Gisteren plaatste Follow The Money een stuk over taalscholen en de manier waarop sommigen daarvan misbruik maken van kwetsbare inburgeraars.

In het artikel komt ook Jessica de Rooij, eigenaar van Zaantraining aan het woord.

Van dichtbij maakte ze mee wat er mis kan gaan als door ontbrekend toezicht de deur voor hebzucht wordt opengezet.

Voor De Orkaan schreef De Rooij een opiniestuk, met daarin zeven tips voor de gemeente.

Geef vluchtelingen een eerlijke kans om goed Nederlands te leren in Zaanstad 7 adviezen aan de gemeente.

In 2015 zag ik Zaanstad als eerste gemeente zich progressief inzetten voor de opvang van vluchtelingen in het Veldpark. Ik werd vrijwilliger. Toevallig ben ik ook al 20 jaar NT2-docent, NT2 betekent Nederlands als tweede taal. Vanaf dag één stimuleerde ik mensen om onze taal te leren. Goed Nederlands spreken is de ingang tot onderwijs, werk en cultuur. In de politiek noemen ze dat inburgeren.

Wist u dat vluchtelingen zelf hun inburgering moeten regelen in Nederland? Stelt je voor dat je geen NL spreekt, net nieuw bent in Zaanstad en ga dan googelen. Zoek je eigen taalschool. Wat is dan een góéde taalschool? Hoe weet je dat? Het verplichte keurmerk voor scholen is namelijk een wassen neus. Iedere handyman kan zo een eigen taalschool beginnen. Ik meende dat de gemeente hier een rol in kon spelen.

In 2016 heb ik daarom een brief met mijn zorgen gestuurd aan de gemeente. Zorgen over het niveau van de taalscholen in Zaanstad; over Arabischsprekende docenten, nieuwkomers die met hun 10.000 euro aan inburgeringsbudget met computers naar taalscholen worden gelokt, en over de dubbele pet van Vluchtelingenwerk.

In Zaanstad waren 5 taalscholen gevestigd. Nu blijkt dat er veel mis was. Je hebt het misschien gelezen in de kranten. In Zaandam is er bij één taalschool fraude geconstateerd, daardoor werden alle inburgeringsexamens landelijk (!) stopgezet. Er is iemand opgepakt en veroordeeld. Het kantoor van deze school was in Amsterdam, daarom werd Zaandam de grootste locatie niet genoemd. Een andere school is ook zijn keurmerk kwijt en een derde staat op de lijst als verdacht. Een niet-verdachte school is verhuisd naar Koog aan de Zaan. Blijft Vluchtelingenwerk over; het eerste contact van een statushouder. Zij helpen bij alle regelzaken, de nieuwkomer zit dus in een afhankelijke positie, maar zij hebben ook een eigen (commerciële) taalschool. Durft de vluchteling daar te klagen over het niveau van onderwijs?

Na de brief in 2016 had ik een gesprek bij de gemeente. Ik pleitte voor het monitoren van de kwaliteit van de scholen. Het verbaasde mij om te horen dat de gemeente juist met ze ging samenwerken. In plaats van afstand te houden en kritisch te zijn, hoorde ik later van vluchtelingen dat de gemeente hun onder andere de frauderende taalschool adviseerde.

Ik wil de gemeente niet afvallen. Het zal niet bewust gegaan zijn. Wel vind ik het naïef en getuigen van onkunde. In 2020 gaat de hele inburgering op de schop en komt weer bij de gemeente terecht. Daarom wat oprechte tips.

