Op 21 oktober 2021 stuurde werkgeversclubs VNO-NCW en MKB Nederland een brief aan de informateurs waarin onder meer gepleit werd voor ‘ontwikkelruimte’ voor Schiphol. Op initiatief van burgemeester Jan Hamming werd de brief medeondertekend door Zaanstad. 

Dat viel verkeerd bij de raad van Zaanstad omdat de gemeente juist had beloofd te pleiten tegen groei van Schiphol.

Hamming beloofde daarop een briefje namens B&W sturen (aan VNO-NCW/MKB, dus niet aan de informateurs) waarin hij zijn steun terugtrekt. Het schrijven van het briefje kostte 5 weken. Maar het kwam op 2 december op het bureau van Jacco Vonhof van MKB Nederland terecht. 

Henk Visser, lid van SOS (Saense Onderwonenden Schiphol) las het briefje, maar hij had er geen voldoende voor over. Lees hier zijn reactie: 


Over de brief van burgemeester Hamming

Een dikke onvoldoende voor dit ‘opstel’, dat overigens (ook) aan de informateur gestuurd had moeten worden. Vlieg-geterroriseerden in Zaanstad, vertegenwoordigd door het KMZ en SOS, stemmen absoluut niet in met een groeistop tot 2023. Zij pleiten voor krimp van de sector, om te beginnen met het verbod op nachtvluchten zonder verschuiving naar de dag. Het Zaanstad standpunt zou dus al over een jaar komen te vervallen. En dan? 

Nu wordt de Nederlandse trots, de KLM, met 3,4 mld Euro gesubsidieerd omdat het onmisbaar geacht wordt voor de nationale economie. Dat overheidsstandpunt is al eerder een overschatting van economisch belang gebleken. 

De Nederlandse staatsmijnen, Werkspoor Diesel, Fokker… Zomaar wat voorbeelden uit de recente Nederlandse historie die aangeven hoe een infuus tot de laatste druppel wordt toegediend waarop de staat (de belastingplichtige) de verliezen in de eigen portemonnee kan voelen. Next: KLM?

Zaanstad participeert namens de wethouder in het BRS (Bestuurlijke Regie Schiphol). Een samenwerkingsverband van 56 gemeentes en 4 provincies in de regio rond Schiphol. Dit overlegplatform heeft scherpe kritiek geuit op de beleidsvoornemens van het kabinet voor de luchtvaart in de komende 20 jaar. De plannen uit Luchtvaartnota 2020-2050 kunnen nadrukkelijk niet op regionaal draagvlak rekenen. 

Eén positief aspect uit die luchtvaartnota is de wil in om te zetten op snel verkeer per spoor. Maar dat is niet meer dan een intentie.

Fijn dat de Zaanse zienswijze op de luchtvaartnota inzet op een betere HSL lijn. Maar dit voornemen komt met grote vertraging en eigenlijk heb je de afgelopen jaren de aansluiting (willens en wetens?) gemist. In heel west Europa bestaat al een hogesnelheidstreinnetwerk. Rondom ons is de laatste decennia voor miljarden geïnvesteerd in rappe reistijden. Behalve in Nederland. In plaats van mee te gaan met de uitbreiding van snelspoor, met behulp van miljarden Euro (EU) subsidie, is hier ingezet op de luchtvaart. In het dichts bevolkte en meest luchtvervuilde land van west Europa. Dankzij de ‘zwanen’ sterke luchtvaartlobby is hier nooit geïnvesteerd in HSL. De beschikbare EU-subsidies, waar elk lidstaat aan betaalt (via belastinggeld) is bewust genegeerd.

Ook goed dat de burgermeester refereert aan de bescherming van gezondheid en leefkwaliteit. Het is daarbij wel hypocriet dat Zaanstad alle ruimte geeft aan de ontwikkeling van het aanstaande bouwproject: Eilanden van Hain in Krommenie Noord, pal onder de vliegroutes Polder- en Zwanenburgbaan. Waar de bewoners nu al jaren geterroriseerd worden door ondragelijke lange periodes van laag (750 en 625 meter hoogte) overvliegend verkeer. In dat opzicht is de oprechte betrokkenheid van de gemeente fragwürdig.

Burgermeester Hamming is niet de enige die onder vuur is komen te liggen door de eigenhandige ondertekening van dit VNO-NCW manifest. Ook zijn collega Femke Halsema heeft getekend. En dat leidde op 2 december in de Amsterdamse raad tot felle discussies. Ook aan haar wordt gevraagd haar steun in te trekken. In het voordeel van Hamming, Halsema heeft tot nog toe geen bakzeil gehaald.

Vragen, vragen 

Geachte burgervader,

met het sturen van een nuancering naar VNO-NCW, is de boodschap niet duidelijk en ook nog op de verkeerde plek. Gaat u ervan uit dat Jacco Vonhof de Zaanse boodschap doorgeeft aan de formateurs Remkes en Koolmees? Waarom stuurt u hen geen brief? 

Ook rond de totstandkoming van de brief blijven zaken vaag. Om dit soort uitglijers in de toekomst te voorkomen is het belangrijk te weten waarom u deze eenzijdige actie heeft ondernomen? Of was er wel ruggenspraak met derden? Heeft u het manifest doorgelezen voordat u tekende? Waarom heeft u daarin uw eigen wethouder (Breunesse) in diskrediet gebracht?

Onder uw burgers bevinden zich een hoop mensen die gebukt gaan onder een inhumaan asociaal luchtvaartbeleid. Zij verdienen het om serieus genomen te worden. Namens hen vraag ik om antwoorden. Klaar de lucht; deze zaak verdient evaluatie en een transparante uitleg.


Afbeelding: burgemeester Hamming en een grafiek van de vliegbewegingen van Schiphol in 2021 t/m oktober.