervoerregio dus niet. Ook Tate & Lyle is nooit gevraagd naar hun mening. De economische en ecologische schade van de vrachtwagens van Tate & Lyle, die een haf uur langer onderweg zijn (kwartier omrijden naar oprit Westerkoog, maal twee) is ook nooit meegewogen.

En zo ontvouwde de oude bestuurscultuur zich voor mijn ogen in het Kreatieve Pakhuis in Zaandijk. De bewoners mogen meepraten over fietsroutes, een stationspleintje en twee opties voor een tunnel, die beide in Koog ongewenst zijn. De omliggende winkeliers zijn niet gehoord, de fabrikanten evenmin. De twee scholen, die er in elk plan ook slecht vanaf komen, ook al niet. Net als de ouders van schoolgaande kinderen in Oud-Koog, die zich terecht zorgen moeten maken.

En dan Westerkoog. De file naar de A8 staat op sommige dagen al in de wijk zelf. Met een open busbrug naar Westerwatering en een verkeersbelasting, die intussen net zo groot is als voor corona, is het er geen feest in de ochtendspits. Met extra verkeersbelasting door één van de voorgestelde tunnels, waarbij de oprit Oud-Koog wordt gesloten, wordt het helemaal een drukte van jewelste in de wijk. Maar de vervoerregio heeft daar niets mee te maken. De busbrugdiscussie is niet hun pakkie an. De vervoerregio heeft een communicatiebureau en een handvol lobbyisten aangenomen. Niet om ons naar onze mening te vragen, of te kijken wat het beste werkt voor iedereen, maar om Koog aan de Zaan een tunneltje door de strot te duwen. Linksom of rechtsom.

Tennisclubs moeten weg

En dat, terwijl er een prachtig alternatief is, waar heel midden en west Zaanstad profijt van kan hebben. Het spoor onder de grond vanaf de overgang bij de oude Mavo Groen van Prinsteren, tot aan voorbij Rooswijk. Dan ontsluit je Westerwatering en Westerkoog en kan de NS haar gedroomde 35 treinen per uur door de Zaanstreek heen jagen, zonder dat we last hebben van geluid en permanent gesloten spoorbomen. Je bent in één klap van de busbrugdiscussie af. En het is nog veiliger ook. Natuurlijk is het duurder, maar het is ook duurzamer, in het belang van heel Zaanstad en zeker niet onbetaalbaar. O ja, de tennisclubs. Die mogen blijven als het spoor ondertunneld wordt. Maar niet als we één van de twee autotunneltjes krijgen, want in beide alternatieven moet KZTV verdwijnen en in één variant is er net aan ruimte voor TV Westzijderveld. Ik ben benieuwd of de tennissers naar hun mening is gevraagd.