Mijn 7 adviezen:

1. Een goede taalschool heeft professionals in dienst. Deze goede docenten moeten betaald worden. Dus ga niet voor de goedkoopste en/of grootste aanbieder. De kosten zullen zich terugbetalen in snellere en betere resultaten. Dat bewijzen de goede scholen ook.
2. Wees kritisch naar de scholen en vraag door. Hoeveel ervaring hebben docenten? Staan er bevoegde docenten? Hoe groot zijn de groepen? Je leert niet goed Nl spreken in een klas van 15+ mensen.
3. Ga echt in gesprek met de nieuwkomer, dit kost tijd. Ze hebben (nog) geen idee, wat er allemaal mogelijk is in Nederland. Zorg dat de medewerkers van de gemeente het schoolsysteem, alle opleidingen, schakeltrajecten en mogelijkheden goed kennen. Adviseer realistisch en goed; neem mensen serieus, bied perspectief en je krijgt gemotiveerde deelnemers.
4. Zorg voor een verplichting met sancties. In Zweden ben je verplicht naar school te gaan. In Duitsland moet je een half jaar praktijk-stage lopen. Soms neem ik het mensen ook niet kwalijk dat ze niet gaan; als je op kleuterniveau les krijgt, raak je je motivatie kwijt.
5. Haal actief het bedrijfsleven erbij. Er zijn subsidies voor taalondersteuning. Mensen leren zoveel sneller als ze de taal in de praktijk toepassen. Er zijn goede studies hiernaar gedaan en er zijn stage-leermaterialen gemaakt. Maar begeleid het wel goed vanuit de gemeente.
6. In Nederland spreken we Nederlands, draag dat uit. Hoeveel mensen, ook veel ambtenaren, er wel niet in het Engels beginnen als ze merken dat de vluchteling de taal nog niet goed beheerst. De grap is dat die mensen meestal geeneens Engels spreken. Dit is serieus een rare gewoonte van Nederlanders. NewBees, die vluchtelingen helpt met integratie, heeft een Engelse naam met een Engelstalige website. Zij krijgen subsidie van de gemeente. Hoogopgeleide Engelssprekende vluchtelingen leren te langzaam Nederlands omdat ze wegkomen en denken weg te komen met Engels.
7. Houd de Sluis, de in samenwerking met de gemeente ontstane vrijwilligerslocatie in stand. Zij organiseren ontmoetingen met (taal)vrijwilligers. Dat levert beter Nederlands op én contact met onze samenleving met daaruit voortvloeiend bonusfamilies, maatjes en vrienden; een bewezen belangrijke ingang tot integratie. Door continue onduidelijkheid over voortgang heeft dit project nooit een eerlijke kans gekregen. Waar Zaanstad begon als meest voortvarende gemeente van Nederland, heeft het kansen laten liggen in het durven doorzetten en we zijn ingehaald door meerdere gemeenten die nu mooie pilots hebben opgezet in samenwerking met dit soort initiatieven.

Ik werk niet voor de inburgering. Ik heb dus geen belang. Mijn hart ligt bij het doceren van onze mooie taal. Uit ervaring weet ik hoe en waar mensen goed Nederlands leren, hoe hard ze het nodig hebben, en hoe graag ze het willen. Soms is het geen makkelijke opgave, niet iedereen heeft talent voor talen. Vluchtelingen moeten zich inzetten, ik houd niet van pamperen. Maar ze moeten wel een eerlijke kans krijgen.

Wil je de onderzoeken over de bewezen stellingen inzien, dan overhandig ik ze met plezier. Verder heeft mijn opinie niet te maken met ‘voor of tegen’ vluchtelingen te zijn. Ik heb te maken met mensen en die mensen zijn hier. Door het inburgeringsbeleid hebben mensen de afgelopen jaren moeten zwemmen in een moes van frauderende taalscholen. Hun goed begeleiden, in contact gaan en helpen met integreren. Dát bespaart geld. Maar de winst is niet alleen in geld uit te drukken, het levert de maatschappij participerende ofwel betrokken burgers op.

_______________________________________________________
Om het geheugen op te frissen nog even de tijdlijn die we maakten over de komst van de vluchtelingen naar de Zaanstreek vanaf 2015 (klik hier voor de tijdlijn in nieuw scherm):

De foto boven is van Anjo Kan.