De gemeente Zaanstad wil de dialoog over de toekomst van de stad aangaan via een blog waar iedereen kan meeschrijven en meedenken.

Het blog MAAK.Zaanstad bevat tot dusver alleen een bijdrage van burgemeester Faber. Maar dat kan natuurlijk veranderen. Orkaan-lezer Jaap de Jong zet z’n vraagtekens bij deze poging om met de burger in contact te komen: “hebben we voor deze klus niet een gemeenteraad gekozen?”

De Rubriek Orkaan-opinie bevat bijdragen van lezers van De Orkaan.

MAAK het nou, Zaanstad

Stel je voor: een gerenommeerd woonwarenhuis heeft een nieuw type kast ontwikkeld. De techneuten hebben het ontwerp vertaald in onderdelen die zelfs een onhandige doe-het-zelver met de handleiding en het bijgeleverde gereedschap tot een kast kan maken. In een vlaag van klantvriendelijkheid nodigt het woonwarenhuis zijn klanten uit om mee te denken over hoe je de nieuwe kast zou moeten maken. Want we willen laten zien dat we onze klanten serieus nemen en dat we inspraak niet uit de weg gaan. Ja, natuurlijk, alles kan en alles mag als het maar die ene kast wordt.

Ben ik gek geworden?

Dat zou je denken. Totdat je hebt gekeken op de website MAAK.Zaanstad. Daarop geeft de gemeente te kennen in gesprek te willen over de ontwikkeling van de stad, over het verbinden (??), het koesteren van de identiteit en het realiseren van dromen. Niet over wat moet worden ontwikkeld, verbonden, gedroomd en gerealiseerd, maar alleen over het hoe. Dat is het kunstje dat Henry Ford zijn klanten ook al flikte: beloven dat de T-Ford in alle kleuren te leveren is als het maar zwart is.

Bestuurlijke onmacht
Daarom ervaar ik MAAK.Zaanstad als een déjà vu: ooit mochten de Zaanstedelingen hun favoriete ontwerp voor het stadhuis kiezen en werden zijn opgezadeld met een ontwerp dat zij niet wilden en dat vervolgens krampachtig en kunstmatig tot icoon is gecommuniceerd. De gemeente heeft geleerd van deze ervaring en dekt zich op de website in de laatste regel ambtelijk in: ‘Waarbij niet ieder idee persé een plek krijgt, maar wel gehoord en overwogen is.’ Zo worden dromen bedrog. Of een nachtmerrie.

Het klinkt allemaal reuze democratisch. Maar hebben we voor deze klus niet een gemeenteraad gekozen? Of is democratie, zoals wel vaker gebeurt, een handig middel om bestuurlijke onmacht te verbergen? We weten het niet, zegt u het maar, we nemen uw inbreng serieus, kijken ernaar en gaan toch onze eigen gang als ons dat het beste uitkomt.

De woordkeuze is vaak een goede indicatie van de overtuiging en de intenties van de boodschapper, in dit geval de gemeente Zaanstad. Of juist het gebrek daaraan? Met wie wil zij in gesprek? Met bestuur, professionals en daadkrachtige inwoners. Probeer die doelgroepen/criteria maar eens praktisch toe te passen. Eén ding is voor mij duidelijk: niet met iedereen. Of juist wel? Want iedereen die zijn vak serieus uitoefent is toch een professional? Het gemeentebestuur heeft in ieder geval geen gebrek aan zelfkennis, want het ziet zichzelf kennelijk niet als professional. Wat moet je presteren om een daadkrachtige inwoner te zijn? Ben je een professional als je overal heel bedreven de kantjes vanaf loopt? Waarom wordt zo nadrukkelijk gesproken over ‘luisterende bestuurders’? Zijn dat uitzonderlijke specialisten?

Mooie en loze woorden
Ja, ik ben flauw bezig, maar daar vraag je om als je een vangnet van mooie en loze woorden spant rond MAAK.Zaanstad: de uitdaging, de participatieve samenleving, verder kijken dan je voortuin lang is, trots, cohesie, wederzijds begrip, durven loslaten… Als het zo moeilijk is om concreet aan te geven wat je van plan bent dan is het ook moeilijk om jou serieus te nemen. Vooral als je dan ook nog komt met het tot op de draad versleten beeld van een stip op de horizon. Nota bene in een gemeente waar de horizon voor veel inwoners – zelfs voor de daadkrachtige volhouders onder hen – niet meer te zien is.

We zullen zien wat Zaanstad er dit keer van maakt.